Canllawiau ar symud anifeiliaid ym Mharth Rheoli Dros Dro Feirws y Tafod Glas

Cafodd Parth Rheoli Dros Dro (TCZ) ei gyhoeddi gan y Prif Swyddog Meddygol o 6pm 1 Hydref 2025 o amgylch eiddo y cadarnhawyd ei fod wedi’i heintio â’r Tafod Glas, ger Tyndyrn, Sir Fynwy. Mae'r parth yn ffinio â'r A449, yr A40 a'r M4, ond nid yw'r ffyrdd hyn o fewn y parth.

Ni chaiff neb symud anifeiliaid na chynnyrch cenhedlu i'r parth nac ohono ac eithrio yn unol â thrwydded a roddir gan arolygydd milfeddygol neu gan un o arolygwyr neu swyddogion Gweinidogion Cymru sy’n gweithredu o dan gyfarwyddyd arolygydd milfeddygol. 

Caniateir symud anifeiliaid sy'n gallu dal y tafod glas i'r TCZ yng Nghymru ac ohono, cyn belled nad ydynt yn dangos arwyddion o salwch clinigol, yn unol â'r trwyddedau canlynol. Os oes rhan o ddaliad o fewn y TCZ, ymdrinnir â'r daliad fel pe bai'r daliad cyfan yn y TCZ. Caniateir symud anifeiliaid o fewn y daliad heb unrhyw amodau, ond bydd symudiadau o'r daliad yn gorfod bodloni'r trwyddedau a restrir isod.

Bydd Llywodraeth Cymru yn cyhoeddi'r trwyddedau isod maes o law. 

Bydd trwydded gyffredinol yn cael ei chyhoeddi sy'n caniatáu symud anifeiliaid o'r TCZ i'w lladd. Nid oes gofyn eu brechu na chynnal profion cyn symud.

Cyhoeddir trwydded gyffredinol sy'n caniatáu symud anifeiliaid i'r TCZ i fyw. Argymhellir eu brechu i amddiffyn iechyd a lles yr anifeiliaid sy'n cael eu symud i'r parth. Nid oes angen cynnal profion cyn symud nac ar ôl symud. 

Cyhoeddir trwydded gyffredinol sy'n caniatáu symud anifeiliaid sydd wedi'u brechu o'r TCZ i fyw mewn ardaloedd yng Nghymru sydd heb y tafod glas.

Bydd angen trwydded benodol gan APHA a phrawf PCR cyn symud negyddol ar gyfer y math hwn o symudiad. 

Cyhoeddir trwydded gyffredinol sy'n caniatáu symud anifeiliaid i Barth dan Gyfyngiadau Lloegr i fyw. Argymhellir brechu anifeiliaid ar gyfer y math hwn o symudiad.

Nid oes angen profion ar anifeiliaid sy'n cael eu symud yn syth o ardal yng Nghymru sydd heb y tafod glas heb stopio drwy'r parth dan gyfyngiadau, ac eithrio i aros, trwy drefniant, yn y canlynol:

• gorsafoedd gwasanaethau ar y draffordd
• cilfannau swyddogol ar gefnffyrdd/priffyrdd
• meysydd parcio i lorïau neu fannau tebyg

Os bydd digwyddiadau force majeure fel llifogydd neu danau glaswellt difrifol, dilynir y mesurau canlynol: 

1. Rhaid i'r ceidwad hysbysu APHA fod angen symud oherwydd force majeure, gan nodi nifer y da byw a CPH y safle y bydd yn symud yr anifeiliaid iddo.
2. Y ceidwad ddylai symud yr anifeiliaid.
3. Rhaid i'r ceidwad drefnu i'w filfeddyg preifat gynnal archwiliad clinigol o'r da byw o fewn 24 awr ar ôl eu symud, ac eithrio anifeiliaid sydd wedi cwblhau cynllun brechu sylfaenol seroteip feirws 3 y tafod glas yn unol â'r daflen wybodaeth ac nad ydynt yn dangos unrhyw arwyddion o salwch.
4. Dylai'r milfeddyg preifat gysylltu ag APHA i gadarnhau statws clinigol y da byw yn dilyn yr archwiliad.
5. Bydd APHA yn penderfynu a oes angen cyfyngiadau/ymchwiliadau yn seiliedig ar yr adroddiad,

Cyhoeddir trwydded gyffredinol sy'n caniatáu symud cynhyrchion cenhedlu o'r TCZ.