Adolygiad o beilot y Gronfa Mynediad i Swyddi Etholedig Cymru

Nod yr ymchwil hon oedd adolygu peilot y Gronfa Mynediad i Swyddi Etholedig Cymru ('y gronfa' / 'y peilot') i ddarparu tystiolaeth i ddylanwadu ar drefniadau'r maes hwn yn y dyfodol.

Cynhaliwyd yr adolygiad gan Opinion Research Services (ORS) rhwng mis Tachwedd 2022 a mis Mawrth 2023.

Cynhaliwyd adolygiad o'r dystiolaeth; cyfweliadau cwmpasu archwiliadol gyda phersonél strategol o Lywodraeth Cymru ac Anabledd Cymru; cyfres o gyfweliadau manwl â aelodau’r panel; a chyfweliadau manwl gydag ymgeiswyr a ymgeisiodd am y gronfa.

Prif ganfyddiadau

• Roedd Aelodau'r Panel yn gyffredinol yn gefnogol o'r broses weithredol, ond nodwyd rhai meysydd lle gellid gwneud gwelliannau, gan gynnwys profiad y panel ac amseriad y cymorth.
• Roedd ymgeiswyr yn hynod gadarnhaol am y broses ymgeisio a'r cymorth a gawsant, ond roeddent yn cael trafferth gydag amserlenni a’r diffyg amser rhwng eu cais a dechrau'r cyfnod ymgyrchu.
• Roedd rhanddeiliaid ac ymgeiswyr yn tueddu i deimlo y byddai angen ymdrechion ar wahân i'r gronfa i gefnogi pobl â nodweddion gwarchodedig eraill i sefyll am swyddi etholedig.
• Ar sail canfyddiadau'r ymchwil hon, teimlir y dylai Llywodraeth Cymru a'i phartneriaid fyfyrio ar y canlynol:
• Dylai darpariaeth i ymgeiswyr anabl sy'n ceisio etholiad yng Nghymru fod ar gael yn y dyfodol.
• O fewn cyfyngiadau'r ddeddfwriaeth, dylid ymdrechu i ddarparu offer ategol neu hyfforddiant rhagarweiniol cyn i'r arian gael ei dynnu i lawr.
• Dylai’r gronfa fod yn rhan o becyn ehangach, mwy cyfannol, o gymorth ac arweiniad gyda brand clir.
• Dylid ymestyn y pecyn ehangach i unigolion â nodweddion gwarchodedig eraill a heriau eraill.