TermCymru

77245 canlyniad
Rhestrir y canlyniadau yn ôl trefn yr wyddor.
Saesneg: gender-affected activity
Cymraeg: gweithgaredd a effeithir gan rywedd
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: gweithgareddau a effeithir gan rywedd
Diffiniad: Yng nghyd-destun Deddf Cydraddoldeb 2010, chwaraeon, gêm neu weithgaredd arall o natur gystadleuol mewn amgylchiadau lle byddai cryfder corfforol, stamina neu gorffolaeth pobl arferol o un rhyw yn golygu y byddent o dan anfantais o'u cymharu â phobl arferol o'r rhyw arall fel cystadleuwyr mewn digwyddiadau sy'n cynnwys y gweithgaredd.
Diweddarwyd ddiwethaf: 2 Mai 2024
Saesneg: gender and disability discrimination
Cymraeg: gwahaniaethu ar sail rhywedd ac anabledd
Statws A
Pwnc: Personél
Rhan ymadrodd: Berf
Nodiadau: Gweler yr erthygl ar y Model Cymdeithasol o Anabledd yn yr Arddulliadur. Yn unol â'r Model, mae amhariad ("impairment", a elwid yn "nam" o'r blaen) yn nodwedd ar berson, a all effeithio ar ei ymddangosiad neu ar sut y mae ei gorff neu ei feddwl yn gweithio; caiff pobl anabl (y gellir hefyd cyfeirio atynt fel "pobl anabledig" neu "bobl sy'n cael eu hanablu") eu hanablu gan ffactorau allanol fel yr amgylchedd, polisi neu arferion, neu yn sgil methiant i ddarparu addasiadau ar eu cyfer; ac anabledd yw canlyniad anablu pobl sydd ag amhariadau. 
Diweddarwyd ddiwethaf: 17 Tachwedd 2023
Saesneg: Gender and Sexual Orientation Adviser
Cymraeg: Cynghorydd Rhywedd a Chyfeiriadedd Rhywiol
Statws C
Pwnc: Personél
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 13 Medi 2007
Saesneg: gender balance
Cymraeg: cydbwysedd rhywedd
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 11 Ebrill 2024
Saesneg: gender-based bullying
Cymraeg: bwlio ar sail rhywedd
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Berf
Cyd-destun: Guidance includes how to respond to prejudice-related bullying including transphobic, sexist and gender-based bullying.
Diweddarwyd ddiwethaf: 1 Mai 2024
Saesneg: gender-based violence
Cymraeg: trais ar sail rhywedd
Statws A
Pwnc: Cyfiawnder a threfn
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 13 Mai 2014
Saesneg: gender budgeting
Cymraeg: cyllidebu ar sail rhywedd
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Berf
Diweddarwyd ddiwethaf: 11 Ebrill 2024
Saesneg: gender confusion
Cymraeg: penbleth am rywedd
Statws B
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Term anfeddygol i ddisgrifio sefyllfa lle na fydd unigolyn yn uniaethu â’r rhyw a bennwyd adeg geni
Diweddarwyd ddiwethaf: 3 Gorffennaf 2024
Saesneg: gender-critical
Cymraeg: rhywedd-feirniadol
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Ansoddair
Diffiniad: O’r farn bod rhyw yn ffaith fiolegol ddigyfnewid, ac yn amheus o’r syniad o hunaniaeth rhywedd.
Diweddarwyd ddiwethaf: 2 Chwefror 2023
Saesneg: gender-disaggregated statistics
Cymraeg: ystadegau a ddadgyfunwyd ar sail rhywedd
Statws B
Pwnc: Cyllid ac ystadegau
Rhan ymadrodd: Enw, Lluosog
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Ebrill 2024
Saesneg: gender-diverse
Cymraeg: rhywedd-amrywiol
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Ansoddair
Diweddarwyd ddiwethaf: 8 Rhagfyr 2022
Saesneg: gender diversity
Cymraeg: amrywiaeth o ran rhywedd
Statws A
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Cyd-destun: Increasing the gender diversity of the Senedd is expected to lead to more effective representation.
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Gorffennaf 2024
Saesneg: gender dysphoria
Cymraeg: dysfforia rhywedd
Statws B
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Cyflwr meddygol lle bydd person yn cael ymdeimlad dwys o anniddigrwydd neu anfodlondeb oherwydd diffyg cyfatebiaeth rhwng rhyw biolegol y person a'i hunaniaeth rhywedd.
Diweddarwyd ddiwethaf: 20 Mehefin 2024
Saesneg: gender dysphoria pathway
Cymraeg: llwybr dysfforia rhywedd
Statws B
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 22 Medi 2016
Saesneg: gendered
Cymraeg: rhyweddol
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Ansoddair
Diffiniad: Modd o ddisgrifio rhywbeth sydd â thuedd neu gysylltiad â rhywedd penodol.
Cyd-destun: 2.3.5 Welsh has gendered nouns, which affects the mutations of adjectives. 3.1.6 - That some sports are considered gendered and this can prevent learners from taking part in activities they enjoy; - That some learning and subject areas are perceived as gendered and this can prevent equality of opportunities;
Diweddarwyd ddiwethaf: 1 Mai 2024
Saesneg: gendered language
Cymraeg: iaith ryweddol
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diffiniad: Geirfa sydd â thuedd tuag at ryw neu rywedd penodol. Er enghraifft, geirfa yn cynnwys elfen mewn gair neu ymadrodd sy'n awgrymu rhywedd y person mwyaf addas ar gyfer cyflawni rhyw rôl (ysgrifenyddes, dyn tân). Gall elfennau gramadegol eraill yn y Gymraeg, fel treigliadau, awgrymu rhywedd hefyd.
Nodiadau: Cymharer â gender-neutral language / iaith rywedd-niwtral
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Ebrill 2024
Saesneg: gender equality
Cymraeg: cydraddoldeb rhywedd
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Nodiadau: Un o Nodau Datblygu Cynaliadwy y Cenhedloedd Unedig
Diweddarwyd ddiwethaf: 30 Ebrill 2024
Saesneg: Gender Equality Duty
Cymraeg: Y Ddyletswydd Cydraddoldeb Rhywiol
Statws C
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 11 Ebrill 2024
Saesneg: Gender Equality Forum
Cymraeg: Y Fforwm Cydraddoldeb Rhywedd
Statws A
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 6 Gorffennaf 2023
Saesneg: Gender Equality Scheme
Cymraeg: Cynllun Cydraddoldeb Rhywedd
Statws C
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 11 Ebrill 2024
Saesneg: gender equity
Cymraeg: tegwch rhywedd
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Triniaeth deg a diduedd o bobl o bob rhywedd, gan gynnwys triniaeth gyfartal neu driniaeth wahaniaethol i unioni anghyfartaleddau o ran hawliau, buddiannau, rhwymedigaethau a chyfleoedd.
Diweddarwyd ddiwethaf: 2 Gorffennaf 2025
Saesneg: gender expression
Cymraeg: mynegiant rhywedd
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 8 Rhagfyr 2022
Saesneg: gender-fluid
Cymraeg: rhyweddhylifol
Statws A
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Ansoddair
Diffiniad: Modd o ddisgrifio person sydd heb hunaniaeth rhywedd sefydlog, ee rhywun â hunaniaeth rhywedd sy'n newid dros amser neu sy'n amrywio ar sail y sefyllfa.
Diweddarwyd ddiwethaf: 2 Gorffennaf 2025
Saesneg: gender gap
Cymraeg: bwlch rhywedd
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 11 Ebrill 2024
Saesneg: gender identity
Cymraeg: hunaniaeth rhywedd
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Lluosog: hunaniaethau rhywedd
Diffiniad: Term a all fod yn gyfystyr â gender/rhywedd, ac sy'n cyfeirio at ymdeimlad person ohono'i hun fel gwryw, benyw neu berson anneuaidd.
Diweddarwyd ddiwethaf: 2 Gorffennaf 2025
Saesneg: gender identity clinic
Cymraeg: clinig hunaniaeth rhywedd
Statws B
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Nodiadau: Defnyddir yr acronym GIC yn y ddwy iaith.
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Ebrill 2024
Saesneg: gender identity service
Cymraeg: gwasanaeth hunaniaeth rhywedd
Statws B
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: gwasanaethau hunaniaeth rhywedd
Diweddarwyd ddiwethaf: 3 Gorffennaf 2024
Saesneg: gender impact assessment
Cymraeg: asesiad effaith ar sail rhywedd
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: asesiadau effaith ar sail rhywedd
Diweddarwyd ddiwethaf: 11 Ebrill 2024
Saesneg: gender inclusion
Cymraeg: cynhwysiant rhywedd
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 1 Mai 2024
Saesneg: gender-inclusive
Cymraeg: rhywedd-gynhwysol
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Ansoddair
Nodiadau: Gall 'cynhwysol o ran rhywedd' fod yn addas mewn rhai cyd-destunau.
Diweddarwyd ddiwethaf: 2 Gorffennaf 2025
Saesneg: gender incongruence
Cymraeg: anghyfathiant rhywedd
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Y sefyllfa o fod â hunaniaeth rhywedd nad yw'n cyd-fynd â'r rhyw a bennwyd adeg geni.
Diweddarwyd ddiwethaf: 21 Mehefin 2024
Saesneg: gender issues
Cymraeg: materion rhywedd
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Lluosog
Diweddarwyd ddiwethaf: 11 Ebrill 2024
Saesneg: gender mainstreaming
Cymraeg: prif ffrydio rhywedd
Statws B
Pwnc: Personél
Rhan ymadrodd: Berf
Diffiniad: Ffordd o fynd ati i lunio polisïau ar sail buddiannau a phryderon dynion a menywod fel ei gilydd.
Nodiadau: Mae hwn yn un o themâu llorweddol yr Undeb Ewropeaidd.
Diweddarwyd ddiwethaf: 19 Tachwedd 2020
Saesneg: gender marker
Cymraeg: dynodwr rhywedd
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: dynodwyr rhywedd
Diffiniad: Dynodiad ysgrifenedig sy'n cofnodi rhywedd unigolyn, gan amlaf mewn ffurflenni neu gronfeydd data.
Diweddarwyd ddiwethaf: 8 Rhagfyr 2022
Saesneg: gender-neutral
Cymraeg: rhywedd-niwtral
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Ansoddair
Cyd-destun: Settings can ensure that period products and sanitary bins are not only available in sex-segregated spaces (for example single sex toilets), but also available in gender-neutral spaces (for example, gender neutral toilets).
Nodiadau: Gall 'niwtral o ran rhywedd' fod yn addas mewn rhai cyd-destunau. 
Diweddarwyd ddiwethaf: 30 Ebrill 2024
Saesneg: gender-neutral language
Cymraeg: iaith rywedd-niwtral
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diffiniad: Geirfa sy'n osgoi tuedd tuag at ryw neu rywedd penodol.
Nodiadau: Cymharer â gendered language / iaith ryweddol. Gall 'iaith niwtral o ran rhywedd' fod yn addas mewn rhai cyd-destunau. 
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Ebrill 2024
Saesneg: gender-neutral toilet
Cymraeg: toiled rhywedd-niwtral
Statws B
Pwnc: Personél
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: toiledau rhywedd-niwtral
Diffiniad: Toiled nad yw wedi ei bennu ar gyfer dynion neu fenywod yn benodol, ond y gellir ei ddefnyddio gan unrhyw un. Yn y gorffennol, gallai'r term Saesneg 'unisex' fod wedi cael ei ddefnyddio am y math hwn o gyfleuster.
Nodiadau: Gall 'toiled niwtral o ran rhywedd' fod yn addas mewn rhai cyd-destunau. 
Diweddarwyd ddiwethaf: 11 Ebrill 2024
Saesneg: gender non-conforming person
Cymraeg: person nad yw’n cydymffurfio o ran ei rywedd
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: pobl nad ydynt yn cydymffurfio o ran eu rhywedd
Diffiniad: Un nad yw ei ymddygiad neu ei ymarweddiad yn cydymffurfio â’r disgwyliadau diwylliannol a chymdeithasol cyffredin ynghylch yr hyn sy’n briodol i’w rywedd.
Diweddarwyd ddiwethaf: 2 Gorffennaf 2025
Saesneg: gender pay gap
Cymraeg: bwlch cyflog rhywedd
Statws A
Pwnc: Cyllid ac ystadegau
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Y gwahaniaeth yn y tâl y bydd dynion a menywod yn ei dderbyn.
Cyd-destun: Mae'r bwlch cyflog rhywedd wedi parhau i leihau, ac mae bellach ar y lefel isaf ar gofnod yng Nghymru.
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Ebrill 2024
Saesneg: gender penalty
Cymraeg: llyffethair rhywedd
Statws B
Pwnc: Gwleidyddiaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Effaith negyddol ar siawns ymgeiswyr benywaidd o ennill sedd mewn etholiad, yn sgil rhywedd.
Diweddarwyd ddiwethaf: 8 Tachwedd 2023
Saesneg: gender queer
Cymraeg: rhywedd cwiar
Statws B
Pwnc: Personél
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diffiniad: Hunaniaeth ryweddol sy'n cael ei diffinio fel y naill rywedd dyn a menyw gyda'i gilydd, y naill na'r llall, neu rhyw gyfuniad ohonynt.
Diweddarwyd ddiwethaf: 24 Mehefin 2021
Saesneg: gender-questioning
Cymraeg: rhywedd-gwestiynol
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Ansoddair
Diffiniad: Disgrifiad o un sy'n ansicr am eu rhywedd neu sy'n chwilio am gefnogaeth i ddeall eu teimladau am eu rhywedd.
Nodiadau: Gall ymadrodd fel 'pobl sy'n cwestiynu eu rhywedd' neu 'person sy'n cwestiynu o ran rhywedd' fod yn addas mewn rhai cyd-destunau.
Diweddarwyd ddiwethaf: 2 Gorffennaf 2025
Saesneg: gender quota
Cymraeg: cwota rhywedd
Statws A
Pwnc: Gwleidyddiaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: cwotâu rhywedd
Diffiniad: Canran ddiffiniedig neu nifer penodol o seddi sydd i'w llenwi gan, neu eu dyrannu i, fenywod a/neu ddynion, gan amlaf o dan reolau neu feini prawf penodol. Y nod yw cyflymu'r broses o sicrhau cydbwysedd o ran cyfranogiad a chynrychiolaeth rhwng y ddau rywedd.
Nodiadau: Yng nghyd-destun etholiadau
Diweddarwyd ddiwethaf: 3 Awst 2023
Saesneg: gender reassignment
Cymraeg: ailbennu rhywedd
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Berf
Diffiniad: Mae ailbennu rhywedd yn nodwedd sydd wedi'i diogelu gan Ddeddf Cydraddoldeb 2010, lle y'i diffinnir fel proses (neu ran o broses) y bydd person yn bwriadu mynd drwyddi, yn mynd drwyddi neu wedi mynd drwyddi at ddiben ailbennu rhyw y person hwnnw drwy newid priodweddau ffisiolegol neu briodweddau eraill sy'n perthyn i ryw.
Diweddarwyd ddiwethaf: 8 Rhagfyr 2022
Saesneg: gender recognition
Cymraeg: cydnabod rhywedd
Statws B
Pwnc: Cyffredinol
Rhan ymadrodd: Berf
Diffiniad: Y weithred gyfreithiol o gofnodi rhywedd person yn swyddogol.
Diweddarwyd ddiwethaf: 8 Rhagfyr 2022
Saesneg: Gender Recognition Act 2004
Cymraeg: Deddf Cydnabod Rhywedd 2004
Statws A
Pwnc: Teitlau deddfwriaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 22 Medi 2016
Saesneg: gender-related distress
Cymraeg: trallod sy’n gysylltiedig â rhywedd
Statws B
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 4 Gorffennaf 2024
Saesneg: gender role
Cymraeg: rôl rywedd
Statws A
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Lluosog: rolau rhywedd
Diffiniad: A gender role is a set of societal norms dictating what types of behaviors are generally considered acceptable, appropriate or desirable for a person based on their actual or perceived sex. These are usually centered around opposing conceptions of femininity and masculinity, although there are myriad exceptions and variations.
Cyd-destun: Felly, byddai unigolyn sy'n teimlo nad yw ei hunaniaeth ryweddol yn cyd-fynd â'r rhyw y ganwyd iddo, yn cael ei fagu, o'i enedigaeth, yn ôl y rôl rywedd (sef y categori cymdeithasol o fod yn fachgen neu'n ferch), sy'n gyson â'i ymddangosiad ffenoteipaidd.
Diweddarwyd ddiwethaf: 9 Mehefin 2016
Saesneg: gender specialist
Cymraeg: arbenigwr rhywedd
Statws B
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: arbenigwyr rhywedd
Nodiadau: Dyma’r term llaw fer am ‘gender specialist physician / ‘meddyg arbenigol mewn rhywedd’.
Diweddarwyd ddiwethaf: 23 Medi 2016
Saesneg: gender specialist physician
Cymraeg: meddyg arbenigol mewn rhywedd
Statws B
Pwnc: Iechyd
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: meddygon arbenigol mewn rhywedd
Nodiadau: Dyma’r term llawn a ffurfiol am ‘gender specialist’ / ‘arbenigwr rhywedd’.
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Ebrill 2024