Fframwaith Iechyd a Lles Anifeiliaid Cymru: adolygiad (crynodeb)

Yn 2014, lansiodd Llywodraeth Cymru Fframwaith Iechyd a Lles Anifeiliaid Cymru (AHW) fel rhan o'u cyfrifoldeb datganoledig. Nod y cynllun cyffredinol 10 mlynedd hwn, a ddatblygwyd mewn partneriaeth â rhanddeiliaid allweddol, oedd gwella safonau AHW ar gyfer pob anifail a gedwir ledled Cymru. Mabwysiadodd fframwaith atebolrwydd yn seiliedig ar ganlyniadau wedi'i strwythuro o amgylch 2 gydran allweddol: atebolrwydd am y boblogaeth ac atebolrwydd am raglen a pherfformiad.

Mabwysiadodd y Fframwaith 5 egwyddor a amlinellwyd yn flaenorol yn AHW Strategy for Great Britain (2004) (Department for Environment, Food & Rural Affairs):

• hyrwyddo buddion AHW
• deall a derbyn swyddogaethau a chyfrifoldebau
• gweithio mewn partneriaeth
• sicrhau dealltwriaeth gliriach o gostau a buddion
• darparu a gorfodi safonau yn effeithiol

Mynegwyd yr egwyddorion hyn drwy 5 canlyniad strategol:

• Mae gan Gymru anifeiliaid cynhyrchiol iach
• Mae gan anifeiliaid yng Nghymru ansawdd bywyd da
• bod gan bobl ffydd a hyder yn y ffordd y mae bwyd yn cael ei gynhyrchu ac yn y modd o ddiogelu iechyd y cyhoedd
• Mae gan Gymru economi wledig lewyrchus
• Mae gan Gymru amgylchedd o safon uchel

Cafodd yr egwyddorion a'r canlyniadau eu fframio gan 2 amcan cyffredinol:

• defnyddio dull sy’n canolbwyntio ar ddarpariaeth er mwyn sicrhau canlyniadau cyffredin
• gweithio mewn partneriaeth i ddatblygu fframwaith monitro a gwerthuso cadarn, gyda sylfaen dystiolaeth gref yn sail iddo

Amlinellodd y Fframwaith 4 mecanwaith allweddol ar gyfer gweithredu a monitro:

• Y Grŵp Fframwaith (GFf), sy'n cynnwys Cadeirydd a 7 cynrychiolydd o ystod eang o sectorau a meysydd arbenigedd AHW
• Tîm Monitro'r Fframwaith, sydd wedi'i leoli o fewn Llywodraeth Cymru, sy'n gyfrifol am ddarparu cefnogaeth ysgrifenyddol i'r GFf a chydlynu agweddau allweddol ar weithredu a monitro'r Fframwaith
• Cynlluniau Gweithredu (IPs) blynyddol a oedd yn amlinellu'r camau gweithredu a'r blaenoriaethau craidd y cytunwyd arnynt ar gyfer gweithredu'r Fframwaith dros bob cyfnod (h.y. 2015 i 2016, 2016 i 2017, 2017 i 2018, 2019 i 2020, 2022 i 2024)
• Rhwydweithiau partneriaeth a chronfa ddata rhanddeiliaid a gofrestrodd y rhai a oedd â diddordeb mewn ymgysylltu â'r Fframwaith a'r GFf a gweithredu'r agenda gydweithredol

At ei gilydd, mae'r Fframwaith wedi anelu at ddarparu dull cynhwysfawr a chydlynol o weithredu AHW, gan ganolbwyntio ar weithio mewn partneriaeth, gwneud penderfyniadau sy'n seiliedig ar dystiolaeth a monitro a gwerthuso effeithiol. Wrth wneud hynny, mae wedi bwriadu gyrru agenda 'Un Iechyd, Un Lles, Un Cymru', drwy gydnabod y cydgysylltedd cymhleth a'r ddibyniaeth gydfuddiannol rhwng anifeiliaid, cymunedau a'n hamgylchedd cyffredin.

Yn 2024, comisiynodd Llywodraeth Cymru ymchwil i adolygu a gwerthuso'r Fframwaith (2014). Nod y gwerthusiad oedd llywio datblygiad Strategaeth AHW yn y dyfodol, drwy nodi bylchau, heriau a chyfleoedd i adeiladu ar ganlyniadau'r Fframwaith.

Roedd yr ymchwil yn mynd i'r afael â 3 amcan.

1. Gwerthuso'r Fframwaith (2014 i 2024).
2. Asesu i ba raddau y mae blaenoriaethau Llywodraeth Cymru mewn perthynas ag iechyd a lles anifeiliaid eisoes wedi'u cynnwys neu'n cael eu datblygu, yn eu cynlluniau a strategaethau eraill.
3. Gwneud argymhellion ar gyfer Strategaeth Wales AHW yn y dyfodol, gan gynnwys ei strwythur, ei chynnwys a'i hyd.

Cynhaliwyd gwerthusiad proses a oedd yn cynnwys ymagwedd aml-ddull ansoddol yn bennaf. Roedd hyn yn cynnwys 5 cam o gasglu a dadansoddi data.

1. Adolygiad llenyddiaeth cwmpasu o gyhoeddiadau ysgolheigaidd a adolygwyd gan gymheiriaid rhwng 2014 a 2024 a oedd yn sôn yn benodol am y Fframwaith (4 erthygl wedi'u nodi).
2. Dadansoddiad dogfennau o 34 o ddogfennau mewnol a chyhoeddus Llywodraeth Cymru.
3. Cyfweliadau ansoddol gyda 6 aelod o dîm polisi Llywodraeth Cymru sydd â dyletswyddau sy'n ymwneud ag AHW, wedi'u dadansoddi yn NVivo gan ddefnyddio dadansoddiad thematig.
4. Grwpiau ffocws (5 grŵp yn cynnwys 26 o randdeiliaid) gyda'r GFf a rhanddeiliaid allweddol AHW, wedi'u dadansoddi yn NVivo gan ddefnyddio dadansoddiad thematig.
5. Holiadur ar-lein (8 ymatebydd) gyda gweithwyr Llywodraeth Cymru a rhanddeiliaid allweddol nad oeddent yn gallu cymryd rhan yn y cyfweliadau a'r grwpiau ffocws, wedi'i ddadansoddi yn NVivo ac Excel gan ddefnyddio dadansoddiad thematig ac un-newidyn yn y drefn honno.

Cyfyngiadau'r Ymchwil

Nid oedd bwriad i'r astudiaeth fod yn gynrychioliadol o'r sector AHW; yn hytrach, mae'n darparu barn gan 40 o gyfranogwyr sy'n cynrychioli ystod eang o randdeiliaid a sectorau. Oherwydd cyfyngiadau amser ac adnoddau'r prosiect a'r nifer fawr o sectorau a rhanddeiliaid o dan y Fframwaith, mae cyfyngiadau yn yr astudiaeth. Mae'r rhain yn cynnwys bylchau mewn rhai sectorau rhanddeiliaid allweddol (e.e. y cyhoedd, asiantaethau gorfodi, busnesau bach, perchnogion anifeiliaid hobi, y rhai sy'n gyfrifol am fywyd gwyllt a pherchnogion anifeiliaid eraill a gedwir), meintiau bach y samplau (e.e. llenyddiaeth ysgolheigaidd ac ymatebwyr holiaduron) a rhagfarn hunan-ddewis cyfranogwyr. Yn unol â hynny, nid yw'r canfyddiadau'n gynrychioliadol o holl randdeiliaid y Fframwaith.

Cyflwynir prif ganfyddiadau'r ymchwil yn thematig yma ac maent yn adlewyrchu dadansoddiad y ddogfen a barn cyfranogwyr yr ymchwil.

Diben

Cafodd diben y Fframwaith (2014 i 2024) ei gydnabod yn eang fel mecanwaith uno ar gyfer gwella ac alinio safonau AHW yn genedlaethol ac yn lleol ar gyfer anifeiliaid a gedwir yng Nghymru. Cadarnhaodd mwyafrif y cyfranogwyr fod gweledigaeth hirdymor y Fframwaith ac egwyddorion cydweithio, cyfrifoldeb a rennir, gorfodi a gwneud penderfyniadau yn seiliedig ar dystiolaeth, yn parhau i gael eu gwerthfawrogi'n fawr. Gwelwyd y Fframwaith fel un sy'n hyrwyddo arweinyddiaeth polisi, yn hyrwyddo arfer gorau, yn llywio gwneud penderfyniadau, yn gwella atebolrwydd y llywodraeth, yn meithrin cydweithio ac yn creu ymdeimlad o bwrpas ar y cyd ymhlith rhai rhanddeiliaid a phartneriaid.

Roedd y rhan fwyaf o'r cyfranogwyr yn rhagweld y byddai'r Strategaeth ar gyfer y dyfodol yn adfywio yn hytrach na disodli'r Fframwaith. Awgrymodd y rhan fwyaf o'r cyfranogwyr welliannau yn seiliedig ar fylchau canfyddedig yn y Fframwaith (e.e. gorfodi, monitro cadarn a sylfaen dystiolaeth, dull sy'n seiliedig ar ganlyniadau, addysg/hyfforddiant rhanddeiliaid) a chyfyngiadau (e.e. categorïau anifeiliaid a gedwir, eglurder ar rolau a chyfrifoldebau, ymwybyddiaeth o AHW ymhlith partneriaid a rhanddeiliaid).

Er mwyn gwella ymgysylltiad rhanddeiliaid, nododd llawer o gyfranogwyr y dylai'r Strategaeth yn y dyfodol egluro ei chynulleidfa a'i ffocws arfaethedig a darparu ffocws penodol i sector/mater. Awgrymon nhw hefyd ddiweddaru iaith y Fframwaith yn y Strategaeth yn y dyfodol i adlewyrchu datblygiadau hollbwysig mewn ymdeimlad anifeiliaid, arferion cynaliadwy, diogelu'r amgylchedd, cydweithio â rhanddeiliaid ac Un Iechyd a lles anifeiliaid.

Dadleuodd llawer o gyfranogwyr y dylai'r Strategaeth yn y dyfodol bwysleisio ei phwysigrwydd wrth ymateb i bryderon cymdeithasol ac amgylcheddol ehangach drwy AHW.

Strwythur

Nodwyd yr angen i'r Strategaeth yn y dyfodol feithrin cysondeb a synergedd â'r nifer o gynlluniau, strategaethau a pholisïau sydd bellach yn mynd i'r afael ag AHW yn uniongyrchol ac yn anuniongyrchol gan lawer o gyfranogwyr ac yn y dadansoddiad o'r dogfennau.

Ar gyfer Strategaeth yn y dyfodol, roedd y cyfranogwyr yn gyffredinol yn cefnogi strategaeth gryno lefel uchel, gyda manylion penodol i'r sector (e.e. canlyniadau) yn cael eu cyfleu drwy gynlluniau ffocws ac wedi'u halinio â pholisïau eraill Llywodraeth Cymru. Disgwylid i'r dull hwn gynyddu cydlyniant ac osgoi dyblygu. Cynigiodd cyfranogwyr eraill ddogfen Strategaeth fwy cadarn yn y dyfodol a fyddai'n mynd i'r afael yn uniongyrchol â'r bylchau a'r cyfyngiadau a nodwyd yn y Fframwaith (e.e. gweler Adran 3.3 uchod).

Er mwyn gwella perthnasedd ac ymgysylltiad rhanddeiliaid, pwysleisiodd llawer o gyfranogwyr yr angen am adrannau penodol i sectorau yn y Strategaeth yn y dyfodol a/neu mewn cynlluniau pwrpasol.

Nododd y dadansoddiad o'r dogfennau fod strategaethau a pholisïau eraill Llywodraeth Cymru wedi defnyddio offer megis damcaniaethau newid, dangosyddion perfformiad penodol a thargedau amser-gyfyngedig i gryfhau monitro a gwerthuso. Gallai'r dulliau hyn gynnig model a strwythur defnyddiol ar gyfer Strategaeth yn y dyfodol yn ôl rhai cyfranogwyr.

Hyd

Roedd y rhan fwyaf o'r cyfranogwyr yn gwerthfawrogi Strategaeth AHW hirdymor ar gyfer y dyfodol oherwydd ei photensial i fod yn anwleidyddol. Er bod hyd awgrymedig y Strategaeth hon yn amrywio, yn gyffredinol roedd cyfranogwyr yn cefnogi cyfnod o 10 mlynedd, gan ei fod yn cynnig sefydlogrwydd ac yn meithrin parhad ar draws y meysydd polisi amrywiol sy'n berthnasol i AHW.

Blaenoriaethau

Roedd y rhan fwyaf o'r cyfranogwyr yn cydnabod anghydbwysedd rhwng sectorau a rhywogaethau yn y Fframwaith wrth flaenoriaethu iechyd anifeiliaid fferm dros les anifeiliaid a rhywogaethau anifeiliaid eraill. Er mwyn mynd i'r afael â'r anghydraddoldeb hwn, galwodd nifer o gyfranogwyr am fwy o eglurder a thryloywder wrth osod blaenoriaethau Strategaethau yn y dyfodol. Roedd sawl cyfranogwr o'r farn bod y bylchau data a thystiolaeth mewn llawer o sectorau AHW wedi effeithio ar y penderfyniadau hyn. Awgrymodd y cyfranogwyr hyn y dylid mynd i'r afael â hyn drwy: nodi data dibynadwy presennol ar draws sectorau, comisiynu casgliad data newydd i lenwi bylchau a gwahodd rhanddeiliaid i gasglu a/neu rannu data i lywio dull sy'n seiliedig ar dystiolaeth.

Llywodraethu

Cafodd cadw'r dull llywodraethu Fframwaith, sef ysgrifenyddiaeth wedi'i hintegreiddio'n dda fel rhan o Dîm Monitro Swyddfa'r Prif Filfeddyg (OCVO) a chefnogi Grŵp Fframwaith (GFf) annibynnol, ei gefnogi'n gyffredinol gan y cyfranogwyr. Roedd llawer o gyfranogwyr yn gwerthfawrogi’r arbenigedd, y craffu beirniadol, y gefnogaeth gydweithredol a’r cyswllt hanfodol rhwng Llywodraeth Cymru a rhanddeiliaid a ddarparwyd gan y GFf.

Roedd y rhan fwyaf o'r cyfranogwyr eisiau mwy o dryloywder (e.e. eglurder ar rolau a chyfrifoldebau), statws a gwelededd a chynrychiolaeth ehangach o'r sector mewn grŵp Strategaeth arbenigol yn y dyfodol. Roedd enghreifftiau o aelodaeth ehangach yn cynnwys ehangu aelodaeth y GFf a/neu ddatblygu is-grwpiau arbenigol parhaol neu benodol i dasgau a allai eistedd o dan Gadeirydd y grŵp arbenigol.

Adnoddau

Er gwaethaf cyflawniadau'r Fframwaith, roedd cytundeb ymhlith nifer o gyfranogwyr bod cylch gwaith eang y Fframwaith wedi rhagori ar yr adnoddau a oedd ar gael. Teimlwyd bod gostyngiadau mewn staffio a chyllideb, a waethygwyd gan siociau economaidd ac amgylcheddol allanol, wedi cyfyngu ar gyflawni, wedi cyfyngu ar gapasiti ac effeithiolrwydd y GFf ac OCVO, wedi gwanhau sianeli cyfathrebu ac wedi erydu dolenni adborth.

Tynnodd nifer o gyfranogwyr sylw hefyd at y ffaith y gallai rhai rhanddeiliaid fod yn brin o'r adnoddau i ymgysylltu â Strategaeth yn y dyfodol, tra gallai eraill helpu i ddarparu adnoddau (e.e. data, ymchwil, personél).

Yn ôl llawer o gyfranogwyr, rhaid i'r adnoddau a ddarperir adlewyrchu uchelgais y Strategaeth yn y dyfodol. Fel arall, awgrymodd rhai cyfranogwyr alinio uchelgeisiau'r Strategaeth yn y dyfodol yn agosach â'r adnoddau sydd ar gael, fel y gellir uno'r canlyniadau arfaethedig gyda blaenoriaethau a chynlluniau gwaith clir a dichonol.

Cyfathrebu

Er bod y Fframwaith gwreiddiol yn rhagweld strategaeth gyfathrebu dryloyw a chynhwysol, yn ôl y rhan fwyaf o'r cyfranogwyr a'r dadansoddiad dogfennau mae ei gweithrediad wedi bod yn afreolaidd (e.e. rheoleidd-dra IP, y defnydd o gronfa ddata rhanddeiliaid, cyhoeddi cofnodion y GFf ar-lein). Ar y cyfan, nododd y cyfranogwyr y gallai negeseuon cliriach, wedi'u targedu at y sector, dolenni adborth effeithiol a fformatau dogfennau symlach helpu i adfer gwelededd ac ymgysylltiad â rhanddeiliaid. I lawer o gyfranogwyr, roedd yr angen i ddatblygu cyfathrebu ystyrlon gydag ystod ehangach o randdeiliaid a sectorau yn flaenoriaeth. Awgrymon nhw fod angen cynllun cyfathrebu a oedd yn adlewyrchu amrywiaeth y rhanddeiliaid a'r sectorau.

Galwodd y rhan fwyaf o'r cyfranogwyr am i'r Strategaeth yn y dyfodol gynnwys cynllun cyfathrebu aml-haenog a thargedig gyda dolen adborth bwrpasol ac amserol i reoli disgwyliadau rhanddeiliaid a darparu tryloywder. Cynigion nhw offer cymorth ar-lein, diweddariadau cynnydd rheolaidd a mecanweithiau atebolrwydd wedi'u diffinio i gryfhau ymgysylltiad rhanddeiliaid ac addasrwydd y Strategaeth.

Partneriaethau ac Ymgysylltu

Roedd rhwydweithiau a phartneriaethau rhanddeiliaid presennol yn cael eu hystyried gan lawer o gyfranogwyr yn gryfder allweddol yn y Fframwaith. Fodd bynnag, nododd nifer o gyfranogwyr hefyd mai'r sectorau iechyd anifeiliaid fferm sydd wedi elwa fwyaf gweladwy yn y Fframwaith. Dadleuon nhw fod ymgysylltiad y tu hwnt i'r sectorau hyn yn gyfyngedig.

Er mwyn mynd i'r afael â'r anghydbwysedd hwn yn y Strategaeth yn y dyfodol, tynnodd llawer o gyfranogwyr sylw at fecanweithiau ymgysylltu mwy teilwra, megis rolau neu is-grwpiau cyswllt penodol i sectorau a mapio rhanddeiliaid drwy gronfa ddata rhanddeiliaid. Yn fwy cyffredinol, dadleuon nhw fod angen i'r iaith, y ffocws, y blaenoriaethau a'r categoreiddio o sectorau anifeiliaid a ddefnyddir ac aelodaeth y grŵp arbenigol yn y Strategaeth yn y dyfodol fod yn fwy cynhwysol o ystod ehangach o randdeiliaid a sectorau.

Yn seiliedig ar ganfyddiadau'r ymchwil, gwneir yr argymhellion canlynol ar gyfer Strategaeth yn y dyfodol. Dylai Llywodraeth Cymru ac OCVO ystyried:

Egwyddorion, canlyniadau a chwmpas y strategaeth

Mabwysiadu Strategaeth AHW hirdymor, gan ddefnyddio Fframwaith Iechyd a Lles Anifeiliaid (AHW) (2014 i 2024) (Fframwaith) fel templed ar gyfer datblygu'r egwyddorion a'r canlyniadau a defnyddio cyfnod o 10 mlynedd i gynnal momentwm wrth fynd i'r afael ag AHW.

Mabwysiadu un o'r opsiynau canlynol ar gyfer y ddogfen Strategaeth:

1. dogfen Strategaeth allweddol fer, sy'n manylu ar yr egwyddorion, y canlyniadau a'r rolau a'r cyfrifoldebau llywodraethu, ac yn cyfeirio rhanddeiliaid at gynlluniau sy'n darparu'r manylion am ganlyniadau pendant, amserlen a mesur a monitro (wedi'u cysylltu â rolau neu bartneriaid penodol lle bo modd).
2. dogfen Strategaeth fanwl annibynnol sy'n cynnwys gwybodaeth gynhwysfawr am yr egwyddorion, y canlyniadau, y rolau a'r cyfrifoldebau, yr amserlen ar gyfer cyflawni, sut y bydd canlyniadau pendant yn cael eu mesur a'u monitro (wedi'u cysylltu â rolau neu bartneriaid penodol lle bo modd).

Gwahanol anghenion rhanddeiliaid a sectorau wrth ddatblygu a rhoi'r Strategaeth ar waith i wella ymgysylltiad a pherthnasedd.

Y broses ar gyfer gosod blaenoriaethau blynyddol ar gyfer AHW a sicrhau tryloywder yn y broses hon er mwyn rheoli disgwyliadau rhanddeiliaid. Yn bwysig, dylai'r Strategaeth (trwy gynlluniau gweithredu neu ddogfennau eraill) ddangos trwy sail dystiolaeth gadarn pam y dewiswyd y blaenoriaethau hyn a bod materion AHW ehangach wedi'u hystyried.

Mabwysiadu’r mecanweithiau a ddefnyddir mewn cynlluniau, strategaethau a pholisïau eraill Llywodraeth Cymru ar gyfer gosod canlyniadau pendant a thargedau mesuradwy.

Darparu eglurder yn y Strategaeth ynghylch yr asiantaethau a'r partneriaid allweddol sydd â rolau a chyfrifoldebau wrth gyflawni AHW, a lle bo'n briodol, eu cysylltu â'r canlyniadau.

Mynd i'r afael â'r anghydbwysedd rhwng rhywogaethau a sectorau anifeiliaid yn y Fframwaith drwy ystyried iaith y Strategaeth, categorïau anifeiliaid a gedwir, blaenoriaethau, grwpiau rhanddeiliaid a chanlyniadau. Er enghraifft, mae'r cyfrannau a'r cyd-destunau y mae anifeiliaid yn cael eu cadw ynddynt gan bobl wedi newid dros gyfnod y Fframwaith (e.e. ceidwaid hobi, perchnogion anifeiliaid egsotig preifat). Drwy ailddosbarthu'r categorïau anifeiliaid a gedwir a restrir, gall y Strategaeth fod yn fwy cynhwysol o randdeiliaid AHW.

Ymgorffori iaith newid hinsawdd, cynaliadwyedd ac ymwybyddiaeth anifeiliaid yn Strategaeth AHW.

Adeiladu gwydnwch yn y Strategaeth fel y gall addasu i newidiadau posibl mewn polisi, economaidd, amgylcheddol a chymdeithasol. Er enghraifft, gallai Llywodraeth Cymru ystyried a ddylid lleihau'r egwyddorion, y canlyniadau strategol a chwmpas categorïau anifeiliaid a gedwir neu gynyddu adnoddau i reoli heriau'r dyfodol.

Cynyddu ymwybyddiaeth rhanddeiliaid o faterion ac ymatebion AHW drwy ychwanegu canlyniad Strategaeth sy'n canolbwyntio ar wella addysg a hyfforddiant.

Gwella mecanweithiau ar gyfer gorfodi safonau. Gallai hyn gynnwys ymgysylltu'n effeithiol ag asiantaethau gorfodi allweddol fel rhan o'r Strategaeth a'r cynlluniau gweithredu.

Defnyddio lansiad y Strategaeth fel llwyfan i gadarnhau pwysigrwydd a pherthnasedd eang AHW i bartneriaid a rhanddeiliaid mewnol ac allanol ac ystyried ymgorffori'r nod hwn yng nghynllun cyfathrebu'r Strategaeth.

Llywodraethu'r strategaeth

Cadw strwythur llywodraethu presennol y Fframwaith a darparu adnoddau ar gyfer ysgrifenyddiaeth gryfach i gefnogi grŵp Strategaeth arbenigol a chyfathrebu ac ymgysylltu â rhanddeiliaid.

Cadw ac ehangu grŵp arbenigol Strategaeth (e.e. aelodaeth o'r grŵp a/neu is-grwpiau) i sicrhau mwy o gynrychiolaeth ac ymgysylltiad gan y sector. Adolygu Cylch Gorchwyl, cyfrifoldebau ac adnoddau'r grŵp arbenigol (e.e. cyflogau, capasiti TG) a chyfleoedd i wella eu statws i sicrhau gwelededd, effaith ac atebolrwydd.

Gwerthuso'r adnoddau sydd eu hangen i gefnogi'r strwythur Llywodraethu wrth gyflawni cwmpas y Strategaeth, er enghraifft, aelodau ychwanegol o'r Grŵp Strategaeth, cynyddu cyflogau aelodau'r Grŵp Strategaeth, a gwella cefnogaeth ysgrifenyddol, cyfathrebu a chapasiti a chefnogaeth TG.

Gwella statws yr Grŵp Strategaeth i sicrhau gwelededd, effaith ac atebolrwydd. Gallai hyn gynnwys gosod cyfarfodydd blynyddol Grŵp Strategaeth gydag Ysgrifennydd y Cabinet fel gofyniad o'r Strategaeth.

Ymgorffori dolen adborth glir a phrydlon rhwng yr holl actorion (e.e. Llywodraeth Cymru – OCVO – grŵp arbenigol – partneriaid – rhanddeiliaid).

Cyfathrebu am y strategaeth ac ennyn diddordeb

Adolygu'r ffordd orau o gyfleu blaenoriaethau a chanlyniadau'r Strategaeth i randdeiliaid. Er enghraifft, drwy fapio a chyfeirio rhanddeiliaid yn effeithiol at gynlluniau presennol sy'n gysylltiedig ag AHW a datblygu Cynlluniau penodol i sectorau/materion ar gyfer y meysydd blaenoriaeth AHW nad ydynt wedi'u cynnwys mewn mannau eraill ar hyn o bryd.

Cynnal mapio rhanddeiliaid drwy ailedrych ar gronfa ddata rhanddeiliaid y Fframwaith a gwahodd rhanddeiliaid i gofrestru eu diddordeb mewn bod yn rhan o gyflawni'r Strategaeth. Gallai'r broses hon ddarparu offeryn gwerthfawr ar gyfer nodi a chyrraedd allan i sectorau AHW sydd heb gynrychiolaeth ddigonol neu sy'n ymylol.

Datblygu cynllun cyfathrebu sy'n ystyried yr anghenion a'r adnoddau sydd ar gael i Lywodraeth Cymru, grŵp arbenigwyr Strategaeth ac amrywiol sectorau a rhanddeiliaid. Byddai dull cyfathrebu aml-haen (e.e. gwefan bwrpasol, ymgysylltu ar gyfryngau cymdeithasol, rhestr e-bostio, digwyddiadau sector, diwrnodau rhanddeiliaid sector, ceidwaid allweddol) a thargedu at y sector yn fuddiol.

Meithrin mwy o gyfrifoldeb a chydymffurfiaeth â gofynion ac arfer gorau AHW ymhlith rhanddeiliaid drwy gyfleoedd ymgysylltu newydd (e.e. byrddau crwn, galwad am adborth).

Data a thystiolaeth y strategaeth

Gwerthuso sut mae'r rhyngweithio cymhleth o ffactorau sy'n dylanwadu ar AHW wedi newid ers datblygu'r Fframwaith drwy gynnal dadansoddiad PESTLE (ffactorau gwleidyddol, economaidd, cymdeithasol, technolegol, cyfreithiol ac amgylcheddol) o amgylchedd ehangach AHW. Gallai'r dadansoddiad hwn nodi sut y gellir defnyddio polisïau a chynlluniau presennol Llywodraeth Cymru i gefnogi cyflawni'r Strategaeth a chyfathrebu â rhanddeiliaid, bylchau yn y sectorau a'r sectorau a'r materion AHW sydd eisoes wedi'u monitro'n ddigonol.

Cynnal ymarfer cwmpasu data i helpu i nodi'r data a'r dystiolaeth sydd ar gael ar AHW yng Nghymru er mwyn nodi'r sylfaen dystiolaeth bresennol ar gyfer AHW, y bylchau data a'r cyfleoedd i gefnogi blaenoriaethau AHW.

Cynnal ymarfer mapio data strwythuredig yn seiliedig ar yr ymarfer cwmpasu data a fyddai'n dogfennu llif data ac yn gweithredu ar gasglu data AHW. Gallai'r broses hon hwyluso gosod blaenoriaethau, monitro canlyniadau, effaith tystiolaeth a llywio'r adnoddau sydd eu hangen i gyflawni gweledigaeth y Strategaeth.

Awduron yr Adroddiad: Athro Cysylltiol Jennifer Maher ac Athro Harriet Pierpoint

Safbwyntiau’r ymchwilwyr yw’r rhai a fynegir yn yr adroddiad hwn ac nid ydynt o reidrwydd yn rhai Llywodraeth Cymru.

I gael rhagor o wybodaeth, cysylltwch â’r canlynol:
Ymchwil Hinsawdd ac Amgylchedd
Yr Is-adran Ymchwil Gymdeithasol a Gwybodaeth
Llywodraeth Cymru
Parc Cathays 
Caerdydd 
CF10 3NQ

E-bost: YmchwilHinsawddAcAmgylchedd@llyw.cymru

Rhif ymchwil gymdeithasol: 118/2025
ISBN Digidol: 978-1-80633-736-1