Neidio i'r prif gynnwy

TermCymru

126 canlyniad
Rhestrir y canlyniadau yn nhrefn yr wyddor Saesneg A-Z
Cymraeg: Confensiwn yr Hag 1996 ar Awdurdodaeth, y Gyfraith Gymwys, Cydnabyddiaeth, Gorfodaeth a Chydweithrediad mewn perthynas â Chyfrifoldeb Rhieni a Mesurau Diogelu Plant
Statws B
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 11 Ionawr 2017
Cymraeg: Cyfraith Hygyrchedd i Bobl Anabl
Statws C
Pwnc: Gwasanaethau cymdeithasol
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Nodiadau: Gweler yr erthygl ar y Model Cymdeithasol o Anabledd yn yr Arddulliadur. Yn unol â'r Model, mae amhariad ("impairment", a elwid yn "nam" o'r blaen) yn nodwedd ar berson, a all effeithio ar ei ymddangosiad neu ar sut y mae ei gorff neu ei feddwl yn gweithio; caiff pobl anabl (y gellir hefyd cyfeirio atynt fel "pobl anabledig" neu "bobl sy'n cael eu hanablu") eu hanablu gan ffactorau allanol fel yr amgylchedd, polisi neu arferion, neu yn sgil methiant i ddarparu addasiadau ar eu cyfer; ac anabledd yw canlyniad anablu pobl sydd ag amhariadau. 
Diweddarwyd ddiwethaf: 14 Tachwedd 2023
Cymraeg: hygyrchedd y gyfraith
Statws B
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 9 Tachwedd 2023
Cymraeg: cyfraith weinyddol
Statws B
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diffiniad: Corff o gyfraith sydd wedi datblygu egwyddorion sy'n ceisio sicrhau bod cyrff cyhoeddus yn gweithredu mewn ffordd sy'n gyfreithlon, rhesymol a theg.
Diweddarwyd ddiwethaf: 18 Mai 2023
Cymraeg: cydweddu â chyfraith yr UE
Statws B
Pwnc: Ewrop
Rhan ymadrodd: Berf
Diweddarwyd ddiwethaf: 5 Medi 2019
Cymraeg: cyd-ddynesu cyfreithiau
Statws C
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Berf
Diweddarwyd ddiwethaf: 26 Hydref 2004
Saesneg: archaic laws
Cymraeg: cyfreithiau hynafol
Statws C
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Lluosog
Diweddarwyd ddiwethaf: 27 Chwefror 2006
Cymraeg: cyfraith a gymathwyd
Statws B
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Nodiadau: Term sy’n disodli retained EU law/cyfraith yr UE a ddargedwir, yn sgil Bil Cyfraith yr UE a Ddargedwir (Dirymu a Diwygio).
Diweddarwyd ddiwethaf: 30 Mawrth 2023
Saesneg: case law
Cymraeg: cyfraith achosion
Statws C
Pwnc: Cyfiawnder a threfn
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 14 Ebrill 2004
Cymraeg: tystysgrif cyfreithlondeb
Statws A
Pwnc: Cynllunio
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Lluosog: tystysgrifau cyfreithlondeb
Cyd-destun: Rhaid i dystysgrif cyfreithlondeb bennu’r tir y mae’n ymwneud ag ef, disgrifio’r defnydd, y gweithrediadau neu’r mater arall y mae’n ymwneud ag ef neu â hwy, rhoi rhesymau’r awdurdod cynllunio dros benderfynu bod y defnydd, y gweithrediadau neu’r mater arall yn gyfreithlon, a datgan ar ba ddyddiad y gwnaed y cais am y dystysgrif.
Nodiadau: Mae'r term hwn yn gyfystyr â certificate of lawful use or development / tystysgrif defnydd neu ddatblygiad cyfreithlon.
Diweddarwyd ddiwethaf: 30 Ebrill 2024
Cymraeg: tystysgrif defnydd neu ddatblygiad cyfreithlon
Statws A
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Lluosog: tystysgrifau defnydd neu ddatblygiad cyfreithlon
Diweddarwyd ddiwethaf: 30 Ebrill 2024
Saesneg: Charity Law
Cymraeg: Cyfraith Elusennau
Statws C
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 6 Mehefin 2006
Saesneg: child law
Cymraeg: cyfraith plant
Statws C
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 19 Awst 2004
Saesneg: civil law
Cymraeg: cyfraith sifil
Statws B
Pwnc: Cyfiawnder a threfn
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 31 Gorffennaf 2012
Cymraeg: egluro'r gyfraith
Statws B
Pwnc: Addysg
Rhan ymadrodd: Berf
Diweddarwyd ddiwethaf: 14 Chwefror 2012
Cymraeg: cyfraith godeiddiedig Cymru
Statws B
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 13 Medi 2018
Cymraeg: cyfraith masnach
Statws C
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 19 Awst 2004
Cymraeg: Y Tîm Cyfraith Fasnachol a Chontractau Cyhoeddus
Statws A
Pwnc: Swyddi ac adrannau Llywodraeth Cymru
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 23 Ionawr 2020
Saesneg: common law
Cymraeg: cyfraith gyffredin
Statws A
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diffiniad: Corff o gyfraith yng Nghymru a Lloegr a ddatblygir gan y llysoedd o’i gyferbynnu â’r corff a lunnir drwy statud.
Cyd-destun: Nid yw’r rheol gyfreithiol bod dyletswydd oblygedig ar denant i ymddwyn fel tenant wrth ddefnyddio annedd sydd ar les (yn yr ystyr sydd i “tenant-like user” yn ôl y gyfraith gyffredin) yn gymwys i ddeiliad contract os yw’r denantiaeth yn gontract meddiannaeth.
Diweddarwyd ddiwethaf: 12 Medi 2018
Saesneg: common law
Cymraeg: cyfraith gyffredin
Statws A
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diffiniad: Rheolau cyfraith a ddatblygwyd yng Nghymru a Lloegr yn hanesyddol gan Lysoedd y Brenin o’u cyferbynnu â rheolau ecwiti a ddatblygwyd gan Lysoedd y Canghellor; mae’r ddwy set o reolau bellach yn cael eu gweinyddu gan system lysoedd unedig.
Cyd-destun: Effaith gwneud y llysoedd yn awdurdod cyhoeddus o dan y Ddeddf yw rhoi pwysau arnynt i fireinio ac i ddatblygu rheolau’r gyfraith gyffredin ac ecwiti mewn ffordd sy’n cyd-fynd â hawliau’r Confensiwn.
Nodiadau: Er bod y ddwy “system” yn cael eu gweinyddu o fewn yr un drefn lysoedd, mae gwahaniaeth yn parhau rhyngddynt, er enghraifft rhwng rhwymedïau’r gyfraith gyffredin a rhwymedïau ecwiti. Os yw rhywun yn torri contract, un o rwymedïau’r gyfraith gyffredin yw talu iawndal, ond o dan reolau ecwiti, mae modd i’r llys orchymyn i’r parti sydd heb gyflawni telerau’r contract i wneud hynny (‘specific performance’) neu roi’r ddau barti yn ôl yn eu sefyllfa cyn gwneud y contract drwy ddad-wneud y contract (‘recission’).
Diweddarwyd ddiwethaf: 12 Medi 2018
Saesneg: common law
Cymraeg: cyfraith gyffredin
Statws A
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diffiniad: Y corff o gyfraith sy’n seiliedig ar system gyfreithiol Cymru a Lloegr, o’i chyferbynnu â systemau cyfraith sifil sy’n seiliedig ar y Cod Napoleonaidd neu Gyfraith Rhufain.
Cyd-destun: Yn yr un modd ag y lledaenodd traddodiad y gyfraith gyffredin drwy’r byd yn sgil twf yr Ymerodraeth Brydeinig, aethpwyd â’r gyfraith sifil i gyfandiroedd eraill drwy ymdrechion ymerodraethol gwladwriaethau eraill yng ngorllewin Ewrop.
Diweddarwyd ddiwethaf: 12 Medi 2018
Cymraeg: amddiffyniad yn y gyfraith gyffredin
Statws A
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 13 Rhagfyr 2017
Cymraeg: trosedd yn y gyfraith gyffredin
Statws A
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 13 Rhagfyr 2017
Cymraeg: hawl mynediad o dan y gyfraith gyffredin
Statws A
Pwnc: Cynllunio
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 27 Chwefror 2014
Cymraeg: tenant y gyfraith gyffredin
Statws B
Pwnc: Tai
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 24 Mai 2012
Saesneg: Community Law
Cymraeg: Cyfraith y Gymuned
Statws A
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Nodiadau: Mewn perthynas â deddfwriaeth yr Undeb Ewropeaidd
Diweddarwyd ddiwethaf: 12 Medi 2018
Saesneg: company law
Cymraeg: cyfraith cwmnïau
Statws C
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 19 Awst 2004
Cymraeg: Cymdeithas y Bar ar gyfer Cyfraith Gyfansoddiadol a Gweinyddol
Statws B
Pwnc: Cyfiawnder a threfn
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 6 Gorffennaf 2023
Cymraeg: cyfraith gyfansoddiadol
Statws C
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Cyd-destun: Mewn pennawd pwnc i Offeryn Statudol, defnyddir 'Y Gyfraith Gyfansoddiadol'.
Diweddarwyd ddiwethaf: 6 Mehefin 2006
Saesneg: Court of Law
Cymraeg: Llys Barn
Statws C
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 1 Rhagfyr 2008
Saesneg: criminal law
Cymraeg: cyfraith trosedd
Statws C
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 19 Awst 2004
Cymraeg: Deddf Cyfraith Trosedd 1977
Statws B
Pwnc: Cyfiawnder a threfn
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 6 Awst 2012
Cymraeg: Swyddog Cyfraith Ddatganoledig
Statws C
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Lluosog: Swyddogion Cyfraith Ddatganoledig
Diweddarwyd ddiwethaf: 25 Tachwedd 2022
Saesneg: direct EU law
Cymraeg: cyfraith uniongyrchol yr UE
Statws A
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diffiniad: In this section, “direct EU law” means— (a) provisions of the EU Treaties that have direct effect in EU law so far as its effect is not reproduced in an enactment that applies in relation to Wales (whether or not it extends and applies to other territories); (b) provision in any EU regulation, EU decision or EU tertiary legislation as it has effect in EU law so far as its effect is not reproduced in an enactment that applies in relation to Wales (whether or not it extends and applies to other territories); (c) any Annex to the EEA agreement, as it has effect in EU law so far as— (i) it refers to, or contains adaptations of, anything falling within paragraph (b), and (ii) its effect is not reproduced in an enactment that applies in relation to Wales (whether or not it extends and applies to other territories); (d) Protocol 1 to the EEA agreement (which contains horizontal adaptations that apply in relation to EU instruments referred to in the Annexes to that agreement), as it has effect in EU law immediately before exit day.
Diweddarwyd ddiwethaf: 22 Tachwedd 2017
Cymraeg: Y Gyfraith Gwahaniaethu
Statws C
Pwnc: Personél
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 19 Hydref 2005
Cymraeg: Adolygiad o'r Gyfraith Gwahaniaethu
Statws C
Pwnc: Personél
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 19 Hydref 2005
Saesneg: domestic law
Cymraeg: cyfraith ddomestig
Statws C
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 22 Ebrill 2004
Cymraeg: Cyffuriau: y Gyfraith...a Beth Mae'n ei Olygu i Chi
Statws A
Pwnc: Gwasanaethau cymdeithasol
Rhan ymadrodd: Enw, Lluosog
Diffiniad: dogfen y Cynulliad 2004
Diweddarwyd ddiwethaf: 13 Mai 2004
Cymraeg: dyletswydd i gynnal y gyfraith
Statws C
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 3 Rhagfyr 2003
Cymraeg: cyfraith eglwysig
Statws C
Pwnc: Cyfiawnder a threfn
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 4 Hydref 2005
Saesneg: electoral law
Cymraeg: cyfraith etholiadol
Statws C
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 9 Medi 2021
Saesneg: electoral law
Cymraeg: cyfraith etholiadol
Statws C
Pwnc: Llywodraeth leol
Rhan ymadrodd: Enw, Gwrywaidd, Unigol
Cyd-destun: Rhaid moderneiddio'r system etholiadol weinyddol a'r gyfraith etholiadol yng Nghymru er mwyn sicrhau bod cofrestru i bleidleisio, pleidleisio a chymryd rhan yn symlach i ddinasyddion.
Diweddarwyd ddiwethaf: 16 Rhagfyr 2021
Cymraeg: cyfraith cyflogaeth
Statws A
Pwnc: Crefydd
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 5 Mai 2022
Cymraeg: gorfodi'r gyfraith
Statws B
Pwnc: Cyfiawnder a threfn
Rhan ymadrodd: Berf
Diweddarwyd ddiwethaf: 13 Awst 2012
Cymraeg: cyfraith amgylcheddol
Statws A
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 22 Ebrill 2025
Cymraeg: sefydlu'n rhan o'r gyfraith
Statws B
Pwnc: Tai
Rhan ymadrodd: Berf
Diweddarwyd ddiwethaf: 13 Ionawr 2012
Cymraeg: cyfraith Cymru sy'n deillio o'r UE
Statws A
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diffiniad: In this Act, “EU derived Welsh law” means— (a) the provisions made in regulations under section 3 (retained direct EU law), (b) the provisions made in regulations under section 4 (restated enactments derived from EU law), and (c) the provisions made in statutory instruments specified under section 5 (provision made under the European Communities Act 1972 and continuing in effect by virtue of section 5), in so far as it would be within the Assembly’ legislative competence to make those provisions, and as that body of law is added to or otherwise modified by or under this Act or by other enactments from time to time.
Diweddarwyd ddiwethaf: 22 Tachwedd 2017
Saesneg: European law
Cymraeg: cyfraith Ewrop
Statws C
Pwnc: Cyfraith
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 13 Medi 2006
Cymraeg: Deddf Cyfraith Teulu 1996
Statws B
Pwnc: Teitlau deddfwriaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diffiniad: FLA
Nodiadau: Teitl cwrteisi ar ddarn o ddeddfwriaeth sydd ar gael yn Saesneg yn unig.
Diweddarwyd ddiwethaf: 17 Chwefror 2025
Cymraeg: Deddf Diwygio Cyfraith Teulu 1987
Statws B
Pwnc: Teitlau deddfwriaeth
Rhan ymadrodd: Enw, Benywaidd, Unigol
Diweddarwyd ddiwethaf: 10 Ionawr 2018