TermCymru

131 canlyniad
Rhestrir y canlyniadau yn nhrefn yr wyddor Gymraeg A-Y
Cymraeg: Adnewyddu Strategol ar sail Ardal
Saesneg: Strategic Area Based Renewal
Statws C
Pwnc: Datblygu economaidd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 3 Gorffennaf 2002
Cymraeg: adrodd ar sail oedran
Saesneg: age-based reporting
Statws B
Pwnc: Cyllid ac ystadegau
Rhan ymadrodd: Berf
Diweddarwyd ddiwethaf: 11 Rhagfyr 2025
Cymraeg: adroddiad ar sail rhagoriaeth
Saesneg: merits report
Statws A
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Cyd-destun: Lluosog: adroddiadau ar sail rhagoriaethau.
Diweddarwyd ddiwethaf: 23 Mawrth 2010
Cymraeg: aflonyddu ar sail rhyw
Saesneg: sex-based harassment
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Berf
Diweddarwyd ddiwethaf: 9 Mawrth 2023
Cymraeg: Allyriadau Nwyon Tŷ Gwydr ar ffurf Màs o Garbon a bwysolwyd ar sail ei Botensial Cynhesu Byd-eang
Saesneg: Greenhouse Gas Emissions as GWP-weighted Equivalent Mass of Carbon (MtC)
Statws C
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Lluosog
Diweddarwyd ddiwethaf: 7 Rhagfyr 2007
Cymraeg: Archwiliad Cenedlaethol ar Gamfanteisio’n Rhywiol ar Blant a Cham-drin Plant yn Rhywiol ar sail Grŵp
Saesneg: National Audit on Group-Based Child Sexual Exploitation and Abuse
Statws B
Pwnc: Cyfiawnder a threfn
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Nodiadau: Teitl cwrteisi ar enw archwiliad a gomisiynwyd gan Lywodraeth y DU ac a gadeiriwyd gan y Fonesig Casey.
Diweddarwyd ddiwethaf: 31 Gorffennaf 2025
Cymraeg: Archwiliad Gwahaniaethau ar sail Hil
Saesneg: Race Disparity Audit
Statws C
Pwnc: Cyllid ac ystadegau
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Cyd-destun: Fel prosiect enghreifftiol fe wnaethant roi cymorth i Archwiliad Gwahaniaethau ar sail Hil Llywodraeth y DU trwy gysylltu gwahanol setiau data a oedd yn eu helpu i ddeall canlyniadau ar gyfer gwahanol grwpiau ethnig.
Diweddarwyd ddiwethaf: 13 Mehefin 2019
Cymraeg: arolygiad ar sail risg
Saesneg: risk-based inspection
Statws C
Pwnc: Llywodraeth leol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: e.e. o dai amlfeddiannaeth
Diweddarwyd ddiwethaf: 8 Rhagfyr 2004
Cymraeg: ar sail hil
Saesneg: racial
Statws A
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Ansoddair
Nodiadau: Daw'r term hwn o gasgliad y Grŵp Gorchwyl a Gorffen ar Derminoleg ym maes Cydraddoldeb o ran Hil ac Ethnigrwydd. Diffiniad a nodiadau defnydd y Grŵp a gofnodir gyda'r cofnod hwn: "Os nad yw ‘ar sail hil’ yn gweithio mewn cyd-destun arbennig, weithiau mae modd defnyddio ‘hil’ yn ansoddeiriol, e.e. ‘gwahaniaethu ar sail hil’ (‘racial discrimination’) ond ‘strategaeth hil’ (‘racial strategy’). PEIDIWCH â defnyddio ‘hiliol’ gan fod y term hwnnw’n cael ei ddefnyddio i gyfateb i ‘racist’."
Diweddarwyd ddiwethaf: 18 Ebrill 2023
Cymraeg: ar sail perfformiad
Saesneg: performance based
Statws B
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Ansoddair
Diweddarwyd ddiwethaf: 13 Chwefror 2012
Cymraeg: ar sail y gost a'r elw
Saesneg: on a cost plus basis
Statws C
Pwnc: Cyllid ac ystadegau
Rhan ymadrodd: Adferf
Diweddarwyd ddiwethaf: 2 Awst 2006
Cymraeg: arwahanu ar sail rhyw
Saesneg: sex segregation
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Berf
Cyd-destun: Sex segregation in sport and physical activity: competitive sport Separation based on sex is permitted under the Equality Act 2010 where separation is required for the safety of competitors or for fair competition.
Nodiadau: Yng nghyd-destun cadw disgyblion ysgol ar wahân ar sail eu rhyw (yn hytrach na'u rhywedd).
Diweddarwyd ddiwethaf: 1 Mai 2024
Cymraeg: Arweinydd Rhaglenni ar sail Ardal
Saesneg: Area Based Programme Lead
Statws A
Pwnc: Swyddi ac adrannau Llywodraeth Cymru
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Nodiadau: Swydd yn yr Is-adran Pobl a’r Amgylchedd yn Llywodraeth Cymru.
Diweddarwyd ddiwethaf: 13 Gorffennaf 2016
Cymraeg: asesiadau cenedlaethol ar sail samplu
Saesneg: national sample-based assessments
Statws B
Pwnc: Addysg
Rhan ymadrodd: Enw, Lluosog
Diweddarwyd ddiwethaf: 20 Gorffennaf 2023
Cymraeg: asesiad effaith ar sail rhywedd
Saesneg: gender impact assessment
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: asesiadau effaith ar sail rhywedd
Diweddarwyd ddiwethaf: 11 Ebrill 2024
Cymraeg: atebion ar sail natur
Saesneg: nature-based solutions
Statws B
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Lluosog
Diffiniad: Gweithredoedd i ddiogelu ecosystemau naturiol neu ecosystemau a addaswyd, eu rheoli'n gynaliadwy a'u hadfer, ac ar y cyd â hynny fynd i'r afael â heriau i'r gymdeithas yn effeithiol ac yn hyblyg. Drwy hyn, sicrheir manteision i les pobl ac i fioamrywiaeth.
Diweddarwyd ddiwethaf: 13 Awst 2020
Cymraeg: Atebion ar sail y Model Cymdeithasol
Saesneg: Social Model Solutions
Statws C
Pwnc: Gwasanaethau cymdeithasol
Rhan ymadrodd: Enw, Lluosog
Diweddarwyd ddiwethaf: 30 Ebrill 2003
Cymraeg: bargeinio ar sail safbwyntiau
Saesneg: positional bargaining
Statws B
Pwnc: Gwleidyddiaeth
Rhan ymadrodd: Berf
Diffiniad: Math o negodi sy'n seiliedig ar geisio cyrraedd nodau penodol, ac a ystyrir yn wahanol i negodi ar sail egwyddorion.
Diweddarwyd ddiwethaf: 31 Ionawr 2024
Cymraeg: blwyddyn sail brisiau
Saesneg: price base year
Statws A
Pwnc: Cyllid ac ystadegau
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 29 Tachwedd 2016
Cymraeg: bwlio ar sail rhywedd
Saesneg: gender-based bullying
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Berf
Cyd-destun: Guidance includes how to respond to prejudice-related bullying including transphobic, sexist and gender-based bullying.
Diweddarwyd ddiwethaf: 1 Mai 2024
Cymraeg: cam-drin domestig, trais ar sail rhywedd a thrais rhywiol
Saesneg: domestic abuse, gender-based violence and sexual violence
Statws A
Pwnc: Gwasanaethau cymdeithasol
Rhan ymadrodd: Berf
Diweddarwyd ddiwethaf: 5 Awst 2014
Cymraeg: camfanteisio’n rhywiol ar blant a cham-drin plant yn rhywiol ar sail grŵp
Saesneg: group-based child sexual exploitation and abuse
Statws B
Pwnc: Cyfiawnder a threfn
Rhan ymadrodd: Berf
Diweddarwyd ddiwethaf: 31 Gorffennaf 2025
Cymraeg: Confensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Ddiddymu Gwahaniaethu ar sail Hil
Saesneg: United Nations Convention on the Elimination of Racial Discrimination
Statws B
Pwnc: Datblygu cymunedol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Nodiadau: Defnyddir yr acronym ICERD yn y ddwy iaith
Diweddarwyd ddiwethaf: 18 Ebrill 2023
Cymraeg: cosb ar sail y dreth
Saesneg: tax geared penalty
Statws C
Pwnc: Cyllid ac ystadegau
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 26 Ebrill 2010
Cymraeg: cydnabyddiaeth ar sail perfformiad
Saesneg: earned recognition
Statws A
Pwnc: Amaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Cyd-destun: Rydyn ni am edrych a fyddai system o gydnabyddiaeth sy’n seiliedig ar berfformiad yn briodol er mwyn osgoi'r anghyfleustra o archwilio ffermydd isel eu risg.
Nodiadau: Mewn perthynas â'r Cynllun Ffermio Cynaliadwy yn benodol.
Diweddarwyd ddiwethaf: 11 Gorffennaf 2019
Cymraeg: cydsyniad ar sail gwybodaeth
Saesneg: informed consent
Statws A
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Informed consent– the person must be given all of the information in terms of what the treatment involves, including the benefits and risks, whether there are reasonable alternative treatments and what will happen if treatment doesn't go ahead.
Diweddarwyd ddiwethaf: 24 Hydref 2016
Cymraeg: cydsyniad ar sail penderfyniad cytbwys
Saesneg: informed consent
Statws B
Pwnc: Gwasanaethau cymdeithasol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 27 Ebrill 2009
Cymraeg: cyllid ar sail disgyblion
Saesneg: pupil-led funding
Statws B
Pwnc: Addysg
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Nodiadau: Yng nghyd-destun trefniadau ariannu ysgolion.
Diweddarwyd ddiwethaf: 25 Tachwedd 2025
Cymraeg: cyllid ar sail lleoedd ysgol
Saesneg: school place-led funding
Statws B
Pwnc: Addysg
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Nodiadau: Yng nghyd-destun trefniadau ariannu ysgolion.
Diweddarwyd ddiwethaf: 25 Tachwedd 2025
Cymraeg: cyllidebu ar sail rhywedd
Saesneg: gender budgeting
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Berf
Diweddarwyd ddiwethaf: 11 Ebrill 2024
Cymraeg: cyllid neilltuedig ar sail thema
Saesneg: hypothecated theme-based funding
Statws A
Pwnc: Addysg
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 7 Mawrth 2018
Cymraeg: cyllido ar sail canlyniadau
Saesneg: outcome funding
Statws C
Pwnc: Cyllid ac ystadegau
Rhan ymadrodd: Berf
Diffiniad: ELWA (contractau darparwyr addysg).
Diweddarwyd ddiwethaf: 18 Ionawr 2007
Cymraeg: Cynghorydd Gweinidogol ar Gam-drin Domestig, Trais ar Sail Rhywedd a Thrais Rhywiol
Saesneg: Ministerial Adviser on Domestic Abuse, Gender-based Violence and Sexual Violence
Statws A
Pwnc: Cyfiawnder a threfn
Rhan ymadrodd: Enw priod, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 13 Mai 2014
Cymraeg: Cynllun Allforio ar sail Dyddiad
Saesneg: Date Based Export Scheme
Statws C
Pwnc: Amaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: DBES
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Medi 2003
Cymraeg: Cynllun Allforio ar sail Dyddiad
Saesneg: DBES
Statws C
Pwnc: Amaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Date Based Export Scheme
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Medi 2003
Cymraeg: Cynllun ar Sail Cyflog a Gontractiwyd Allan
Saesneg: Contracted-out Salary Related Scheme
Statws C
Pwnc: Personél
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: COSRS
Cyd-destun: HMRC
Diweddarwyd ddiwethaf: 7 Tachwedd 2011
Cymraeg: Cynllun ar Sail Cyflog a Gontractiwyd Allan
Saesneg: COSRS
Statws C
Pwnc: Personél
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Contracted-out Salary Related Scheme
Cyd-destun: HMRC
Diweddarwyd ddiwethaf: 7 Tachwedd 2011
Cymraeg: cynllun hyfforddi athrawon ar sail cyflogaeth
Saesneg: employment-based teacher training scheme
Statws C
Pwnc: Addysg
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 8 Rhagfyr 2004
Cymraeg: Cynllun Pensiwn y Wladwriaeth ar sail Enillion
Saesneg: State Earnings Related Pension Scheme
Statws C
Pwnc: Gwasanaethau cymdeithasol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: term yr Adran Gwaith a Phensiynau
Diweddarwyd ddiwethaf: 13 Chwefror 2003
Cymraeg: dadansoddwr sbectrometreg amser ehedeg màs ar sail dadsugno-ïoneiddio drwy laser â chymorth matricsau
Saesneg: matrix-assisted laser desorption-ionization time-of-flight mass spectrometry analysers
Statws B
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: dadansoddwyr spectometreg amser ehedeg màs ar sail dadsugno-ïoneiddio drwy laser â chymorth matricsau
Diweddarwyd ddiwethaf: 19 Hydref 2022
Cymraeg: datblygu polisi ar sail tystiolaeth
Saesneg: evidence informed policy development
Statws C
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Berf
Diweddarwyd ddiwethaf: 12 Mehefin 2007
Cymraeg: Deddf Gwahaniaethu ar sail Anabledd
Saesneg: DDA
Statws B
Pwnc: Personél
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diffiniad: Disability Discrimination Act
Nodiadau: Gweler yr erthygl ar y Model Cymdeithasol o Anabledd yn yr Arddulliadur. Yn unol â'r Model, mae amhariad ("impairment", a elwid yn "nam" o'r blaen) yn nodwedd ar berson, a all effeithio ar ei ymddangosiad neu ar sut y mae ei gorff neu ei feddwl yn gweithio; caiff pobl anabl (y gellir hefyd cyfeirio atynt fel "pobl anabledig" neu "bobl sy'n cael eu hanablu") eu hanablu gan ffactorau allanol fel yr amgylchedd, polisi neu arferion, neu yn sgil methiant i ddarparu addasiadau ar eu cyfer; ac anabledd yw canlyniad anablu pobl sydd ag amhariadau. 
Diweddarwyd ddiwethaf: 14 Tachwedd 2023
Cymraeg: Deddf Gwahaniaethu ar sail Anabledd 2005
Saesneg: Disability Discrimination Act 2005
Statws B
Pwnc: Personél
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diffiniad: DDA
Nodiadau: Gweler yr erthygl ar y Model Cymdeithasol o Anabledd yn yr Arddulliadur. Yn unol â'r Model, mae amhariad ("impairment", a elwid yn "nam" o'r blaen) yn nodwedd ar berson, a all effeithio ar ei ymddangosiad neu ar sut y mae ei gorff neu ei feddwl yn gweithio; caiff pobl anabl (y gellir hefyd cyfeirio atynt fel "pobl anabledig" neu "bobl sy'n cael eu hanablu") eu hanablu gan ffactorau allanol fel yr amgylchedd, polisi neu arferion, neu yn sgil methiant i ddarparu addasiadau ar eu cyfer; ac anabledd yw canlyniad anablu pobl sydd ag amhariadau. 
Diweddarwyd ddiwethaf: 14 Tachwedd 2023
Cymraeg: Deddf Gwahaniaethu ar sail Rhyw 1975
Saesneg: Sex Discrimination Act 1975
Statws B
Pwnc: Teitlau deddfwriaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Nodiadau: Teitl cwrteisi ar ddarn o ddeddfwriaeth sydd ar gael yn Saesneg yn unig.
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Ebrill 2024
Cymraeg: Deddf Gwahaniaethu ar sail Rhyw (Ymgeiswyr Etholiadol) 2002
Saesneg: Sex Discrimination (Election Candidates) Act 2002
Statws B
Pwnc: Teitlau deddfwriaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Nodiadau: Teitl cwrteisi ar ddarn o ddeddfwriaeth sydd ar gael yn Saesneg yn unig.
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Ebrill 2024
Cymraeg: dull ar sail ardal
Saesneg: area-based approach
Statws A
Pwnc: Amgylchedd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Cyd-destun: Mae modd manylu ee "dull rheoli ar sail ardal".
Diweddarwyd ddiwethaf: 2 Hydref 2013
Cymraeg: dull o reoleiddio ar sail risg
Saesneg: risk based approach to regulation
Statws B
Pwnc: Tai
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 12 Ionawr 2012
Cymraeg: dyrannu ar sail y boblogaeth
Saesneg: population allocation
Statws B
Pwnc: Gwleidyddiaeth
Rhan ymadrodd: Berf
Nodiadau: Yng nghyd-destun yr ymateb i sefyllfa Wcráin a'r cynllun Cartrefi i Wcráin.
Diweddarwyd ddiwethaf: 26 Ionawr 2023
Cymraeg: dysgu ar sail profiad
Saesneg: operant learning
Statws A
Pwnc: Addysg
Rhan ymadrodd: Berf
Diffiniad: Proses lle bydd goblygiadau gweithred yn newid y tebygolrwydd y caiff ei ailadrodd. Er enghraifft, os yw unigolyn yn dysgu bod un math o ymddygiad yn arwain at gosb, mae'n llai tebygol y bydd y math hwnnw o ymddygiad yn cael ei ailadrodd.
Diweddarwyd ddiwethaf: 9 Ionawr 2020
Cymraeg: Gorchymyn Deddf Gwahaniaethu ar sail Anabledd 2005 (Cychwyn Rhif 1) (Cymru) 2007
Saesneg: The Disability Discrimination Act 2005 (Commencement No. 1) (Wales) Order 2007
Statws A
Pwnc: Teitlau deddfwriaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Nodiadau: Gweler yr erthygl ar y Model Cymdeithasol o Anabledd yn yr Arddulliadur. Yn unol â'r Model, mae amhariad ("impairment", a elwid yn "nam" o'r blaen) yn nodwedd ar berson, a all effeithio ar ei ymddangosiad neu ar sut y mae ei gorff neu ei feddwl yn gweithio; caiff pobl anabl (y gellir hefyd cyfeirio atynt fel "pobl anabledig" neu "bobl sy'n cael eu hanablu") eu hanablu gan ffactorau allanol fel yr amgylchedd, polisi neu arferion, neu yn sgil methiant i ddarparu addasiadau ar eu cyfer; ac anabledd yw canlyniad anablu pobl sydd ag amhariadau. 
Diweddarwyd ddiwethaf: 17 Tachwedd 2023