TermCymru

68 canlyniad
Rhestrir y canlyniadau yn nhrefn yr wyddor Gymraeg A-Y
Cymraeg: ailbennu rhywedd
Saesneg: gender reassignment
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Berf
Diffiniad: Mae ailbennu rhywedd yn nodwedd sydd wedi'i diogelu gan Ddeddf Cydraddoldeb 2010, lle y'i diffinnir fel proses (neu ran o broses) y bydd person yn bwriadu mynd drwyddi, yn mynd drwyddi neu wedi mynd drwyddi at ddiben ailbennu rhyw y person hwnnw drwy newid priodweddau ffisiolegol neu briodweddau eraill sy'n perthyn i ryw.
Diweddarwyd ddiwethaf: 8 Rhagfyr 2022
Cymraeg: amrywiaeth o ran rhywedd
Saesneg: gender diversity
Statws A
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Cyd-destun: Increasing the gender diversity of the Senedd is expected to lead to more effective representation.
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Gorffennaf 2024
Cymraeg: anghyfathiant rhywedd
Saesneg: gender incongruence
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Y sefyllfa o fod â hunaniaeth rhywedd nad yw'n cyd-fynd â'r rhyw a bennwyd adeg geni.
Diweddarwyd ddiwethaf: 21 Mehefin 2024
Cymraeg: arbenigwr rhywedd
Saesneg: gender specialist
Statws B
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: arbenigwyr rhywedd
Nodiadau: Dyma’r term llaw fer am ‘gender specialist physician / ‘meddyg arbenigol mewn rhywedd’.
Diweddarwyd ddiwethaf: 23 Medi 2016
Cymraeg: asesiad effaith ar sail rhywedd
Saesneg: gender impact assessment
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: asesiadau effaith ar sail rhywedd
Diweddarwyd ddiwethaf: 11 Ebrill 2024
Cymraeg: bwlch cyflog rhywedd
Saesneg: gender pay gap
Statws A
Pwnc: Cyllid ac ystadegau
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Y gwahaniaeth yn y tâl y bydd dynion a menywod yn ei dderbyn.
Cyd-destun: Mae'r bwlch cyflog rhywedd wedi parhau i leihau, ac mae bellach ar y lefel isaf ar gofnod yng Nghymru.
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Ebrill 2024
Cymraeg: bwlch cyflog rhywedd cymedrig
Saesneg: mean gender pay gap
Statws B
Pwnc: Cyllid ac ystadegau
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Ebrill 2024
Cymraeg: bwlch rhywedd
Saesneg: gender gap
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 11 Ebrill 2024
Cymraeg: bwlio ar sail rhywedd
Saesneg: gender-based bullying
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Berf
Cyd-destun: Guidance includes how to respond to prejudice-related bullying including transphobic, sexist and gender-based bullying.
Diweddarwyd ddiwethaf: 1 Mai 2024
Cymraeg: cam-drin domestig, trais ar sail rhywedd a thrais rhywiol
Saesneg: domestic abuse, gender-based violence and sexual violence
Statws A
Pwnc: Gwasanaethau cymdeithasol
Rhan ymadrodd: Berf
Diweddarwyd ddiwethaf: 5 Awst 2014
Cymraeg: clinig hunaniaeth rhywedd
Saesneg: gender identity clinic
Statws B
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Nodiadau: Defnyddir yr acronym GIC yn y ddwy iaith.
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Ebrill 2024
Cymraeg: cwota rhywedd
Saesneg: gender quota
Statws A
Pwnc: Gwleidyddiaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: cwotâu rhywedd
Diffiniad: Canran ddiffiniedig neu nifer penodol o seddi sydd i'w llenwi gan, neu eu dyrannu i, fenywod a/neu ddynion, gan amlaf o dan reolau neu feini prawf penodol. Y nod yw cyflymu'r broses o sicrhau cydbwysedd o ran cyfranogiad a chynrychiolaeth rhwng y ddau rywedd.
Nodiadau: Yng nghyd-destun etholiadau
Diweddarwyd ddiwethaf: 3 Awst 2023
Cymraeg: cwota rhywedd statudol integredig
Saesneg: integrated statutory gender quota
Statws B
Pwnc: Gwleidyddiaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: cwotâu rhywedd statudol integredig
Diweddarwyd ddiwethaf: 12 Mai 2022
Cymraeg: cydbwysedd rhywedd
Saesneg: gender balance
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 11 Ebrill 2024
Cymraeg: cydnabod rhywedd
Saesneg: gender recognition
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Berf
Diffiniad: Y weithred gyfreithiol o gofnodi rhywedd person yn swyddogol.
Diweddarwyd ddiwethaf: 8 Rhagfyr 2022
Cymraeg: cydraddoldeb rhywedd
Saesneg: sex equality
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Nodiadau: Gweler hefyd y cofnod am 'gender equality' / 'cydraddoldeb rhywedd'.
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Ebrill 2024
Cymraeg: cydraddoldeb rhywedd
Saesneg: gender equality
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Nodiadau: Un o Nodau Datblygu Cynaliadwy y Cenhedloedd Unedig
Diweddarwyd ddiwethaf: 30 Ebrill 2024
Cymraeg: cyllidebu ar sail rhywedd
Saesneg: gender budgeting
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Berf
Diweddarwyd ddiwethaf: 11 Ebrill 2024
Cymraeg: Cynghorydd Gweinidogol ar Gam-drin Domestig, Trais ar Sail Rhywedd a Thrais Rhywiol
Saesneg: Ministerial Adviser on Domestic Abuse, Gender-based Violence and Sexual Violence
Statws A
Pwnc: Cyfiawnder a threfn
Rhan ymadrodd: Enw priod, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 13 Mai 2014
Cymraeg: Cynghorydd Rhywedd a Chyfeiriadedd Rhywiol
Saesneg: Gender and Sexual Orientation Adviser
Statws C
Pwnc: Personél
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 13 Medi 2007
Cymraeg: cynhwysiant rhywedd
Saesneg: gender inclusion
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 1 Mai 2024
Cymraeg: Cynllun Cydraddoldeb Rhywedd
Saesneg: Gender Equality Scheme
Statws C
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 11 Ebrill 2024
Cymraeg: Deddf Cydnabod Rhywedd 2004
Saesneg: Gender Recognition Act 2004
Statws A
Pwnc: Teitlau deddfwriaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 22 Medi 2016
Cymraeg: dull gweithredu trawsnewidiol mewn perthynas â rhywedd
Saesneg: gender-transformative approach
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: dulliau gweithredu trawsnewidiol mewn perthynas â rhywedd
Diffiniad: Casgliad o weithredoedd ym maes rhywedd i unioni anghydraddoldebau, dileu rhwystrau strwythurol a grymuso cymunedau dan anfantais drwy wneud newidiadau i’r gyfraith a pholisïau, addasu a gwella systemau a gwasanaethau, ailddosbarthu adnoddau, ynghyd â newid normau a chredoau negyddol neu niweidiol, ymddygiadau ac arferion.
Diweddarwyd ddiwethaf: 6 Tachwedd 2025
Cymraeg: dynodwr rhywedd
Saesneg: gender marker
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: dynodwyr rhywedd
Diffiniad: Dynodiad ysgrifenedig sy'n cofnodi rhywedd unigolyn, gan amlaf mewn ffurflenni neu gronfeydd data.
Diweddarwyd ddiwethaf: 8 Rhagfyr 2022
Cymraeg: dysfforia rhywedd
Saesneg: gender dysphoria
Statws B
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Cyflwr meddygol lle bydd person yn cael ymdeimlad dwys o anniddigrwydd neu anfodlondeb oherwydd diffyg cyfatebiaeth rhwng rhyw biolegol y person a'i hunaniaeth rhywedd.
Diweddarwyd ddiwethaf: 20 Mehefin 2024
Cymraeg: Grŵp Partneriaeth Hunaniaeth Rhywedd Cymru Gyfan
Saesneg: All Wales Gender Identity Partnership Group
Statws B
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Cyd-destun: Yn 2016, darparodd Llywodraeth Cymru gyllid anghylchol i Pwyllgor Gwasanaethau Iechyd Arbenigol Cymru (WHSSC) i gefnogi datblygu llwybr amrywiant rhywedd, a arweinir gan Grŵp Partneriaeth Hunaniaeth Rhywedd Cymru Gyfan (AWGIPG).
Diweddarwyd ddiwethaf: 9 Ebrill 2024
Cymraeg: gwahaniaethu ar sail rhywedd ac anabledd
Saesneg: gender and disability discrimination
Statws A
Pwnc: Personél
Rhan ymadrodd: Berf
Nodiadau: Gweler yr erthygl ar y Model Cymdeithasol o Anabledd yn yr Arddulliadur. Yn unol â'r Model, mae amhariad ("impairment", a elwid yn "nam" o'r blaen) yn nodwedd ar berson, a all effeithio ar ei ymddangosiad neu ar sut y mae ei gorff neu ei feddwl yn gweithio; caiff pobl anabl (y gellir hefyd cyfeirio atynt fel "pobl anabledig" neu "bobl sy'n cael eu hanablu") eu hanablu gan ffactorau allanol fel yr amgylchedd, polisi neu arferion, neu yn sgil methiant i ddarparu addasiadau ar eu cyfer; ac anabledd yw canlyniad anablu pobl sydd ag amhariadau. 
Diweddarwyd ddiwethaf: 17 Tachwedd 2023
Cymraeg: Gwasanaeth Datblygu Hunaniaeth Rhywedd GIG Lloegr
Saesneg: NHS England Gender Identity Development Service
Statws B
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 24 Mehefin 2021
Cymraeg: gwasanaeth hunaniaeth rhywedd
Saesneg: gender identity service
Statws B
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: gwasanaethau hunaniaeth rhywedd
Diweddarwyd ddiwethaf: 3 Gorffennaf 2024
Cymraeg: Gwasanaeth Rhywedd Cymru
Saesneg: Welsh Gender Service
Statws B
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 24 Mehefin 2021
Cymraeg: gweithgaredd a effeithir gan rywedd
Saesneg: gender-affected activity
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: gweithgareddau a effeithir gan rywedd
Diffiniad: Yng nghyd-destun Deddf Cydraddoldeb 2010, chwaraeon, gêm neu weithgaredd arall o natur gystadleuol mewn amgylchiadau lle byddai cryfder corfforol, stamina neu gorffolaeth pobl arferol o un rhyw yn golygu y byddent o dan anfantais o'u cymharu â phobl arferol o'r rhyw arall fel cystadleuwyr mewn digwyddiadau sy'n cynnwys y gweithgaredd.
Diweddarwyd ddiwethaf: 2 Mai 2024
Cymraeg: hunaniaeth rhywedd
Saesneg: gender identity
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Lluosog: hunaniaethau rhywedd
Diffiniad: Term a all fod yn gyfystyr â gender/rhywedd, ac sy'n cyfeirio at ymdeimlad person ohono'i hun fel gwryw, benyw neu berson anneuaidd.
Diweddarwyd ddiwethaf: 2 Gorffennaf 2025
Cymraeg: iaith rywedd-niwtral
Saesneg: gender-neutral language
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diffiniad: Geirfa sy'n osgoi tuedd tuag at ryw neu rywedd penodol.
Nodiadau: Cymharer â gendered language / iaith ryweddol. Gall 'iaith niwtral o ran rhywedd' fod yn addas mewn rhai cyd-destunau. 
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Ebrill 2024
Cymraeg: llwybr dysfforia rhywedd
Saesneg: gender dysphoria pathway
Statws B
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 22 Medi 2016
Cymraeg: llyffethair rhywedd
Saesneg: gender penalty
Statws B
Pwnc: Gwleidyddiaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Effaith negyddol ar siawns ymgeiswyr benywaidd o ennill sedd mewn etholiad, yn sgil rhywedd.
Diweddarwyd ddiwethaf: 8 Tachwedd 2023
Cymraeg: materion rhywedd
Saesneg: gender issues
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Lluosog
Diweddarwyd ddiwethaf: 11 Ebrill 2024
Cymraeg: meddyg arbenigol mewn rhywedd
Saesneg: gender specialist physician
Statws B
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: meddygon arbenigol mewn rhywedd
Nodiadau: Dyma’r term llawn a ffurfiol am ‘gender specialist’ / ‘arbenigwr rhywedd’.
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Ebrill 2024
Cymraeg: mynegiant rhywedd
Saesneg: gender expression
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 8 Rhagfyr 2022
Cymraeg: o'r un rhywedd
Saesneg: same-gender
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Ansoddair
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Ebrill 2024
Cymraeg: penbleth am rywedd
Saesneg: gender confusion
Statws B
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Term anfeddygol i ddisgrifio sefyllfa lle na fydd unigolyn yn uniaethu â’r rhyw a bennwyd adeg geni
Diweddarwyd ddiwethaf: 3 Gorffennaf 2024
Cymraeg: person nad yw’n cydymffurfio o ran ei rywedd
Saesneg: gender non-conforming person
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: pobl nad ydynt yn cydymffurfio o ran eu rhywedd
Diffiniad: Un nad yw ei ymddygiad neu ei ymarweddiad yn cydymffurfio â’r disgwyliadau diwylliannol a chymdeithasol cyffredin ynghylch yr hyn sy’n briodol i’w rywedd.
Diweddarwyd ddiwethaf: 2 Gorffennaf 2025
Cymraeg: prif ffrydio rhywedd
Saesneg: gender mainstreaming
Statws B
Pwnc: Personél
Rhan ymadrodd: Berf
Diffiniad: Ffordd o fynd ati i lunio polisïau ar sail buddiannau a phryderon dynion a menywod fel ei gilydd.
Nodiadau: Mae hwn yn un o themâu llorweddol yr Undeb Ewropeaidd.
Diweddarwyd ddiwethaf: 19 Tachwedd 2020
Cymraeg: rhywedd
Saesneg: gender
Statws A
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: rhyweddau
Diffiniad: Nodwedd ar berson, yn deillio o amryw o briodweddau'r person hwnnw. Gall hyn gynnwys ei rôl gymdeithasol, ymdeimlad yr unigolyn o fod yn ddyn, yn fenyw neu'n berson anneuaidd ac, mewn rhai amgylchiadau, ei nodweddion corfforol.
Nodiadau: Gall y term hwn hefyd fod yn gyfystyr â gender identity / hunaniaeth rhywedd. Gweler y cofnod hwnnw am ddiffiniad o'r cysyniad hwnnw.
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Gorffennaf 2024
Cymraeg: rhywedd a gaffaelwyd
Saesneg: acquired gender
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Y rhywedd y mae person traws yn gwneud cais i’w gydnabod yn gyfreithiol fel ei rywedd swyddogol drwy Dystysgrif Cydnabod Rhywedd, o dan Ddeddf Cydnabod Rhywedd 2004.
Diweddarwyd ddiwethaf: 7 Medi 2023
Cymraeg: rhywedd-amrywiol
Saesneg: gender-diverse
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Ansoddair
Diweddarwyd ddiwethaf: 8 Rhagfyr 2022
Cymraeg: rhywedd arall
Saesneg: opposite gender
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Cyd-destun: Enabling access to single sex provision in education settings refers only to trans learners who have made changes in school to live in the opposite gender, for example changing their pronouns.
Diweddarwyd ddiwethaf: 1 Mai 2024
Cymraeg: rhywedd-benodol
Saesneg: gender-specific
Statws A
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Ansoddair
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Ebrill 2024
Cymraeg: rhywedd bywyd
Saesneg: lived gender
Statws B
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 25 Gorffennaf 2024
Cymraeg: rhywedd canfyddedig
Saesneg: perceived gender
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Y rhywedd y mae person yn tybio sydd gan berson arall.
Diweddarwyd ddiwethaf: 9 Mawrth 2023