Absenoldeb oherwydd salwch y GIG: Ionawr i Fawrth 2022

Dangosir gwybodaeth newydd ar gyfer y chwarter a ddaeth i ben ar 31 Mawrth 2022 ac mae data ar gyfer mis Hydref i fis Rhagfyr 2021 wedi'i ddiwygio.

Mewn ymateb i’r pandemig coronafeirws (COVID-19), sefydlwyd casgliad data ar wahân o wybodaeth reoli (StatsCymru) ar absenoldeb oherwydd salwch staff y GIG. Mae’r wybodaeth reoli yn rhoi syniad mwy amserol o gyfraddau absenoldeb oherwydd salwch, ond nid yw'n cael ei gasglu ar yr un sail â data yn y datganiad ystadegol hwn ac nid yw wedi cael yr un lefel o sicrwydd ansawdd. Am y rhesymau hyn, bydd y data yn y ddau gasgliad yn wahanol a dylai’r ystadegau swyddogol yn y datganiad hwn barhau i gael eu hystyried y ffynhonnell awdurdodol o ddata ar absenoldeb oherwydd salwch yn y GIG yng Nghymru.

Daw'r data o Gofnod Staff Electronig y GIG a ddarperir gan Addysg a Gwella Iechyd Cymru (AaGIC).

Cyhoeddir yr holl ddata sydd wedi’i gynnwys yn y datganiad hwn ar StatsCymru.

Tueddiadau tymor hir

Roedd y gyfradd absenoldeb oherwydd salwch cyfartalog 12 mis wedi cynyddu’n raddol o agos i 5.0% trwy gydol 2017 i agos at 6.0% trwy gydol 2020. Gostyngodd y gyfradd ychydig yng ngwanwyn 2021 cyn cynyddu’n fwy sydyn yn y misoedd canlynol, gan gyrraedd 6.7% ar gyfer y 12 mis a ddaeth i ben ar 31 Mawrth 2022. Dyma’r gyfradd uchaf ers cyhoeddwyd data am y tro cyntaf yn 2009.

Chwarter yn dod i ben ar 31 Mawrth 2022

• Roedd y gyfradd absenoldeb oherwydd salwch yn 7.2%, i fyny 1.5 pwynt canran o gymharu â’r chwarter yn dod i ben 31 Mawrth 2021. Dyma’r gyfradd chwarterol ail uchaf ar gofnod.
• Ar lefel sefydliad y GIG, roedd y gyfradd yn amrywio o 11.7% yn Ymddiriedolaeth GIG Gwasanaethau Ambiwlans Cymru i 2.2% yn Addysg a Gwella Iechyd Cymru.
• Ar lefel grŵp staff, roedd y gyfradd yn amrywio o 13.5% ar gyfer staff ambiwlans i 2.3% ar gyfer staff meddygol a deintyddol.

Mae’r canrannau yn y datganiad hwn wedi’u talgrynnu i’r 0.1 agosaf. Cyfrifir newidiadau pwyntiau canran gan ddefnyddio’r rhifau heb eu talgrynnu.

Image

Absenoldeb oherwydd salwch ar StatsCymru

Mae absenoldeb oherwydd salwch yn dangos amrywiad tymhorol eang drwy gydol y flwyddyn gyda chyfraddau is yn yr haf a chyfraddau uwch yn y gaeaf. Er mwyn darparu gwybodaeth gliriach am newidiadau hirdymor i gyfradd absenoldeb oherwydd salwch dangosir cyfartaledd symudol 12 mis yn Siart 1.

Mae’r siart yn dangos bod y cyfartaledd symudol 12 mis ar ei uchaf ar gyfer y 12 mis a ddaeth i ben ar 31 Mawrth 2022. Mae’r siart hefyd yn dangos mai cyfradd absenoldeb oherwydd salwch mis Ionawr 2022 yw’r gyfradd fisol uchaf a gofnodwyd (7.7%) wedi ei ddilyn gan fis Ebrill 2020 (7.5%) sydd yn cyd-fynd â thonnau’r pandemig COVID-19.

Nid yw staff y GIG sy'n hunanynysu, sy’n cynnwys staff sy’n gwarchod (cafodd cyngor gwarchod ei ohirio o 1 Ebrill 2021), yn cael eu cyfrif fel rhai sy'n sâl ac felly nid ydynt wedi'u cynnwys yn y cyfraddau absenoldeb oherwydd salwch hyn. Cyhoeddir cyfraddau absenoldeb oherwydd salwch misol yn ôl sefydliad y GIG (StatsCymru) a grŵp staff (StatsCymru) ar StatsCymru.

Image

Canran a oedd yn absennol yn ôl sefydliad a dyddiad ar StatsCymru

Ymddiriedolaeth GIG Gwasanaethau Ambiwlans Cymru oedd â’r gyfradd oherwydd salwch uchaf (11.7%) o holl sefydliadau’r GIG y chwarter hwn, gyda’r gyfradd isaf yn Addysg a Gwella Iechyd Cymru (2.2%).

Bae Abertawe oedd â’r gyfradd absenoldeb oherwydd salwch uchaf (8.6%) o’r holl fyrddau iechyd lleol ar gyfer y chwarter hwn, gyda’r gyfradd isaf ym Mhowys (6.3%).

O gymharu â’r un chwarter yn 2021, roedd y gyfradd absenoldeb oherwydd salwch yn y chwarter a ddaeth i ben ar 31 Mawrth 2022 yn uwch ym mhob un o sefydliadau’r GIG yng Nghymru.

Mae data ar gyfer pob sefydliad ar gael ar StatsCymru.

Image

Canran a oedd yn absennol yn ôl grŵp staff a dyddiad ar StatsCymru

O’r chwe grŵp staff, y staff ambiwlans oedd â’r gyfradd absenoldeb oherwydd salwch uchaf y chwarter hwn (13.5%).

Staff meddygol a deintyddol oedd â’r gyfradd absenoldeb oherwydd salwch isaf y chwarter hwn (2.3%) fel sydd wedi bod yn wir ers dechrau casglu data yn 2009.

Yn y chwarter a ddaeth i ben ar 31 Mawrth 2022, roedd y gyfradd absenoldeb oherwydd salwch yn uwch o gymharu â’r flwyddyn flaenorol ym mhob grŵp staff.

Mae data ar gyfer pob grŵp staff ar gael ar StatsCymru.

Daw'r data o Gofnod Staff Electronig y GIG a ddarperir gan Addysg a Gwella Iechyd Cymru. Mae rhagor o wybodaeth ar gael yn yr adroddiad ansawdd.

Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol

Hanfod Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol 2015 yw gwella llesiant cymdeithasol, economaidd, amgylcheddol a diwylliannol Cymru. Mae’r Ddeddf yn sefydlu saith nod llesiant i Gymru sef Cymru fwy cyfartal, llewyrchus, cydnerth, iach a chyfrifol ar lefel fyd-eang, gyda chymunedau cydlynol a diwylliant bywiog lle mae’r Gymraeg yn  ffynnu. O dan adran (10)(1) o’r Ddeddf, rhaid i Weinidogion Cymru (a) gyhoeddi dangosyddion (“dangosyddion cenedlaethol” sy’n gorfod cael eu cymhwyso at ddibenion mesur cynnydd tuag at gyflawni’r nodau llesiant, a (b) gosod copi o’r dangosyddion cenedlaethol gerbron Senedd Cymru. O dan adran 10(8) o Ddeddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol, pan fo Gweinidogion Cymru yn diwygio'r dangosyddion cenedlaethol, rhaid iddynt, cyn gynted ag y bo'n rhesymol ymarferol (a) gyhoeddi'r dangosyddion fel y'u diwygiwyd a (b) gosod copi ohonynt gerbron y Senedd. Fe gafodd y dangosyddion cenedlaethol  hyn osodwyd gerbron y Senedd yn 2021. Mae'r dangosyddion a osodwyd ar 14 Rhagfyr 2021 yn disodli'r set a osodwyd ar 16 Mawrth 2016.

Mae gwybodaeth am y dangosyddion, ynghyd â naratif ar gyfer pob un o'r nodau llesiant a'r wybodaeth dechnegol gysylltiedig ar gael yn adroddiad Llesiant Cymru.

Gwybodaeth bellach am Ddeddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015.

Gallai’r ystadegau a ddefnyddir yn y datganiad hwn ategu’r dangosyddion cenedlaethol a chael eu defnyddio gan fyrddau gwasanaethau lleol mewn perthynas â’u hasesiadau llesiant a’u cynlluniau llesiant lleol.

Ystadegydd: Bethan Sherwood
E-bost: ystadegau.iechyd@llyw.cymru 

Cyfryngau: 0300 025 8099

SFR 183/2022