Proses cytuno seilwaith: darpariaethau trosiannol

Mae'r broses ganiatáu seilwaith yn dechrau ar 15 Rhagfyr 2025.

O'r dyddiad hwnnw, mae'r broses newydd yn disodli sawl system ganiatáu bresennol.

Mae'r darpariaethau trawsnewid yn cael eu cynnwys yn Adran 146 o Ddeddf yr Infrastructure (Cymru) 2024. Maent yn esbonio sut mae'r broses newydd yn disodli'r cyfyngiadau cymeradwyo presennol.

Mae'r broses newydd yn disodli caniatadau, trwyddedau neu orchmynion o dan:

• Deddf Cynllunio Trefi a Gwlad 1990 (Datblygiadau o Bwysigrwydd Cenedlaethol)
• Deddf Trafnidiaeth a Gwaith 1992
• Deddf Trydan 1989
• Deddf Ailffyrdd 1980
• Deddf Harbwr 1964

Mae'r darpariaethau newid yn gymwys i rai caniatâd, cydsyniadau, gorchmynion ac awdurdodiadau eraill. Mae'r rheini wedi'u rhestru yn Adran 20 o'r Ddeddf.

Ar gyfer Datblygiadau o Arwyddocâd Cenedlaethol, mae'n rhaid i chi gyflwyno rhybudd o'r datblygiad cyn 15 Rhagfyr 2025.Rhaid cyflwyno’r cais o fewn 12 mis ar ôl cyflwyno’r rhybudd. Ni fydd modd estyn y cyfnod hwn ond efallai y bydd modd i brosiectau newid i’r broses cydsynio seilwaith newydd.   

Ar gyfer rhegimau cydsyniedig eraill:

• rhaid i chi gyflwyno eich cais cyn 15 Rhagfyr 2025
• os nad yw cais ffurfiol yn ofynnol, rhaid i'r drefn neu'r cynllun fod dan ystyriaeth gan y Gweinidogion Cymreig.

I gyfarfod â'r gofynion trosiannol, mae eich cais yn gorfod cael ei ystyried yn "gais a wnaed" cyn i adrannau 19 ac 20 o'r Ddeddf ddod i rym. Rhaid hefyd peidio â'i dynnu'n ôl.

Nid oes un diffiniad o "gais a wnaed" oherwydd bod gan bob cynllun cydsynio ei broses ei hun. Mae adran 146 o'r Ddeddf yn rhoi enghreifftiau o beth sy'n cyfrif fel "cais a wnaed".

O 15 Rhagfyr 2025, bydd cyfnod trosiannol o 24 mis ar gyfer cwblhau ceisiadau DNS. Fodd bynnag, ar gyfer ceisiadau sydd wedi cyrraedd y cam archwilio neu benderfynu, gellid ystyried cyfnod hwy yn ôl rhinwedddau’r achos, gan ystyried bod angen cydsynio seilwaith mor effeithiol â phosib er lles y cyhoedd. 

Ceir rhagor o fanylion yn Rheoliadau Cydsyniad Seilwaith (y Weithdrefn Cyn Gwneud Cais a’r Weithdrefn Gwneud Cais a Darpariaethau Trosiannol) (Cymru) 2025 

Nid oes angen i chi ailadrodd eich ymgynghoriad cyn gwneud cais os ydy'r ddau o'r darpariaethau canlynol yn gymwys o dan Reoliadau Cydsyniad Seilwaith (y Weithdrefn Cyn Gwneud Cais a’r Weithdrefn Gwneud Cais a Darpariaethau Trosiannol) (Cymru) 2025:

• Mae'n rhaid i chi wneud cais am gydsyniad seilwaith o fewn 12 mis i'r broses newydd ddechrau (o 15 Rhagfyr 2025).
• Os, yn ystod y 12 mis cyn 15 Rhagfyr 2025, eich bod yn ymgynghori ar y cais arfaethedig, ac yn rhoi cyhoeddusrwydd iddo, yn unol â Rheoliad 32 o Reoliadau Cydsyniad Seilwaith (y Weithdrefn Cyn Gwneud Cais a’r Weithdrefn Gwneud Cais a Darpariaethau Trosiannol) (Cymru) 2025

Os bydd y ddau amod yn cael eu bodloni, bydd eich ymgynghoriad cynharach yn cyfrif fel cwrdd â'r gofynion yn Adran 30 o'r Ddeddf.

Os nad ydych yn bodloni’r meini prawf, gallwch wneud cais o dan Reoliad 8 o Reoliadau Cydsyniad Seilwaith (Darpariaethau Amrywiol) (Cymru) 2025. Bydd hynny’n rhoi’r hawl i Weinidogion Cymru ddatgymhwyso rhai neu’r holl ofynion cyn ymgeisio a dilysu a geir yn Neddf 2024 yn ôl rhinweddau pob achos. Lle bo hynny’n berthnasol, bydd yn rhaid i ymgeiswyr ofyn i Weinidogion Cymru. Bydd Gweinidogion Cymru’n ystyried a yw’r ymgynghoriad cyn ymgeisio yn dal yn berthnasol i’r cais sy’n cael ei gynnig, gan gynnwys:

• Ydy’r cynllun i raddau halaeth fel yr oedd pam gafodd yr ymgynghoriad ei gynnal?
• Ydy’r cydsyniad i raddau helaeth fel yr oedd pan gafodd yr ymgynghoriad ei gynnal?
• Ydy’r ymgynghoriad a’r gwaith cyhoeddusrwydd wedi’u cynnal mewn ffordd digon tebyg i ofynion y Ddeddf fel eu bod yn rhoi gwybodaeth resymol i’r partïon â diddordeb?

Daw’r Pŵer i ben ar 15 Mehefin 2027. Bydd angen amser ar Weinidogion Cymru i ystyried ceisiadau o’r fath. Felly bydd ceisiadau sy’n cyrraedd Gweinidog Cymru yn rhy agos at y dyddiad machlud yn annhebygol o roi digon o amser i brosesu a phenderfynu, ac felly ni chânt eu hystyried.

Gallwch ddewis gwneud cais o dan y broses newydd, hyd yn oed os yw eich prosiect yn gymwys i aros yn y system bresennol.

I wneud hyn, rhaid i'ch prosiect fodloni'r meini prawf ar gyfer seilwaith sylweddol.