Cyfarfod y Pwyllgor Archwilio a Sicrhau Risg: 25 Chwefror 2025

• Mike Usher, Cadeirydd - Cyfarwyddwr Anweithredol, ARAC LlC ac ARAC y Grŵp Gwasanaethau Corfforaethol ac Arolygiaethau (CS&I)
• Nigel Reader, Cadeirydd - Aelod Annibynnol, ARAC y Grŵp Iechyd, Gofal Cymdeithasol a’r Blynyddoedd Cynnar (HSCEY)
• Gareth Pritchard, Cadeirydd Dros Dro - Aelod Annibynnol, ARAC y Grŵp Addysg, Diwylliant a’r Gymraeg (ECWL)
• Mel Doel, Cadeirydd Dros Dro - Aelod Annibynnol, Grŵp yr Economi, Ynni a Thrafnidiaeth (EET)
• Andrew Goodall, Yr Ysgrifennydd Parhaol
• Sioned Evans, Cyfarwyddwr Cyffredinol, Grŵp ECWL
• Judith Paget, Cyfarwyddwr Cyffredinol, Grŵp HSCEY, Prif Weithredwr GIG Cymru
• Tim Moss, Prif Swyddog Gweithredu
• Peter Ryland, Prif Weithredwr WEFO, yn dirprwyo ar ran Cyfarwyddwr Cyffredinol EET
• Dean Medcraft, Cyfarwyddwr Cyllid
• David Richards, Cyfarwyddwr Llywodraethu
• Kim Jenkins, Dirprwy Gyfarwyddwr Cyfrifon, Llywodraethiant a Grantiau
• Helen Morris, Dirprwy Gyfarwyddwr Archwilio, Sicrwydd ac Atal Twyll
• Richard Harries, Archwilio Cymru
• Anthony Veale, Archwilio Cymru
• Matthew Mortlock, Archwilio Cymru

Hefyd yn bresennol

• Pennaeth y Ganolfan Ragoriaeth Llywodraethiant Corfforaethol
• Ysgrifenyddiaeth ARAC
• Rheolwr rhaglen – Y Swyddfa Cyflenwi Rhaglenni

1.1 Ni ddaeth unrhyw ddatganiadau o fuddiant i law mewn perthynas ag eitemau ar yr agenda.

2.1 Cytunodd y Pwyllgor fod cofnodion y cyfarfod diwethaf yn gofnod cyflawn a chywir. Nododd yr Aelodau y cynnydd da a wnaed o ran rhoi’r camau gweithredu y cytunwyd arnynt ar waith a derbyniwyd diweddariadau ar y rhai nad ydynt wedi eu cwblhau eto.

Rhoddodd yr Ysgrifennydd Parhaol ddiweddariad i’r Pwyllgor ar nifer o feysydd allweddol, gan gynnwys:

• Bydd y Prif Swyddog Gweithredu yn gadael Llywodraeth Cymru ddiwedd mis Mawrth 2025 ac mae trefniadau ar y gweill i benodi ei olynydd.
• Cyhoeddwyd y Gyllideb Derfynol ar gyfer 2025-2026 ar 20 Chwefror 2025 a bydd yn awr yn dechrau ar gyfnod craffu’r Senedd.
• Mae aelodau’r Uwch Wasanaeth Sifil wedi cael eu briffio ar y fethodoleg ar gyfer cyflawni yn dilyn cyhoeddiad gan y Prif Weinidog am y blaenoriaethau. Mae hyn yn cynnwys sefydlu Uned Gyflawni fel rhan o Swyddfa’r Cabinet i helpu i reoli’r cynnydd yn ystod 12 mis terfynol y llywodraeth hon.
• Sesiwn graffu’r Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus a Gweinyddiaeth Gyhoeddus (PAPAC) ar Gyfrifon Cyfunol 2023-2024 Llywodraeth Cymru, a gynhaliwyd ar 19 Chwefror 2025.

Y Gofrestr Risgiau Corfforaethol

4.1 Cafodd yr Aelodau gyflwyniad ar y Gofrestr Risgiau Corfforaethol a thrafodwyd a chymeradwywyd y sail resymegol dros y risgiau sydd wedi eu hychwanegu ati a’u tynnu oddi arni. Cymeradwyodd yr Aelodau hefyd y modd rhagweithiol y caiff y gofrestr ei defnyddio i reoli risgiau ar draws y sefydliad.

4.2 Croesawodd yr Aelodau y gwaith ychwanegol sydd wedi ei gynllunio i gynyddu’r pwyslais ar sganio’r gorwel. Nodwyd hefyd bwysigrwydd y gwaith hwn, nid o safbwynt canolbwyntio ar risgiau yn unig, ond hefyd o safbwynt ystyried y cyfleoedd sy’n gysylltiedig â meysydd newydd ac sy’n dod i’r amlwg.

Argymhellion Archwilio heb eu cwblhau

4.3 Nododd y Pwyllgor y cynnydd da a wnaed o ran rhoi’r camau gweithredu y cytunwyd arnynt ar waith. Er gwaethaf hynny, gofynnodd y Pwyllgor i bapurau yn y dyfodol ddarparu manylion yr argymhellion heb eu cwblhau a gyflwynwyd ers y cyfarfod diwethaf, er mwyn ei alluogi i asesu’r cynnydd tuag at weithredu yn well.

Adroddiadau Chwarterol ARAC y Grwpiau

4.4 Ystyriodd y Pwyllgor adroddiadau chwarterol Cadeiryddion y Grwpiau ARAC yn dilyn y cylch diwethaf o gyfarfodydd a’u nodi.

Y Rhaglen Newid Corfforaethol

4.5 Trafododd y Pwyllgor Gam 3 y Rhaglen Newid Corfforaethol a chymeradwyo’r meysydd allweddol y bydd yn canolbwyntio arnynt. Amlinellodd yr Aelodau bwysigrwydd trefniadau llywodraethu effeithiol ar gyfer y rhaglen, gan gynnwys y newid mewn diwylliant ac ymddygiad sydd eu hangen i gyd-redeg â’r newidiadau i systemau a phrosesau. Gofynnodd yr Aelodau i gael diweddariad pellach tua diwedd 2025.

Cyflenwi rhaglenni a phrosiectau

4.6 Derbyniodd y Pwyllgor gyflwyniad ar y mecanweithiau – y rhai a gyflwynwyd a’r rhai a gynlluniwyd – i wella dull Llywodraeth Cymru o gyflenwi rhaglenni a phrosiectau.

4.7 Cymeradwyodd yr Aelodau y gwaith sy’n cael ei wneud a chydnabuwyd pwysigrwydd sgiliau cyflenwi rhaglenni a phrosiectau i gyflawni amcanion yn llwyddiannus. O ystyried pwysigrwydd y maes hwn, gofynnodd yr Aelodau am ddiweddariad ar y cynnydd yn erbyn y gweithgareddau a gynlluniwyd mewn cyfarfod yn y dyfodol.

Diweddariad ar y sefyllfa ariannol

4.8 Derbyniodd y Pwyllgor ddiweddariad ar y sefyllfa ariannol yn ystod y flwyddyn ar gyfer 24-25, pan ragwelir y cyflawnir cyllideb gytbwys, ac am ddiweddariad ar y gyllideb derfynol ar gyfer 25-26 y cytunwyd arni yn ddiweddar.

4.9 Nododd y Pwyllgor y bydd y cyllidebau dirprwyedig ar gyfer costau rhedeg adrannau yn trosglwyddo i’r Cyfarwyddwyr Cyffredinol o 1 Ebrill 2025.

5.1 Derbyniodd y Pwyllgor ddiweddariad gan Archwilio Cymru ar ei ddull arfaethedig o adolygu Cyfrifon Cyfunol Llywodraeth Cymru ar gyfer 2024-2025. Disgwylir i’r gwaith gael ei gwblhau erbyn 30 Tachwedd 2025 gan olygu y bydd yn bosibl i’r cyfrifon gael eu gosod gerbron y Senedd a’u cyhoeddi yn ystod wythnos gyntaf mis Rhagfyr 2025.

5.2 Derbyniodd y Pwyllgor ddiweddariad hefyd ar raglen astudiaethau gwerth am arian Archwilio Cymru, a oedd yn cynnwys cynnydd y Fenter Twyll Genedlaethol, rhagor o waith a gynlluniwyd yn dilyn cyhoeddi eu hadroddiad ar Wasanaethau Canser ym mis Ionawr 2025, a’r gwaith ar gynaliadwyedd ariannol y pedwar corff diwylliant.

6.1 Derbyniodd y Pwyllgor ddiweddariad ar waith archwilio mewnol ac ar y cynnydd a wnaed wrth gyflawni’r cynllun gwaith ar gyfer 2024-2025. Sicrhawyd yr Aelodau y ceir corff digonol o waith i lywio barn sicrwydd flynyddol y Pennaeth Archwilio Mewnol.

6.2 Derbyniodd y Pwyllgor gyflwyniad ar y Siarter a Mandad Archwilio Mewnol sy’n elfennau gorfodol o’r Safonau Archwilio Mewnol Byd-eang newydd a fydd yn dechrau cael effaith yn y sector cyhoeddus ar 1 Ebrill 2025. Yn unol â’r safonau, mae’n ofynnol i’r Siarter a’r Mandad gael eu hystyried gan ARAC a’u llofnodi ar ei ran gan Gadeirydd y Pwyllgor a’r Ysgrifennydd Parhaol. Croesawodd y Pwyllgor gydymffurfiaeth Llywodraeth Cymru â’r safonau newydd ac argymell y dylid llofnodi’r dogfennau a’u gwneud yn destun adolygiad blynyddol.

Ysgrifenyddiaeth ARAC

Dyddiad Cyhoeddi - Mai 2025