Mae'r prosiect Codi Tallau Cerbydau Electronig (EVCP) yn IP5 Casnewydd, yn rhan o uchelgais i ddadcarbonoli'r ystad Partneriaeth Cydwasanaethau GIG Cymru.
Cyflwyniad
Mae prosiect gwefru cerbydau trydan yn Uned 5 ym Mharc Imperial yng Nghasnewydd yn rhan o uchelgais Partneriaeth Cydwasanaethau GIG Cymru i ddatgarboneiddio yn y cynllun cyflenwi strategol a gyhoeddwyd ym mis Mawrth 2021.
Fel rhan o’r rhaglen, mae Partneriaeth Cydwasanaethau yn gweithredu amrywiaeth o fentrau datgarboneiddio, gan gynnwys gosod ffotofoltegion, mannau gwefru ar gyfer cerbydau trydan, gwelliannau i adeiladau, a monitro ynni. Rhan o’r cydwasanaeth a ddarperir i’r GIG yng Nghymru gan Bartneriaeth Cydwasanaethau GIG Cymru yw’r adran gaffael genedlaethol, sy’n darparu gwasanaeth cyrchu, cadwyn gyflenwi a phrynu i’r GIG yng Nghymru.
Uned 5 ym Mharc Imperial yw ein prif ganolfan ddosbarthu ac mae’n storio amryw o gynhyrchion traul sy’n cael eu defnyddio’n aml i’w danfon ledled Cymru. Yn ogystal, mae gan y Gwasanaeth Negesydd Iechyd fflyd o dros 90 o gerbydau sy’n cludo deunydd megis post, dillad golchi, cofnodion meddygol, cynhyrchion gwaed ac ati.
Yr her
Y brif her i bob prosiect o’r natur hon yw capasiti’r seilwaith trydanol a’r gost gyfalaf bosibl sy’n ofynnol i ddarparu’r capasiti hwn. Roeddem yn ffodus bod gan Uned 5 gapasiti trydanol sbâr fel rhan o’i seilwaith trydanol presennol, sydd wedi’i wella trwy ychwanegu fferm solar 330kW a batri storio 100kWh.
Y dull
Un o dargedau’r cynllun datgarboneiddio yw sicrhau y bydd pob car a cherbyd nwyddau ysgafn newydd a gaffaelir ar draws GIG Cymru ar ôl Ebrill 2022 yn gerbydau trydan batri pan fo’n ymarferol bosibl. Sicrhawyd cyllid gan Lywodraeth Cymru er mwyn caffael 30 o gerbydau masnachol trydan ychwanegol sydd i fod ar gael erbyn mis Mawrth 2025. Mae hyn yn ei gwneud yn ofynnol gosod mannau gwefru ar gyfer cerbydau trydan ychwanegol er mwyn galluogi’r fflyd newydd i gael ei gwefru’n briodol. Roedd cam cychwynnol prosiect paneli solar ffotofoltaidd Uned 5 yn cynnwys y seilwaith trydanol sy’n gysylltiedig â gwefru cerbydau trydan.
Mae’r prosiect hwn yn cynnwys 12 gwefrydd deuol sy’n cynnwys chwe uned ddeuol un cam 7kW a chwe uned ddeuol tri cham 22kW sy’n darparu 248kW o gapasiti gwefru. Mae gwefrydd cerbyd trydan 22kW fel arfer dair gwaith yn gyflymach na gwefrydd cerbyd trydan 7kW a chwe gwaith yn gyflymach na gwefrydd plwg tri phin, gan ychwanegu 37-50 milltir o gwmpas yr awr. Yn ei dro, gall gwefrydd 22kW wefru cerbyd trydan yn llawn mewn tua thair i bedair awr a chymryd un i ddwy awr i’w ailwefru.
Oherwydd bod y cyllid wedi’i sicrhau, roeddem hefyd yn gallu caffael storfa batri 100kWh i weithio ar y cyd â’r fferm solar a’r mannau gwefru ar gyfer cerbydau trydan.
Mae hyn yn cyfrannu tuag at y canlynol
Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol 2015
- Cyfrifol yn fyd-eang (cynhyrchu ynni adnewyddadwy ar y safle, defnyddio cyflenwyr lleol ac ati)
Cynllun Cyflenwi Strategol Datgarboneiddio GIG Cymru (Menter 10 – Cynhyrchu ynni adnewyddadwy ar y safle)
Impacts and outcomes
Mae’r seilwaith gwefru yn darparu system rheoli llwythi sy’n monitro faint o bŵer sy’n cael ei ddefnyddio yn yr adeilad ac yn rheoleiddio’r defnydd o bŵer gwefru er mwyn sicrhau gwefru effeithlon ac atal gorlwytho’r grid. Mae’n cynnwys addasu faint o bŵer sy’n cael ei ddyrannu yn seiliedig ar y galw amser real a’r capasiti sydd ar gael i gynnal system drydanol sefydlog a chytbwys.
Mae system rheoli mannau gwefru cerbydau ar gyfer cerbydau trydan cefn y tŷ wedi’i gosod, sy’n darparu tasgau gweinyddol a gweithredol sy’n gysylltiedig â rheoli seilwaith y mannau gwefru hyn, gan gynnwys gorsafoedd gwefru, rhwydweithiau gwefru, a gwasanaethau cysylltiedig. Mae hyn yn cynnwys swyddogaethau fel monitro gweithgareddau gwefru, rheoli cyfrifon defnyddwyr, trin taliadau, a sicrhau bod y seilwaith gwefru yn gweithredu’n esmwyth.
Lessons learnt and future planning
Oherwydd bod cyllid wedi’i gadarnhau’n eithaf hwyr yn y flwyddyn ariannol, roedd pwysau i gwblhau’r prosiect erbyn diwedd mis Mawrth. Yn ddelfrydol, yn y dyfodol dylai dyluniadau a dyfynbrisiau fod ar waith yn barod fel y gallwn fwrw ymlaen â’r cynlluniau mewn modd mwy amserol.
