Ymchwil yn edrych ar ffyrdd o wella’r Cynllun Cyflogwr Hyderus o ran Anabledd yng Nghymru - Heriau posibl cynllun i Gymru

Trafodwyd heriau posibl cael cynllun cyflogwr Cymreig annibynnol newydd neu elfen ddatganoledig o fewn cynllun cenedlaethol ehangach hefyd.

Y brif her a nodwyd oedd sut y byddai cynllun penodol i Gymru yn cydredeg â sefydliadau sy'n gweithio ar lefel y DU. Roedd rhywfaint o ganfyddiad gan gyfranogwyr y gallai hyn achosi dryswch a chyflwyno rhai problemau ymarferol i'w hystyried.

Rwy'n credu y byddwn i'n hoffi gweld cynllun sy’n gweithio i’r DU, fel rwy'n siŵr y byddem i gyd ac mae yna rai problemau gyda chynllun Cymru yn unig ar wahân i'r gost, mae yna hefyd sefydliadau a busnesau sy'n gweithredu ar draws y DU. (cyfranogwr grŵp undebau llafur)

Dywedodd rhai cyfranogwyr y gallai Llywodraeth Cymru gael mwy o ddylanwad mewn sectorau datganoledig fel iechyd neu addysg yn hytrach na meysydd heb eu datganoli fel yr heddlu a allai fod yn her o ran cyflawni’r cynllun.

Bu’r cyfranogwyr yn ystyried a fyddai cynllun penodol i Gymru yn dargyfeirio adnoddau oddi wrth y Cynllun Cyflogwr Hyderus o ran Anabledd presennol ac yn 'gwanhau' y capasiti sydd ar gael. Byddai cynllun newydd yn gofyn am gyllid a chapasiti pwrpasol yn barhaus i ariannu a rheoli'r cynllun. Barn rhai cyfranogwyr oedd y byddai'n fwy effeithiol canolbwyntio adnoddau yn ganolog a gwella'r hyn a oedd eisoes yn ei le.

A ddylen ni gael rhywbeth ar wahân yng Nghymru, a byddwn i'n dal i ddweud na, rwy'n credu bod angen i ni wella'r hyn sy'n bodoli eisoes. (Cyfranogwr grŵp cyflogwyr)

Trafodwyd un her ychwanegol sef a oedd gan rhanddeiliaid y gallu gofynnol i gymryd rhan a chefnogi naill ai gynllun cyflogwr annibynnol i Gymru neu elfen ddatganoledig o fewn cynllun cenedlaethol. Cydnabuwyd ei fod yn syniad cadarnhaol i Sefydliadau Pobl Anabl chwarae rhan fwy uniongyrchol, ond codwyd pryderon ynghylch sut y gellid cyflawni hyn yn realistig o ystyried statws capasiti presennol ar draws llawer o’r Sefydliadau hyn yng Nghymru.

Ond ydy, mae’r gallu i gynnal gweithgareddau gwerthuso o'r math sydd wedi'i ddisgrifio yn brin iawn, iawn. Ond ie wir, pe bai’r capasiti gennym, byddai hynny'n ffrwd incwm bosibl. (Cyfranogwr grŵp SPA)

Adlewyrchwyd hyn yn yr un modd gan rai cyfranogwyr oedd yn cynrychioli undebau llafur. Cydnabuwyd mai prin yw rhan undebau llafur yn y cynllun presennol. Ac er gwaethaf sylwadau’n cydnabod yn gadarnhaol y gall undebau llafur (ac y dylent) chwarae rhan yn y dyfodol, tynnwyd sylw hefyd at gapasiti fel mater i'w ystyried.

Teimlwyd y byddai angen meithrin capasiti a buddsoddi ymhlith Sefydliadau Pobl Anabl ac undebau llafur os am lwyddo i gydweithio a chydgynhyrchu gyda rhanddeiliaid naill ai mewn cynllun penodol i Gymru neu elfen ddatganoledig o gynllun cenedlaethol.