Cylch gwaith blynyddol Estyn: 2023 i 2024
Yr adolygiadau a'r cyngor sydd eu hangen arnom gan Estyn 2023 i 2024.
Efallai na fydd y ffeil hon yn gyfan gwbl hygyrch.
Y cyngor penodol sy’n ofynnol gan Lywodraeth Cymru yn 2023 i 2024
1a) Adroddiadau manwl, a phan fo'n briodol, adnoddau eraill sy'n defnyddio tystiolaeth a gesglir o arolygiadau thematig
Mae’r adolygiadau thematig, sydd i'w cynnwys yng nghylch gwaith Estyn ar gyfer 2023 i 2024, wedi’u rhestru yn y tabl isod.
Mae’r eitemau sydd wedi’u cynnwys yn adlewyrchu cylch gwaith strategol sydd â phwyslais ar y diwygiadau presennol o ran gweithredu'r Cwricwlwm i Gymru, Deddf Anghenion Dysgu Ychwanegol a’r Tribiwnlys Addysg a diwygio Addysg a Hyfforddiant Ôl-orfodol, ac mae un eitem yn canolbwyntio ar ddatblygu'r Gymraeg a chefnogi dysgwyr sy'n agored i niwed.
| Teitl | Diben | Hyd | |
|---|---|---|---|
| 1 |
Cwricwlwm i Gymru: Pontio |
Bydd yr adolygiad hwn yn ystyried sut mae’r broses bontio yn cyd-fynd â'r ddealltwriaeth gyffredin o gynnydd, lles dysgwyr a chynllun y cwricwlwm, a sut mae’n cael ei hategu gan waith clwstwr. Byddai’n ddefnyddiol cynnwys pontio 3 i 16, gan gynnwys pontio i Ddysgu Sylfaen. |
Adolygiad safonol |
| 2 |
Cwricwlwm i Gymru: Datblygu sgiliau darllen Cymraeg |
Bydd yr adolygiad hwn yn canolbwyntio ar sgiliau darllen Cymraeg pobl ifanc 11 i 14 oed, a'r pontio rhwng Blwyddyn 6 a Blwyddyn 7, mewn ysgolion cyfrwng Cymraeg a dwyieithog. Mae'n dilyn yr adolygiad o ddatblygu sgiliau darllen Saesneg yn 2022 i 2023. |
Blwyddyn 2 (adolygiad bach) |
| 3 |
Diwygio ym maes ADY: Gweithredu Deddf Anghenion Dysgu Ychwanegol a’r Tribiwnlys Addysg mewn ysgolion; blwyddyn 2 |
Bydd yr adolygiad yn dilyn adolygiad blwyddyn 1 o weithredu Deddf Anghenion Dysgu Ychwanegol a’r Tribiwnlys Addysg mewn ysgolion, sydd i fod i gael ei gyhoeddi yn 2023. | Blwyddyn 2 yr adolygiad safonol |
| 4 |
Effaith tlodi ar y cymorth, y ddarpariaeth a’r broses bontio i addysg gynnar o safbwynt cyrhaeddiad addysgol |
Bydd yr adolygiad hwn yn canolbwyntio ar effeithiolrwydd y cymorth a'r ddarpariaeth ar gyfer addysg gynnar. Bydd yr adolygiad hefyd yn ystyried y broses bontio o'r cartref i'r lleoliad ac o'r lleoliad i'r ysgol. | Adolygiad safonol |
| 5 |
Addysg a hyfforddiant ôl-orfodol: Asesu dyfnder, ehangder ac effeithiolrwydd rôl y prif weithiwr NEET ledled Cymru. |
Mae'r adolygiad hwn yn cefnogi polisi Llywodraeth Cymru o ran y Warant i Bobl Ifanc, gan edrych ar y Fframwaith Ymgysylltu a Datblygu Ieuenctid sydd wedi'i adnewyddu, ac effeithiolrwydd cefnogaeth y prif weithiwr ar gyfer pobl ifanc NEET. | Adolygiad safonol |
| 6 | Adolygiad Prentisiaethau Iau | Bydd yr adolygiad thematig hwn yn ystyried effaith y Rhaglen Prentisiaethau Iau ar ddeilliannau dysgwyr. Bydd yn ceisio tynnu sylw at arferion da ac adnabod rhwystrau rhag darpariaeth effeithiol o’r Rhaglen gan sefydliadau addysg bellach. | Adolygiad safonol |
1b) Cyngor sy’n parhau sy’n defnyddio tystiolaeth a gesglir o arolygiadau, gwaith ymgysylltu a gweithgarwch arall
Mae Estyn yn darparu cyngor a chymorth i’r rhai sy’n gwneud penderfyniadau mewn amryw o feysydd. Yn ystod 2023/24 bydd Estyn yn parhau i gasglu gwybodaeth sy’n deillio o arolygiadau a gwaith ymgysylltu i gefnogi blaenoriaethau Llywodraeth Cymru ar gyfer y sectorau addysg a hyfforddiant. Bydd hyn yn ei gwneud yn bosibl parhau i roi cyngor trwy gyfarfodydd â swyddogion Llywodraeth Cymru, a bydd yn sail i gyfraniadau Estyn i weithgorau cenedlaethol, Sgyrsiau’r Rhwydwaith Cenedlaethol, cyngor ysgrifenedig, canllawiau a gyhoeddir neu adroddiadau.
Bydd Estyn hefyd yn darparu cyngor yn benodol ar ddefnyddio staff cymorth dysgu yn effeithiol ac yn briodol, i gynorthwyo’r addysgu, yn ogystal â mynediad at hyfforddiant a chyfleoedd datblygu proffesiynol, ynghyd â chymorth ehangach o ran lles; ysgolion lle mae egwyliau cinio wedi'u cwtogi i raddau sy'n cyfyngu ar gyfleoedd dysgwyr i fwyta pryd iach o fwyd, a chael amser i gymdeithasu, chwarae a chael egwyl les; a lefelau presenoldeb sy'n parhau i fod yn bryder. Mae deall y ffactorau sy’n cyfrannu at pam mae dysgwr yn colli ysgol, ee ADY neu statws economaidd-gymdeithasol, yn allweddol i welliant parhaus yn lefelau presenoldeb. Bydd cyngor Estyn ar y mater hwn yn rhan bwysig o'n sylfaen dystiolaeth.
Mae Llywodraeth Cymru yn parhau i gydnabod pwysigrwydd lles mewn ysgolion fel ffactor sy’n cyfrannu at sicrhau bod plant a phobl ifanc yn gallu manteisio ar eu haddysg a chyrraedd eu llawn botensial. Fel rhan o weithredu'r canllawiau statudol ar les a gyhoeddwyd yn 2021, rydym yn parhau i adolygu'r maes hwn, ac mae rôl Estyn o ran cefnogi'r broses o gasglu tystiolaeth yn ganolog i'r gwaith hwn.
Bydd Estyn hefyd yn parhau i roi gwybodaeth reolaidd ar gyflwyno'r cwricwlwm mewn ysgolion cynradd ac uwchradd.
Efallai y gofynnir i Estyn roi cymorth i wahanol weithgorau trwy gynrychiolaeth, cyflwyno tystiolaeth ysgrifenedig neu drafodaethau gydag uwch swyddogion y Gyfarwyddiaeth Addysg a SHELL. Byddai hyn hefyd yn cynnwys cyngor a chefnogaeth o ran yr agweddau hynny ar addysg a hyfforddiant ôl-orfodol sydd o fewn cylch gwaith y Comisiwn Addysg Drydyddol ac Ymchwil.
1c) Parhau i weithio gyda Llywodraeth Cymru, awdurdodau lleol a chonsortia rhanbarthol i gefnogi ysgolion uwchradd sy’n destun pryder drwy'r dull aml-asiantaethol
Bydd Estyn yn parhau i weithio gyda phartneriaid i gyflwyno dulliau o gefnogi ysgolion uwchradd ac Unedau Cyfeirio Disgyblion sy’n destun pryder ac ysgolion arbennig sy’n destun pryder, sy'n gweithio gyda dysgwyr oedran uwchradd.
1d) Parhau i weithio ar y cyd ag arolygiaethau eraill ar raglen Arolygiadau ar y Cyd o Drefniadau Amddiffyn Plant
Bydd Estyn yn parhau i weithio ar y cyd ag Arolygiaeth Gofal Cymru, Arolygiaeth Iechyd Cymru, a Gwasanaeth Prawf EF i arolygu trefniadau amddiffyn plant yn rhanbarthau byrddau iechyd lleol yng Nghymru.
1e) Gwaith datblygu Estyn o ran arolygiadau o fis Medi 2024
Yn unol â'r argymhellion yn Arolygiaeth Dysgu a chanllawiau gwella ysgolion Llywodraeth Cymru, mae Estyn yn bwriadu cynnal arolygiadau mwy rheolaidd o ysgolion o fis Medi 2024 ymlaen. Yn ystod 2023 i 2024, bydd Estyn yn gwneud gwaith datblygu i baratoi ar gyfer hyn a chyn cyflwyno fframwaith arolygu newydd.
Yn ystod 2023 i 2024 bydd Estyn hefyd yn ymgynghori ar newidiadau i'r fframwaith arolygu a’r trefniadau ar gyfer sectorau addysg a hyfforddiant eraill o fis Medi 2024.
1f) Meysydd eraill y gallai Llywodraeth Cymru geisio cyngor a chymorth yn eu cylch mewn perthynas ag addysg a hyfforddiant yng Nghymru
Mae Estyn hefyd yn cynnig cefnogaeth barhaus yn y meysydd canlynol:
- cynigion yn ymwneud â chau ac ad-drefnu ysgolion
- gwaith monitro rheolaidd mewn perthynas ag ysgolion annibynnol cofrestredig i gynnig darpariaeth ddysgu ychwanegol i ddysgwyr â datganiadau AAA neu gynlluniau datblygu unigol
- arolygu a monitro’n flynyddol holl golegau arbenigol annibynnol Cymru, a darparu arolygydd fel rhan o dîm ar gyfer yr arolygiadau neu’r ymweliadau monitro blynyddol â cholegau arbenigol annibynnol yn Lloegr lle y caiff lleoedd 10 neu ragor o ddysgwyr o Gymru eu cyllido
- cofrestru ysgolion annibynnol, gan gynnwys ceisiadau am newidiadau sylweddol
- datblygu cymwysterau a threfniadau arolygu ar gyfer unrhyw ofynion newydd arfaethedig o ran hyfforddiant cychwynnol i athrawon a datblygiad proffesiynol parhaus ar gyfer athrawon, tiwtoriaid a hyfforddwyr yn y sector dysgu gydol oes
- ysgolion sy’n peri pryder
- gwaith dilynol gyda’r Awdurdodau Addysg Lleol a threfniadau rhanbarthol ar gyfer gwasanaethau gwella ysgolion
- gweithio gyda thîm Anrhydeddau Canolog Llywodraeth Cymru i gyfrannu unrhyw wybodaeth berthnasol fel rhan o'i broses ar gyfer dilysu achosion o gyfeirio gweithwyr proffesiynol am anrhydedd o fewn lleoliadau hyfforddiant ac addysg
- gwybodaeth gefndir ar gyfer cyfarfodydd ac ymweliadau Gweinidogion ag ysgolion a darparwyr eraill
- qwestiynau'r Senedd
- gweithredu Deddf Addysg Drydyddol ac Ymchwil (Cymru) a sefydlu'r Comisiwn Addysg Drydyddol ac Ymchwil, gan gynnwys is-ddeddfwriaeth berthnasol a materion sy'n gysylltiedig â chylch gwaith Estyn i’r dyfodol a'i berthynas â'r Comisiwn newydd a Llywodraeth Cymru