Dull o ymdrin â feirysau anadlol mewn gofal cymdeithasol: hydref/gaeaf 2022 i 2023

Yn seiliedig ar y cyngor clinigol diweddaraf sydd ar gael am fanteision profion asymptomatig pan fydd achosion coronafeirws yn isel, o 8 Medi, byddwn yn atal profion asymptomatig ar gyfer lleoliadau gofal cymdeithasol, gan gynnwys cartrefi gofal a gwasanaethau hosbis.

Argymhellir bod pob aelod staff â symptomau yn cael prawf amlddadansoddiad a fydd yn rhoi diagnosis o COVID-19 a feirysau anadlol eraill gan gynnwys y ffliw ac RSV.
 

Byddwn yn parhau i ddarparu profion ar gyfer preswylwyr cartrefi gofal sydd â symptomau ac rydym yn darparu profion amlddadansoddiad sy’n canfod COVID-19 a feirysau anadlol eraill. Bydd hyn yn helpu i reoli achosion a hysbysu ein hymdrechion gwyliadwriaeth barhaus.

Byddwn yn parhau i ddarparu profion llif unffordd a phrofion PCR ar gyfer y rheini sy’n gymwys i gael triniaethau COVID-19.

Bydd preswylwyr sy’n cael eu rhyddhau o’r ysbyty i gartref gofal yn cael cynnig prawf llif unffordd.

Mae’r gofyniad cyfreithiol i hunanynysu achosion positif a chysylltiadau heb eu brechu wedi dod i ben ers 28 Mawrth 2022. Daeth y Cynllun Cymorth Hunanynysu i ben ar 30 Mehefin 2022. Mae’r cynllun ychwanegiad at dâl salwch statudol COVID-19 wedi dod i ben ar 31 Awst 2022.

Mae staff cartrefi gofal sy’n cael prawf positif yn debygol iawn o fod â COVID-19 a gallant basio’r haint i eraill. Felly, cânt eu cynghori i:

• aros gartref ac osgoi dod i gysylltiad ag eraill os yw’n bosibl
• rhoi gwybod eu canlyniad ar-lein (gov.uk) 
• rhoi gwybod i’w rheolwr
• cymryd rhan yn y broses olrhain cysylltiadau a fydd, fel gweithwyr iechyd a gofal cymdeithasol, o bosibl yn cynnwys galwadau ffôn gyda swyddog olrhain cysylltiadau neu gwblhau e-ffurflen 
• cymryd prawf llif unffordd ar ddiwrnod 5 a diwrnod 6 ar ôl cael prawf positif a: 
  • gallant ddychwelyd i’r gwaith ar ôl cael dau brawf llif unffordd negatif, gyda 24 awr o fwlch rhwng y ddau brawf 
  • os ydynt yn cael prawf positif ar ddiwrnod 5 neu ddiwrnod 6, dylent gadw draw o’r gwaith nes y byddant wedi cael 2 brawf negatif gyda bwlch o 24 awr rhwng y ddau, neu hyd at ddiwrnod 10. Cânt hefyd eu cynghori yn gryf i aros gartref ac osgoi dod i gysylltiad ag eraill os ydynt yn parhau i brofi’n bositif 

Mae’r tebygolrwydd o gael prawf llif unffordd heb symptomau ar ôl 10 diwrnod yn isel iawn. Fodd bynnag, os yw’r prawf llif unffordd yn bositif ar y 10fed diwrnod, dylent barhau i brofi a dychwelyd i’r gwaith dim ond ar ôl cael un prawf llif unffordd negatif.

Mae’r canllawiau llawn ar gael: Profion COVID-19 ar gyfer gweithwyr iechyd a gofal cymdeithasol.

Dylai staff gofal cymdeithasol a nodir fel cysylltiadau ar yr aelwyd ddilyn canllawiau gofal cymdeithasol penodol sydd ar gael: Profion COVID-19 ar gyfer gweithwyr iechyd a gofal cymdeithasol. Yn fras, fodd bynnag: 

Dylai staff gofal cymdeithasol sy’n cael eu hadnabod fel cyswllt ar yr aelwyd neu gyswllt dros nos i rywun sydd wedi cael prawf COVID-19 positif drafod ffyrdd o leihau’r risg o drosglwyddo’r feirws i eraill gyda’u rheolwr llinell.

Gall hyn gynnwys ystyried:

• adleoli staff i ardaloedd risg is os ydynt yn staff gofal iechyd sy’n ymwneud â chleifion, yn enwedig os yw’r aelod staff yn gweithio gyda chleifion agored i niwed, gan gynnwys y rheini sydd â system imiwnedd gwan sy’n golygu bod risg uwch y byddant yn cael salwch difrifol er iddynt gael eu brechu (gov.uk)
• gweithio gartref os ydynt yn staff gofal iechyd nad ydynt yn ymwneud â chleifion
• cyfyngu ar ddod i gysylltiad agos â phobl eraill yn enwedig mewn mannau prysur, caeedig neu lefydd sydd wedi’u awyru’n wael.

Yn y gwaith, rhaid i staff barhau i gydymffurfio’n drylwyr â’r holl ganllawiau atal a rheoli heintiau COVID-19 perthnasol a Llawlyfr Atal a Rheoli Heintiau Cenedlaethol Cymru.

Os yw staff yn datblygu unrhyw symptomau o fewn y 10 diwrnod, dylent ddilyn y cyngor ar gyfer staff gyda symptomau haint anadlol, gan gynnwys COVID-19.

Mae canllawiau atal a rheoli heintiau COVID-19 presennol Iechyd Cyhoeddus Cymru yn darparu mesurau atal a rheoli heintiau penodol i atal trosglwyddiad SARS-CoV-2 mewn lleoliadau iechyd a gofal yng Nghymru. Dylid darllen y canllawiau hyn mewn cysylltiad â Llawlyfr Atal a Rheoli Heintiau Cenedlaethol Cymru. Mae’r canllawiau’n disgrifio sut i gymryd rhagofalon atal a rheoli heintiau safonol a Rhagofalon Seiliedig ar Drosglwyddiad.

Gallwch ddod o hyd i fanylion ar y cyfarpar diogelu personol sy’n cael ei argymell ar gyfer darparu gofal uniongyrchol mewn achosion o COVID-19, neu achosion a amheuir: Infection Prevention and Control Measures for SARS-CoV-2 (COVID-19) in Health and Care Settings - Wales 

Yn gryno, dylid gwisgo menig, ffedogau a masg FRSM math 11R untro a feisor neu gogls yn ogystal wrth roi gofal personol, uniongyrchol i bobl sydd â COVID-19 neu yr amheuir sydd â COVID-19.  

Mae dull asesu risg i gefnogi sefydliadau gofal cymdeithasol i ddefnyddio’r hierarchiaeth mesurau rheoli gan gynnwys cyfarpar diogelu personol ar gael: Criteria for completing a local risk assessment Social Care. Argymhellir y dylid cynnal asesiad yn rheolaidd gan ddefnyddio’r dull hwn i sicrhau parodrwydd.

Dylai staff barhau i wisgo menig a ffedogau untro pan fyddant yn rhoi gofal personol uniongyrchol os rhagwelir y gellir dod i gysylltiad â gwaed/hylifau’r corff.

Pan na cheir achos neu frigiad o achosion o COVID-19 mewn cartref gofal, gall darparwyr gynnal asesiad risg o’r angen i staff nad ydynt yn darparu gofal personol uniongyrchol barhau i ddefnyddio masgiau. 

Dylai staff nad ydynt yn darparu gofal personol, uniongyrchol ailddechrau gwisgo masgiau os bydd haint COVID-19 wedi’i gadarnhau neu ei amau o fewn y lleoliad.

Gellir llacio'r canllawiau sy'n dweud y dylai staff gofal cymdeithasol, preswylwyr cartrefi gofal a’r rhai sy’n derbyn gwasanaethau cymorth cartref gadw pellter cymdeithasol pan nad oes tystiolaeth bod COVID-19 yn cylchredeg yn y cartref. Pe bai digwyddiad neu achos yn digwydd mewn cartref gofal, gellid ailgyflwyno mesurau cadw pellter cymdeithasol fel mesur lliniaru.

Dylid croesawu, annog a galluogi ymwelwyr os nad oes oes achosion o'r clefyd yn y cartref gofal. Dylai’r trefniadau ymweld fod mor agored a hyblyg â phosibl. Gyda phrofion asymptomatig rheolaidd wedi’u hatal ar gyfer lleoliadau gofal cymdeithasol, ni fydd angen i ymwelwyr â chartrefi gofal gymryd prawf llif unffordd cyn ymweld bellach. 

Gofynnir i unrhyw un â symptomau neu unrhyw un sydd wedi dod i gysylltiad agos ag achos positif o COVID-19 yn y 10 diwrnod diwethaf, neu sydd wedi cael symptomau feirws anadlol arall, i beidio â dod i’r cartref gofal yn ystod y cyfnod hwn.

Dylai cartrefi gofal ddefnyddio dull seiliedig ar risg i gefnogi ymweliadau yn ystod brigiad o achosion/achos lluosog. Os oes brigiad o achosion/achos lluosog yn y cartref gofal, dylid gwneud penderfyniadau ynglŷn â chefnogi pobl i ymweld â’r cartref yn unol â nodweddion yr achosion a’r cyngor gan dimau iechyd a thimau diogelu’r cyhoedd lleol sy’n cefnogi’r cartref. Mewn rhai amgylchiadau, efallai y bydd angen cyflwyno mesurau rheoli ychwanegol i alluogi parhau ag ymweliadau rheolaidd. Er enghraifft, os yw’r haint mewn adeilad penodol neu ar lawr penodol yn y cartref gofal, neu yn effeithio ar staff y gegin yn unig.

Gall ymwelwyr hanfodol barhau i ymweld yn ystod brigiad o achosion/achos lluosog. Gall pobl enwebu 2 ymwelydd hanfodol bellach er mwyn rhoi mwy o hyblygrwydd iddynt hwy a'u teuluoedd heb gynyddu nifer yr ymwelwyr i'r cartref yn sylweddol yn ystod achosion o'r clefyd. Gallant ymweld ar wahân neu gyda’i gilydd.

Rydym yn annog byrddau iechyd i weithio gyda darparwyr cartrefi gofal ar drefniadau profi wrth ryddhau.

Gall cleifion sydd wedi cael prawf COVID positif ar gael eu derbyn i’r ysbyty neu wedi hynny gymryd yn ganiataol nad ydynt yn heintus pan fydd eu symptomau wedi gwella, a bod:

• 20 diwrnod wedi pasio, neu
• 10 diwrnod wedi pasio gyda phrawf llif unffordd negatif neu NAAT positif isel

Bydd cleifion asymptomatig nad ydynt wedi cael prawf COVID positif eisoes yn cael prawf llif unffordd o fewn 24 awr i gael eu rhyddhau i gyfleuster gofal.  

Argymhellir o hyd y dylai preswylwyr cartrefi gofal hunanynysu ar ôl cael eu rhyddhau, ond gallant brofi i gael eu rhyddhau gan ddefnyddio profion llif unffordd ar ddiwrnod 3.

Mae canllawiau ar brofion cyn rhyddhau a threfniadau hunanynysu dilynol i’w gweld: Gofynion Gwasanaeth Rhyddhau o Ysbyty COVID-19 (Cymru). 

Dylai unigolion sydd angen cael eu derbyn i gartref gofal o'u cartref eu hunain, cartref perthynas neu leoliad gofal arall gael asesiad risg o ran eu risg o haint, gan gynnwys ar gyfer haint COVID-19.

Os oes gan unigolyn symptomau COVID-19 neu os yw wedi profi'n bositif, gallai lleoliad neu dderbyniad gael ei ohirio am 10 diwrnod (neu 14 diwrnod i'r rhai sy'n agored i niwed yn glinigol neu'n eithriadol o agored i niwed) neu gallai'r cartref gofal ystyried derbyn yr unigolyn a gofyn iddo hunanynysu, os yw’r cyfleusterau ar gael i wneud hynny.  

Dylai darparwyr gefnogi ac annog pobl sy'n byw mewn cartrefi gofal i arfer eu hawl i fynd allan a chymryd rhan mewn bywyd teuluol a chymunedol. Ni ddylid cyfyngu ar yr hawl hon na'i rhwystro.

Oherwydd na chynhelir profion asymptomatig o 8 Medi, nid yw profion llif unffordd yn cael eu hargymell ar ôl dychwelyd o ymweliadau yn y gymuned. 

Mae datgan a rheoli achosion o COVID-19 mewn cartrefi gofal yn cyd-fynd bellach â’r canllawiau presennol ar gyfer heintiau anadlol er mwyn sicrhau bod achos/digwyddiad yn cael ei ddatgan dim ond os oes dau neu fwy o gleifion neu aelodau staff yn cael COVID-19 mewn lleoliad penodol lle yr amheuir bod haint a throsglwyddiadau'n digwydd mewn ysbyty neu leoliad gofal iechyd.

Er mwyn gallu datgan bod achosion wedi dod i ben, ni ddylid cael unrhyw achosion newydd symptomatig neu wedi'u cadarnhau o COVID-19 sy'n gysylltiedig ag achosion am gyfnod o 14 diwrnod o leiaf.

Bydd unedau Profi Symudol yn cael eu cadw i reoli a chefnogi achosion. 

Bydd capasiti profion llif unffordd wrth gefn yn cael ei gadw i gefnogi'r gwaith o reoli achosion lleol ac ymchwilio i amrywiolion sy'n dod i'r amlwg.

• Dechreuwyd y broses o gynnig dosgyflwyno rhaglen atgyfnerthu’r hydref ar ddechrau mis Medi 2022 i helpu i roi hwb i imiwnedd y rheini sydd mewn mwy o berygl o ganlyniad i COVID-19, gan eu diogelu’n well yn erbyn salwch difrifol. 

• Rydym yn argymell profion amlddadansoddiad ar gyfer staff cartrefi gofal a staff hosbisau sydd â symptomau. Bydd y profion hyn yn rhoi diagnosis o COVID-19 a feirysau anadlol eraill fel y ffliw ac RSV.
• Ni fydd staff yn gorfod cymryd prawf asymptomatig ddwywaith yr wythnos ar hyn o bryd.

• Byddwn yn parhau i ddarparu profion PCR amlddadansoddiad ar gyfer COVID-19 a feirysau anadlol eraill ar gyfer preswylwyr cartrefi gofal â symptomau.
• Byddwn yn parhau i ddarparu profion PCR a phrofion llif unffordd ar gyfer y rheini sy’n gymwys i gael triniaethau COVID-19.
• Bydd preswylwyr sy’n cael eu rhyddhau o’r ysbyty i gartref gofal yn cael cynnig prawf llif unffordd.
• Argymhellir y dylai preswylwyr cartrefi gofal hunanynysu ar ôl cael eu rhyddhau o’r ysbyty, ond gallant wneud prawf llif unffordd i roi’r gorau i hunanynysu ar ddiwrnod 3.

Dylai staff asymptomatig sy’n cael eu hadnabod fel cyswllt ar yr aelwyd neu gyswllt dros nos i rywun sydd wedi cael canlyniad prawf COVID-19 positif drafod ffyrdd o leihau’r risg o drosglwyddo’r haint i eraill gyda’u rheolwr llinell.

Gall hyn gynnwys ystyried:

• adleoli staff i ardaloedd risg is os ydynt yn staff gofal iechyd sy’n ymwneud â chleifion, yn enwedig os yw’r aelod staff yn gweithio gyda chleifion agored i niwed, gan gynnwys y rheini sydd â system imiwnedd gwan sy’n golygu bod risg uwch y byddant yn cael salwch difrifol er iddynt gael eu brechu (gov.uk)
• gweithio gartref os ydynt yn staff gofal iechyd nad ydynt yn ymwneud â chleifion
• cyfyngu ar ddod i gysylltiad agos â phobl eraill yn enwedig mewn mannau prysur, caeedig neu lefydd sydd wedi’u awyru’n wael.

Yn y gwaith, rhaid i staff barhau i gydymffurfio’n drylwyr â’r holl ganllawiau atal a rheoli heintiau COVID-19 perthnasol a Llawlyfr Atal a Rheoli Heintiau Cenedlaethol Cymru.

Os yw staff yn datblygu unrhyw symptomau o fewn y 10 diwrnod, dylent ddilyn y cyngor ar gyfer staff gyda symptomau haint anadlol, gan gynnwys COVID-19.
 

• Dylid gwisgo menig, ffedogau a masg FRSM math 11R untro a feisor/gogls yn ogystal wrth roi gofal personol, uniongyrchol i bobl sydd â COVID-19 neu yr amheuir sydd â COVID-19.
• Dylai pob staff gadw at Ragofalon Rheoli Heintiau Safonol, ym mhob lleoliad gofal, bob amser ar gyfer preswylwyr/defnyddwyr gwasanaethau.
• Dylai staff barhau i wisgo menig a ffedogau pan fyddant yn darparu gofal personol uniongyrchol os rhagwelir y byddant yn dod i gysylltiad â gwaed/hylifau’r corff.
• Os nad oes achos wedi’i gadarnhau neu frigiad o achosion COVID-19 yn y cartref gofal, gall darparwyr asesu’r risg i benderfynu a ddylai staff nad ydynt yn darparu gofal personol uniongyrchol wisgo masg.
• Dylai staff nad ydynt yn darparu gofal personol uniongyrchol ailddechrau gwisgo masgiau os oes haint COVID-19 wedi’i gadarnhau yn y lleoliad, neu os oes amheuaeth o hynny.
• Daeth y gofyniad cyfreithiol i ymwelwyr wisgo gorchuddion wyneb mewn mannau cyhoeddus cartrefi gofal ac wrth symud drwy’r cartref gofal i ben ar 30 Mai 2022. Gall darparwyr ddilyn dull asesu risg. 

• Gellir llacio mesurau cadw pellter cymdeithasol pan nad oes tystiolaeth bod COVID-19 yn cylchredeg yn y lleoliad. 
• Pe bai digwyddiad neu achos yn digwydd mewn cartref gofal, gellid ailgyflwyno mesurau cadw pellter cymdeithasol fel mesur lliniaru.

• Dylid galluogi ac annog ymweliadau dan do arferol pan nad oes achosion o'r clefyd yn y cartref gofal. Dylai’r trefniadau ymweld fod mor agored a hyblyg â phosibl, ac os defnyddir system apwyntiadau dylai hwyluso ymweliadau yn hytrach na’u llesteirio.
• Ni ddylai fod cyfyngiadau amhriodol ar niferoedd ymwelwyr nac ar hyd a mynychder ymweliadau.   
• Gall pobl enwebu 2 'ymwelydd hanfodol' er mwyn sicrhau cysondeb ymweliadau yn ystod achosion o'r clefyd. Gallant ymweld ar wahân neu gyda’i gilydd. 
• Gyda phrofion asymptomatig yn cael eu hatal o 8 Medi ar gyfer lleoliadau gofal cymdeithasol, ni fydd angen i ymwelwyr â chartrefi gofal gymryd prawf llif unffordd cyn ymweld bellach. 
• Gofynnir i unrhyw un â COVID-19 neu unrhyw un sydd wedi dod i gysylltiad agos ag achos positif o COVID-19 yn y 10 diwrnod diwethaf, neu sydd wedi cael symptomau feirws anadlol arall, i beidio â dod i’r cartref gofal yn ystod y cyfnod hwn.
• Dylai cartrefi gofal ddefnyddio dull seiliedig ar risg i gefnogi ymweliadau yn ystod brigiad o achosion/achos lluosog. Os oes brigiad o achosion/achos lluosog yn y cartref gofal, dylid gwneud penderfyniadau ynglŷn â chefnogi pobl i ymweld â’r cartref yn unol â nodweddion yr achosion a’r cyngor gan dimau iechyd a thimau diogelu’r cyhoedd lleol sy’n cefnogi’r cartref.

• Dylai darparwyr gefnogi ac annog pobl sy'n byw mewn cartrefi gofal i arfer eu hawl i fynd allan a chymryd rhan mewn bywyd teuluol a chymunedol. 
• Gyda phrofion asymptomatig yn cael eu hatal o 8 Medi, nid yw profion llif unffordd yn cael eu hargymell wrth ddychwelyd o ymweliadau yn y gymuned.