Atodiad 1: Sut mae mesurau gwahanol i warchod coetiroedd hynafol yn gweithio

Gweithgareddau 

Mae awdurdodau lleol yn ystyried y PCC wrth benderfynu ar geisiadau cynllunio a pharatoi cynlluniau datblygu.

Mae hyn yn gysylltiedig â'r gweithgareddau yn y mesurau canlynol:

• Bil Cydgrynhoi Cynllunio a’r diweddariad o’r rheoliadau Gorchymyn Cadw Coed (TPO)
• gwaith eirioli

Allbwn

Bydd y polisi bioamrywiaeth fesul cam hwn yn PCC yn arwain at osgoi / lleihau / lliniaru effeithiau ar goetir hynafol. Ni chaniateir colli coetir hynafol ond o dan amgylchiadau eithriadol iawn / lle ceir cyfiawnhad llwyr a lle ceir plannu digolledi.

Mae'r allbynnau yn bodloni'r canlynol:

• gellir eu cyflawni ar unwaith (mae'r diwygiad eisoes wedi'i gyhoeddi)
• yn ymwneud â chasglu data ar gyfer dangosyddion Coetiroedd i Gymru

Canlyniad

Mwy o goetiroedd a choed hynafol yn cael eu gwarchod rhag eu colli am byth. 

Gweithgareddau 

Cryfhau gallu awdurdodau lleol i warchod coed drwy ddeddfwriaeth gynllunio; eglurder ynghylch pryd y gellir defnyddio TPOs a sut i gydymffurfio â nhw.

Mae hyn yn gysylltiedig â'r gweithgareddau yn y mesurau canlynol:

• Polisi Cynllunio Cymru (PCC12): diwygiwyd Chwefror 2024, i gryfhau'r mesurau i amddiffyn coed a choetir
• gwaith eirioli 

Allbwn

Mae awdurdodau lleol yn defnyddio TPOs a mesurau diogelu coed a choetir* yn fwy effeithiol (M).

Mae'r allbynnau yn bodloni'r canlynol:

• gellir eu cyflawni yn y tymor canolig (blynyddoedd 2 i 4)
• yn ymwneud â chasglu data ar gyfer dangosyddion Coetiroedd i Gymru

Canlyniad

Mwy o goetiroedd a choed hynafol yn cael eu gwarchod rhag eu colli am byth. 

Gweithgareddau 

Codi ymwybyddiaeth ymarferwyr ac awdurdodau lleol am offer cynllunio

Mae hyn yn gysylltiedig â'r gweithgareddau yn y mesurau canlynol:

• Polisi Cynllunio Cymru (PCC12): diwygiwyd Chwefror 2024, i gryfhau'r mesurau i ddiogelu coed a choetir
• Bil Cydgrynhoi Cynllunio a’r diweddariad o’r rheoliadau Gorchymyn Cadw Coed (TPO)
• diwygiadau i Ddeddf Goedwigaeth 1967 

Allbwn

Dylai cynigion datblygu ymgorffori gwarchod coed a bioamrywiaeth. 

Canlyniad

Mwy o goetiroedd a choed hynafol yn cael eu gwarchod rhag eu colli am byth. 

Gweithgareddau 

Bydd Llywodraeth Cymru yn ymgorffori rhagdybiaeth i ddiogelu cynefinoedd anadferadwy wrth gynllunio cynlluniau seilwaith ffyrdd. 

Allbwn

Cadw mor fach â phosib y coetiroedd hynafol a gollir oherwydd cynlluniau rhwydwaith ffyrdd. Gwaith plannu digolledu lle nad oes modd osgoi eu colli. Dylai cynigion datblygu ymgorffori gwarchod coed a bioamrywiaeth. 

Mae'r allbynnau yn bodloni'r canlynol:

• gellir eu cyflawni ar unwaith (eisoes wedi'i gyhoeddi)
• yn ymwneud â chasglu data ar gyfer dangosyddion Coetiroedd i Gymru

Canlyniad

Mwy o goetiroedd a choed hynafol yn cael eu gwarchod rhag eu colli am byth. 

Gweithgareddau 

Ychwanegir amodau amgylcheddol at drwyddedau cwympo coed sy'n gwarchod coed/coetir hynafol yn ystod gwaith cwympo. Dirwy heb derfyn am gwympo'n anghyfreithlon.

Allbwn

Coetiroedd hynafol a choed hynod yn cael eu gwarchod yn well yn ystod gwaith cwympo. Mae dirwy heb derfyn i gadw pobl rhag cwympo'n anghyfreithlon.

Mae'r allbynnau yn bodloni'r canlynol:

• gellir ei gyflawni ar unwaith (eisoes mewn grym)
• yn ymwneud â chasglu data ar gyfer dangosyddion Coetiroedd i Gymru

Canlyniad

Mwy o goetiroedd a choed hynafol yn cael eu gwarchod rhag eu colli am byth. 

Gweithgareddau 

Gweithio gyda rhanddeiliaid i leihau llygredd amonia yn unol â rhwymedigaethau statudol.

Mae hyn yn gysylltiedig â'r gweithgareddau yn y mesurau canlynol:

• Deddf yr Amgylchedd (Ansawdd Aer a Seinweddau) (Cymru) 2024: gosod targedau ansawdd aer
• y Cynllun Ffermio Cynaliadwy

Allbwn

Lleihau llygredd amonia amaethyddol.

Mae'r allbynnau yn bodloni'r canlynol:

• dellir eu cyflawni yn y tymor canolig (blynyddoedd 2 i 4) 

Canlyniad

Diogelu coetiroedd a choed hynafol rhag i’w cyflwr a'u gwytnwch ddirywio. 

Gweithgareddau 

Dyletswydd ar Weinidogion i osod targedau ansawdd aer. Datblygu mentrau i hyrwyddo risg a ffyrdd o leihau / cyfyngu ar lygredd aer. 

Mae hyn yn gysylltiedig â'r gweithgareddau yn y mesurau canlynol:

• lleihau llygredd amonia fel rhan o adolygiad 4 blynedd o'r Rheoliadau Rheoli Llygredd Amaethyddol
• y Cynllun Ffermio Cynaliadwy

Allbwn

Bydd gwella ansawdd aer trwy osod a chyrraedd targedau ansawdd aer yn lleihau'r niwed i iechyd pobl, natur a'r amgylchedd. 

Mae'r allbwn hwn yn bodloni'r canlynol:

• gellir ei gyflawni yn y tymor hwy (5 mlynedd ymlaen) 

Canlyniad

Diogelu coetiroedd a choed hynafol rhag i’w cyflwr a'u gwytnwch ddirywio. 

Gweithgareddau 

Taliadau i ffermwyr i gynnal a chadw coetir. Cynnig gweithred opsiynol i reoli a gwella coedwigoedd fferm. Cynnig gweithred opsiynol i leihau llygredd amonia.

Mae hyn yn gysylltiedig â'r gweithgareddau yn y mesurau canlynol:

• lleihau llygredd amonia fel rhan o adolygiad 4 blynedd o Reoliadau Rheoli Llygredd Amaethyddol 2021
• Deddf yr Amgylchedd (Ansawdd Aer a Seinweddau) (Cymru) 2024: gosod targedau ansawdd aer

Allbwn

Diogelu coetir hynafol trwy eu cadw a'u cynnal. Mae lleihau llygredd aer trwy blannu clustogfeydd yn gwella eu cyflwr. Gwella cyflwr/gwytnwch drwy reoli coetiroedd a lleihau llygredd amonia. 

Mae'r allbwn hwn yn bodloni'r canlynol:

• gellir ei gyflawni yn y tymor canolig (blynyddoedd 2 i 4) 

Canlyniad

Diogelu coetiroedd a choed hynafol rhag i’w cyflwr a'u gwytnwch ddirywio. 

Gweithgareddau 

Taliadau i berchnogion coetir i adfer Planhigfeydd ar Safleoedd Coetir Hynafol (PAWS) ar ôl cwympo coed â'r clefyd Phytopthora ramorum.

Allbwn

Annog adfer PAWS yn raddol

Canlyniad

Diogelu coetiroedd a choed hynafol rhag i’w cyflwr a'u gwytnwch ddirywio. 

Gweithgareddau 

Cymorth ariannol a chyngor i wella'r coetiroedd presennol sydd â'r potensial i ddod yn rhan o'r Goedwig Genedlaethol.

Allbwn

Rheoli ac adfer safleoedd coetir hynafol yn well.

Mae'r allbwn hwn yn bodloni'r canlynol:

• gellir ei gyflawni ar unwaith (ar gael eisoes)
• yn ymwneud â chasglu data ar gyfer dangosyddion Coetiroedd i Gymru

Canlyniad

Diogelu coetiroedd a choed hynafol rhag i’w cyflwr a'u gwytnwch ddirywio.

Gweithgareddau 

Cymorth ariannol i wella cyflwr, cysylltedd a gwytnwch coetiroedd hynafol sy'n rhan o'r rhwydwaith o safleoedd gwarchodedig. 

Allbwn

Gwella rheolaeth ar goetiroedd hynafol a'u gwytnwch.

Mae'r allbwn hwn yn bodloni'r canlynol:

• gellir ei gyflawni ar unwaith (ar gael eisoes)
• yn ymwneud â chasglu data ar gyfer dangosyddion Coetiroedd i Gymru

Canlyniad

Diogelu coetiroedd a choed hynafol rhag i’w cyflwr a'u gwytnwch ddirywio.

Gweithgareddau 

Casglu data am goed treftadaeth a maint coetiroedd hynafol, a chymeradwyaeth i drwyddedau cwympo ar gyfer rheoli coetir hynafol.

Allbwn

Gwaelodlin ar gyfer monitro effaith polisïau dros amser, a dangosydd o welliant tebygol yng nghyflwr coetir hynafol sy'n cael eu rheoli. 

Mae'r allbwn hwn yn bodloni'r canlynol:

• gellir ei gyflawni yn y tymor byr (12 mis nesaf) 

Canlyniad

Diogelu coetiroedd a choed hynafol rhag i’w cyflwr a'u gwytnwch ddirywio.