Dyletswydd Cydraddoldeb y Sector Cyhoeddus

Mae Deddf Cydraddoldeb 2010 yn diogelu pobl rhag gwahaniaethu ar sail:

• oedran
• anabledd
• ailbennu rhywedd
• priodas a phartneriaeth sifil
• beichiogrwydd a mamolaeth
• hil
• crefydd neu gred
• rhyw
• cyfeiriadedd rhywiol

Cyfeirir at y categorïau hyn fel y 'nodweddion gwarchodedig'.

Mae Deddf 2010 hefyd yn cyflwyno Dyletswydd Cydraddoldeb y Sector Cyhoeddus, sydd â thri nod cyffredinol. Mae'n rhaid i'r rhai sy'n ddarostyngedig i'r ddyletswydd roi sylw dyledus i'r angen i wneud y canlynol:

• dileu gwahaniaethu, aflonyddu ac erledigaeth anghyfreithlon ac ymddygiad arall a waherddir gan y Ddeddf
• hyrwyddo cyfle cyfartal rhwng pobl sy'n rhannu nodwedd warchodedig a phobl sydd heb nodwedd o'r fath
• meithrin cysylltiadau da rhwng pobl sy'n rhannu nodwedd warchodedig a phobl sydd heb nodwedd o'r fath

Nod Dyletswydd Cydraddoldeb y Sector Cyhoeddus yw sicrhau bod y rhai sy'n ddarostyngedig iddi yn ystyried hyrwyddo cydraddoldeb yn eu gweithgareddau o ddydd i ddydd. Yn achos Llywodraeth Cymru mae hyn yn cynnwys llunio polisïau a darparu gwasanaethau, ac mewn perthynas â chyflogeion.

Yng Nghymru, mae rhai cyrff cyhoeddus hefyd yn ddarostyngedig i ddyletswyddau penodol sydd i’w gweld yn Rheoliadau 2011 a elwir yn ddyletswyddau cydraddoldeb penodol i Gymru. Nod y dyletswyddau hyn yw galluogi’r sefydliadau i weithredu’r Ddyletswydd yn well drwy fynnu, er enghraifft, cyhoeddi amcanion cydraddoldeb ynghyd ag asesiadau o’r effaith ar gydraddoldeb, gofynion ymgysylltu, adroddiadau cynnydd, casgliadau data a mwy.

Mae'r Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol yn gweithredu fel rheoleiddiwr er mwyn sicrhau cydymffurfiaeth a chyflawni’r camau sy’n cefnogi’r Ddyletswydd. Mae gwybodaeth am ei rôl reoleiddio, cyfrifoldebau a phwerau unioni i'w gweld yn Nyletswydd Cydraddoldeb y Sector Cyhoeddus.

Mae Dyletswydd Cydraddoldeb y Sector Cyhoeddus ar wahân i‘r Ddyletswydd Economaidd-gymdeithasol. Mae gwybodaeth am y Ddyletswydd Economaidd-gymdeithasol a'r sefydliadau sy'n ddarostyngedig iddi (sy'n wahanol i'r rhestr o sefydliadau sy’n ddarostyngedig i Ddyletswydd Cydraddoldeb y Sector Cyhoeddus) i'w gweld ar Dyletswydd Gymdeithasol-economaidd: trosolwg.

Mae Gweinidogion Cymru yn darparu diweddariadau cynnydd rheolaidd ar waith sy'n cael ei wneud i gydymffurfio â’r Ddyletswydd gan Gyrff Cyhoeddus yng Nghymru a Chyrff a Noddir gan Lywodraeth Cymru sy'n derbyn cyllid gan Lywodraeth Cymru i gyflawni eu dyletswyddau. Mae'r rhain yn cynnwys:

Llywodraeth Cymru

• Prif Weinidog Cymru
• Gweinidogion Cymru
• Cwnsler Cyffredinol Llywodraeth Cymru

Cyrff a noddir gan Lywodraeth Cymru

• Cyngor Celfyddydau Cymru
• Comisiwn Ffiniau a Democratiaeth Leol Cymru
• Llyfrgell Genedlaethol Cymru
• Amgueddfa Cymru
• Cyfoeth Naturiol Cymru
• Cymwysterau Cymru
• Chwaraeon Cymru

Y Gwasanaeth Iechyd Gwladol

Byrddau Iechyd Lleol

• Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan
• Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr
• Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro
• Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg
• Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda
• Bwrdd Iechyd Addysgu Powys
• Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe

Ymddiriedolaethau’r GIG

• Iechyd Cyhoeddus Cymru
• Ymddiriedolaeth GIG Felindre
• Ymddiriedolaeth GIG Gwasanaethau Ambiwlans Cymru

Llais – Eich llais mewn iechyd a gofal cymdeithasol 

Mae Llais yn gorff annibynnol sy’n: 

• ymwneud ag aelodau o’r cyhoedd
• cynrychioli llais pobl i fyrddau iechyd ac awdurdodau lleol
• darparu eiriolaeth a chymorth cyfrinachol am ddim ar gyfer cwynion

Llywodraeth Leol

Cynghorau Sir a Chynghorau Bwrdeistref Sirol.

• Blaenau Gwent
• Pen-y-bont ar Ogwr
• Caerdydd
• Sir Gaerfyrddin
• Caerffili
• Ceredigion
• Conwy
• Sir Ddinbych
• Sir y Fflint
• Gwynedd
• Ynys Môn
• Merthyr
• Sir Fynwy
• Castell-nedd Port Talbot
• Casnewydd
• Sir Benfro
• Powys
• Rhondda Cynon Taf
• Abertawe
• Torfaen
• Cyngor Bro Morgannwg 
• Wrecsam

Mae 4 partneriaeth ranbarthol neu Gyd-bwyllgor Corfforedig lle mae sefydliadau Llywodraeth Leol wedi dewis cydweithio er budd pawb.

• Cyd-bwyllgor Corfforedig y Canolbarth
• Cyd-bwyllgor Corfforedig y Gogledd
• Cyd-bwyllgor Corfforedig y De-ddwyrain
• Cyd-bwyllgor Corfforedig y De-orllewin

Er eu bod wedi'u cynnwys o fewn Dyletswydd Cydraddoldeb y Sector Cyhoeddus, nid oes ganddynt wefan eu hunain. Gellir cael gwybodaeth am eu gweithgareddau drwy gysylltu â'r Awdurdodau Lleol perthnasol

• Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru - CLlLC

Awdurdodau tân ac achub

• Gwasanaeth Tân ac Achub Canolbarth a Gorllewin Cymru
• Gwasanaeth Tân ac Achub Gogledd Cymru
• Gwasanaeth Tân ac Achub De Cymru

Awdurdodau Parciau Cenedlaethol

• Awdurdod Parc Cenedlaethol Bannau Brycheiniog
• Awdurdod Parc Cenedlaethol Arfordir Penfro
• Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri

Sefydliadau Addysgol

• Cyngor y Gweithlu Addysg (Cyngor Addysgu Cyffredinol Cymru gynt)
• Estyn Prif Arolygydd Ei Fawrhydi dros Addysg a Hyfforddiant yng Nghymru
• Cyngor Cyllido Addysg Uwch Cymru
• Cymwysterau Cymru

Awdurdodau cyhoeddus eraill

• Archwilio Cymru
• Archwilydd Cyffredinol Cymru
• Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus Cymru
• Gofal Cymdeithasol Cymru
• Awdurdod Cyllid Cymru

Comisiynwyr Cymru

• Comisiynydd Plant Cymru
• Comisiynydd Pobl Hŷn Cymru
• Comisiynydd y Gymraeg

Prifysgolion Cymru

• Prifysgol Aberystwyth
• Prifysgol Bangor
• Prifysgol Metropolitan Caerdydd
• Prifysgol Caerdydd
• Prifysgol Abertawe
• Prifysgol De Cymru
• Prifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant
• Prifysgol Glyndwr Wrecsam

Sefydliadau Addysg Bellach

• Coleg Penybont
• Coleg Caerdydd a'r Fro
• Coleg Cambria
• Coleg Gwent
• Coleg Sir Gar
• Coleg y Cymoedd
• Coleg Gŵyr Abertawe
• Grŵp Llandrillo Menai
• Grŵp Colegau NPTC
• Coleg Sir Benfro
• Coleg Catholig Dewi Sant
• Y Coleg Merthyr Tudful

Sefydliadau’r DU sy’n cwmpasu Cymru a Lloegr

Sefydliadau trawsffiniol (ar hyd y ffin rhwng Cymru a Lloegr): Awdurdodau trawsffiniol Cymru

• Asiantaeth yr Amgylchedd
• Gwaed a Thrawsblaniadau'r GIG
• Awdurdod Gwasanaethau Busnes y GIG
• Y Cwmni Benthyciadau i Fyfyrwyr

Mae sawl sefydliad ar draws y DU sy'n gweithredu yng Nghymru, nad ydynt yn rhan o Adroddiad Gweinidogion Cymru gan eu bod yn gweithredu ar lefel y DU.