TermCymru

77245 canlyniad
Rhestrir y canlyniadau yn nhrefn yr wyddor Gymraeg A-Y
Cymraeg: rhywogaeth ddangosol
Saesneg: indicator species
Statws C
Pwnc: Amaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diffiniad: Rhywogaeth sy'n dangos nodwedd yn yr amgylchedd e.e. lefelau llygredd, haint e.e. mae gweld bronwen y dŵr mewn afon yn arwydd bod yr afon yn lân. Byddai colli bronwennod y dŵr o'r afon honno yn arwydd bod llygredd o bosib yn yr afon at lefel sy'n anghynaliadwy i'r pryfetach y mae'r bronwen yn byw arnynt.
Diweddarwyd ddiwethaf: 20 Ebrill 2011
Cymraeg: rhywogaeth eilaidd
Saesneg: secondary species
Statws B
Pwnc: Amaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Gorffennaf 2012
Cymraeg: rhywogaeth estron
Saesneg: non-indigenous species
Statws A
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Lluosog: rhywogaethau estron
Cyd-destun: Rhywogaethau sydd y tu allan i’w tiriogaeth naturiol yw rhywogaethau estron.
Diweddarwyd ddiwethaf: 6 Mehefin 2019
Cymraeg: rhywogaeth estron
Saesneg: non-native species
Statws B
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Lluosog: rhywogaethau estron
Diffiniad: Anifail neu blanhigyn a gyflwynir yn fwriadol neu’n anfwriadol i amgylchedd naturiol lle nad yw fel arfer i’w gael.
Nodiadau: Mae’r term Saesneg alien species yn gyfystyr.
Diweddarwyd ddiwethaf: 16 Medi 2024
Cymraeg: rhywogaeth estron
Saesneg: alien species
Statws B
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Lluosog: rhywogaethau estron
Diffiniad: Anifail neu blanhigyn a gyflwynir yn fwriadol neu’n anfwriadol i amgylchedd naturiol lle nad yw fel arfer i’w gael.
Nodiadau: Mae’r term Saesneg non-native species yn gyfystyr.
Diweddarwyd ddiwethaf: 18 Medi 2024
Cymraeg: rhywogaeth estron oresgynnol
Saesneg: invasive alien species
Statws B
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Lluosog: rhywogaethau estron goresgynnol
Diffiniad: Anifail neu blanhigyn a gyflwynir yn fwriadol neu’n anfwriadol i amgylchedd naturiol lle nad yw fel arfer i’w gael, gyda goblygiadau andwyol difrifol i’w amgylchedd newydd. Gall hefyd achosi niwed economaidd a niwed i iechyd pobl.
Nodiadau: Mae’r term Saesneg invasive non-native species yn gyfystyr.
Diweddarwyd ddiwethaf: 16 Medi 2024
Cymraeg: rhywogaeth estron oresgynnol
Saesneg: invasive non-native species
Statws B
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Lluosog: rhywogaethau estron goresgynnol
Diffiniad: Anifail neu blanhigyn a gyflwynir yn fwriadol neu’n anfwriadol i amgylchedd naturiol lle nad yw fel arfer i’w gael, gyda goblygiadau andwyol difrifol i’w amgylchedd newydd. Gall hefyd achosi niwed economaidd a niwed i iechyd pobl.
Nodiadau: Mae’r term Saesneg invasive alien species yn gyfystyr.
Diweddarwyd ddiwethaf: 18 Medi 2024
Cymraeg: Rhywogaeth Forol a Warchodir gan Ewrop
Saesneg: European Marine Protected Species
Statws B
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Lluosog: Rhywogaethau Morol a Warchodir gan Ewrop
Diffiniad: Rhywogaeth forol – o forfilod, dolffiniaid neu lamhidyddion - a warchodir drwy ddeddfwriaeth Ewropeaidd (y Gyfarwyddeb Cynefinoedd), a weithredir yng Nghymru gan Reoliadau Gwarchod Cynefinoedd a Rhywogaethau 2010.
Diweddarwyd ddiwethaf: 16 Medi 2015
Cymraeg: rhywogaeth frodorol
Saesneg: native species
Statws A
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Lluosog: rhywogaethau brodorol
Diweddarwyd ddiwethaf: 22 Ebrill 2025
Cymraeg: rhywogaeth fudol
Saesneg: mobile species
Statws C
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Cyd-destun: Also known as “migratory species”.
Diweddarwyd ddiwethaf: 25 Tachwedd 2014
Cymraeg: rhywogaeth fudol
Saesneg: migratory species
Statws A
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Lluosog: rhywogaethau mudol
Diweddarwyd ddiwethaf: 22 Ebrill 2025
Cymraeg: rhywogaeth fudol sy'n bresennol yn rheolaidd
Saesneg: regularly occurring migratory species
Statws A
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Lluosog
Lluosog: rhywogaethau mudol sy'n bresennol yn rheolaidd
Diweddarwyd ddiwethaf: 22 Ebrill 2025
Cymraeg: rhywogaeth gonfensiynol
Saesneg: conventional species
Statws B
Pwnc: Amaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 30 Gorffennaf 2003
Cymraeg: rhywogaeth hadog
Saesneg: seed rich species
Statws C
Pwnc: Amaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 24 Chwefror 2005
Cymraeg: rhywogaeth model esblygol K
Saesneg: K-selected species
Statws B
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diffiniad: K-selection is a type of selection that favours organisms with a low rate of reproduction but whose populations expand to the maximum number of individuals that the habitat can support (the carrying capacity of the habitat). K-selected species (or K strategists) tend to be highly adapted to their environment and are able to compete successfully for food and other resources.
Diweddarwyd ddiwethaf: 9 Mawrth 2017
Cymraeg: rhywogaeth o dan reolaeth
Saesneg: controlled species
Statws C
Pwnc: Amaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 14 Tachwedd 2007
Cymraeg: Rhywogaeth o Ddiddordeb i'r Gymuned
Saesneg: Species of Community Interest
Statws C
Pwnc: Amaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diffiniad: Neu i’r Undeb Ewropeaidd. Jargon Ewropeaidd am yr anifeiliaid a’r planhigion sy’n cael eu henwi yn Atodiadau amrywiol y Gyfarwyddeb Cynefinoedd.
Diweddarwyd ddiwethaf: 31 Mawrth 2009
Cymraeg: rhywogaeth oresgynnol
Saesneg: invasive species
Statws B
Pwnc: Amaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diffiniad: A species occurring as a result of human activities beyond its accepted normal distribution and which threatens valued environmental, agricultural or personal resources by the damage it causes.
Diweddarwyd ddiwethaf: 22 Medi 2004
Cymraeg: rhywogaeth oresgynnol ddyfrol
Saesneg: invasive aquatic species
Statws C
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 13 Tachwedd 2014
Cymraeg: rhywogaeth restredig
Saesneg: prescribed species
Statws C
Pwnc: Amaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 4 Awst 2010
Cymraeg: rhywogaeth sy'n bridio
Saesneg: breeding species
Statws A
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Lluosog: rhywogaethau sy'n bridio
Diweddarwyd ddiwethaf: 22 Ebrill 2025
Cymraeg: rhywogaeth sy'n cael ei gwarchod yn genedlaethol
Saesneg: nationally protected species
Statws C
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diffiniad: Rhywogaeth sydd ar restr y wlad o rywogaethau sydd i gael eu gwarchod.
Diweddarwyd ddiwethaf: 7 Tachwedd 2011
Cymraeg: rhyw yr anws
Saesneg: anal sex
Statws B
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Hefyd "rhyw rhefrol".
Diweddarwyd ddiwethaf: 16 Awst 2004
Cymraeg: riboteip
Saesneg: ribotype
Statws C
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 12 Medi 2008
Cymraeg: RICE
Saesneg: RICE
Statws C
Pwnc: Gwasanaethau cymdeithasol
Diffiniad: Cofrestru, Arolygu, Achwynion/Cydymffurfiaeth a Gorfodaeth (ASGC)
Diweddarwyd ddiwethaf: 28 Ebrill 2004
Cymraeg: riff
Saesneg: reef
Statws C
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Cynefin Atodiad 1 y Gyfarwyddeb Cynefinoedd
Diweddarwyd ddiwethaf: 14 Chwefror 2014
Cymraeg: riff
Saesneg: reef
Statws A
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: riffau
Diweddarwyd ddiwethaf: 28 Chwefror 2019
Cymraeg: riffarocsaban
Saesneg: rifarocsaban
Statws B
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 22 Hydref 2024
Cymraeg: riff biogenig dan ddylanwad tywod
Saesneg: sand-influenced biogenic reef
Statws C
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Cynefin Atodiad 1 y Gyfarwyddeb Cynefinoedd
Diweddarwyd ddiwethaf: 14 Chwefror 2014
Cymraeg: riff biogenig isforlannol ar waddod
Saesneg: sublittoral biogenic reef on sediment
Statws A
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Sediment habitats in the sublittoral near shore zone (i.e. covering the infralittoral and circalittoral zones), typically extending from the extreme lower shore down to the edge of the bathyal zone (200m). Sublittoral biogenic reef communities. This complex includes polychaete reefs, bivalve reefs (e.g. mussel beds) and cold water coral reefs.
Nodiadau: Term o system ddosbarthu EUNIS o gynefinoedd morol. SS.SBR. yw’r Cod Cynefin. Mae’r Cyd-bwyllgor Cadwraeth Natur yn defnyddio system arall o gategoreiddio cynefinoedd morol, yn seiliedig ar system ddosbarthu EUNIS. Yn y drefn honno “subtidal biogenic reef” yw’r term cyfatebol.
Diweddarwyd ddiwethaf: 12 Hydref 2016
Cymraeg: riff biogenig islanw
Saesneg: subtidal biogenic reef
Statws A
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Nodiadau: Dyma derm y Cyd-bwyllgor Cadwraeth Natur ar gyfer y biotop hwn, sy’n seiliedig ar system ddosbarthu EUNIS o gynefinoedd morol. Yn system ddosbarthu EUNIS, “sublittoral biogenic reef on sediment” yw’r term cyfatebol. Gweler y cofnod am y term hwnnw am fwy o wybodaeth, gan gynnwys diffiniad.
Diweddarwyd ddiwethaf: 12 Hydref 2016
Cymraeg: riff biogenig morlannol
Saesneg: littoral biogenic reef
Statws A
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Littoral sediment includes habitats of shingle (mobile cobbles and pebbles), gravel, sand and mud or any combination of these which occur in the intertidal zone. The Littoral Biogenic Reef habitat complex contains two biotope complexes (littoral Sabellaria reefs, and mixed sediment shores with mussels), encompassing the littoral biotope dominated by the honeycomb worm Sabellaria alveolata, and littoral Mytilus edulis- dominated communities.
Nodiadau: Term o system ddosbarthu EUNIS o gynefinoedd morol. LS.LBR. yw’r Cod Cynefin. Mae’r Cyd-bwyllgor Cadwraeth Natur yn defnyddio system arall o gategoreiddio cynefinoedd morol, yn seiliedig ar system ddosbarthu EUNIS. Yn y drefn honno “intertidal biogenic reef” yw’r term cyfatebol.
Diweddarwyd ddiwethaf: 12 Hydref 2016
Cymraeg: riff biogenig rhynglanw
Saesneg: intertidal biogenic reef
Statws A
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Nodiadau: Dyma derm y Cyd-bwyllgor Cadwraeth Natur ar gyfer y biotop hwn, sy’n seiliedig ar system ddosbarthu EUNIS o gynefinoedd morol. Yn system ddosbarthu EUNIS, “littoral biogenic reef” yw’r term cyfatebol. Gweler y cofnod am y term hwnnw am fwy o wybodaeth, gan gynnwys diffiniad.
Diweddarwyd ddiwethaf: 12 Hydref 2016
Cymraeg: riff clogfeini a choblau islanw
Saesneg: subtidal boulder and cobble reef
Statws B
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: riffau clogfeini a choblau islanw
Nodiadau: Math ar gynefin morol.
Diweddarwyd ddiwethaf: 22 Medi 2022
Cymraeg: riff creigwelyau islanw
Saesneg: subtidal bedrock reef
Statws B
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: riffau creigwelyau islanw
Nodiadau: Math ar gynefin morol.
Diweddarwyd ddiwethaf: 22 Medi 2022
Cymraeg: riff llanw
Saesneg: tidal reef
Statws A
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Yn ymwneud â phrosiect ynni'r llanw aber afon Hafren.
Diweddarwyd ddiwethaf: 31 Rhagfyr 2008
Cymraeg: riff rhynglanw y mwydyn crwybr
Saesneg: intertidal honeycomb worm reef
Statws B
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: riffiau rhynglanw y mwydyn crwybr
Diweddarwyd ddiwethaf: 23 Mawrth 2021
Cymraeg: riff Sabellaria alevolata
Saesneg: Sabellaria alevolata reef
Statws B
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: riffau Sabellaria alevolata
Nodiadau: Math ar gynefin morol.
Diweddarwyd ddiwethaf: 22 Medi 2022
Cymraeg: riff Sabellaria spinulosa
Saesneg: Sabellaria spinulosa reefs
Statws B
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: riffau Sabellaria spinulosa
Nodiadau: Math ar gynefin morol.
Diweddarwyd ddiwethaf: 22 Medi 2022
Cymraeg: riff swigod
Saesneg: bubbling reef
Statws B
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: riffiau swigod
Diffiniad: Strwythur tanfor sy’n ffurfio ger agorfeydd nwyon ar wely’r môr.
Diweddarwyd ddiwethaf: 14 Ionawr 2021
Cymraeg: rifolfer
Saesneg: revolver
Statws B
Pwnc: Cyfiawnder a threfn
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 1 Awst 2012
Cymraeg: RIG
Saesneg: RIG
Statws C
Pwnc: Addysg
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Y Grŵp Gwobrwyon a Chymhellion
Diweddarwyd ddiwethaf: 17 Ionawr 2005
Cymraeg: Rig Ffrwydro Stem
Saesneg: Steam Explosion Rig
Statws C
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: The Steam Explosion Pilot Facility uses steam to rapidly heat biomass up to a high pressure and temperature. Under high pressure the superheated steam penetrates the fibers as a liquid. The reactor is then rapidly decompressed into a flash tank, resulting in the hot liquid water reverting to steam. It is this rapid expansion that explodes the fiber in to small particles, which then enables better access for enzymes to release fermentable sugars from the plant fiber.
Diweddarwyd ddiwethaf: 24 Mai 2013
Cymraeg: Right-Sizing Community Services to Support Discharge from Hospital
Saesneg: Right-Sizing Community Services to Support Discharge from Hospital
Statws B
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw priod
Nodiadau: Dogfen gan y GIG, sydd ar gael yn Saesneg yn unig.
Diweddarwyd ddiwethaf: 25 Mehefin 2020
Cymraeg: RIGS
Saesneg: RIGS
Statws C
Pwnc: Amgylchedd
Diffiniad: Safle(oedd) Daearegol a Geomorffaidd Pwysig Rhanbarthol
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Ionawr 2003
Cymraeg: Ringland
Saesneg: Ringland
Statws A
Pwnc: Enwau lleoedd
Rhan ymadrodd: Enw priod
Diffiniad: Casnewydd
Diweddarwyd ddiwethaf: 14 Awst 2003
Cymraeg: Ringland
Saesneg: Ringland
Statws A
Pwnc: Enwau lleoedd
Rhan ymadrodd: Enw priod
Nodiadau: Ward etholiadol yn Ninas a Bwrdeistref Sirol Casnewydd. Dyma'r enwau a ragnodwyd yn Gymraeg a Saesneg ar gyfer y ward yng Ngorchymyn Dinas a Bwrdeistref Sirol Casnewydd (Trefniadau Etholiadol) 2021.
Diweddarwyd ddiwethaf: 17 Awst 2022
Cymraeg: Riportiwch Gasineb - Cymru Ddiogelach
Saesneg: Report Hate - Safer Wales
Statws A
Pwnc: Cyfiawnder a threfn
Rhan ymadrodd: Enw priod
Diffiniad: Mae Llywodraeth y Cynulliad yn gweithio mewn partneriaeth â’r elusen annibynnol Cymru Ddiogelach i fynd i’r afael â throseddau casineb, a chyda heddluoedd Cymru i fynd i’r afael â’r diffyg adrodd troseddau casineb yng Nghymru.
Diweddarwyd ddiwethaf: 8 Chwefror 2013
Cymraeg: RISE
Saesneg: RISE
Statws C
Pwnc: Addysg
Diffiniad: Rhwydwaith Dysgu'r Pum Sir.
Diweddarwyd ddiwethaf: 6 Ebrill 2006
Cymraeg: risg
Saesneg: risk
Statws A
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Lluosog: risgiau
Diffiniad: Y posibilrwydd neu'r tebygolrwydd y bydd rhywbeth niweidiol yn digwydd ac, mewn rhai cyd-destunau, effaith y digwyddiad.
Nodiadau: Mae'r diffiniad technegol o risg yn amrywio o faes i faes, ac mae gwahanol ystyriaethau'n berthnasol wrth asesu a rheoli risgiau mewn gwahanol feysydd. Cymharer â’r cofnod am hazard / perygl. Mewn rhai cyd-destunau llai technegol - dim ond pan fo 'risk' yn cael ei ddefnyddio mewn ffordd sy'n gyfystyr â 'danger' - mae’n bosibl y bydd yn fwy arferol defnyddio ‘perygl’ i drosi ‘risk’ (a ‘mewn perygl’ i drosi ‘at risk’). Fodd bynnag, 'risg' yw'r trosiad arferol o 'risk'.
Diweddarwyd ddiwethaf: 4 Mehefin 2025