Cylchlythyr chwarterol Asesydd Interim Diogelu'r Amgylchedd Cymru (IEPAW): Hydref 2022

Mae Asesydd Diogelu'r Amgylchedd Interim Cymru (yr Asesydd Interim) yn goruchwylio gweithrediad cyfraith amgylcheddol yng Nghymru ac yn rhoi cyngor i Weinidogion Cymru er mwyn gwella canlyniadau amgylcheddol.

Mae’r Asesydd Interim yn bwriadu cyhoeddi diweddariadau chwarterol ar gynnydd ei gwaith. Dyma'r cyntaf o'r diweddariadau hyn.

Cyhoeddodd Pwyllgor y Senedd ar Newid Hinsawdd, yr Amgylchedd a Seilwaith (CCEI) ei adroddiad ar Weithrediad y Mesurau Interim Diogelu'r Amgylchedd ar 28 Medi 2022.  Roedd hyn yn dilyn sesiwn dystiolaeth gyda’r Asesydd Interim ar 30 Mehefin 2022. Roedd yr adroddiad yn gwneud cyfres o argymhellion, ar gyfer Llywodraeth Cymru yn bennaf. Roedd y rhain yn cynnwys: 

• Cais am fanylion ynglŷn â'r cynlluniau mwy hirdymor ar gyfer llywodraethu amgylcheddol 
• Galwad am adolygiad brys i adnoddau’r Asesydd Interim 
• Cynigion am ddull y llywodraeth o ymateb i adroddiadau’r Asesydd Interim 
• Cais am fanylion ynglŷn â'r cynlluniau ar gyfer gwerthuso'r mesurau interim. 

Fe wnaeth y Pwyllgor rai argymhellion hefyd ar gyfer yr Asesydd Interim. Roedd y rhain yn ymwneud â chynyddu ymwybyddiaeth y cyhoedd o'r rôl a thryloywder ynghylch gwaith yr Asesydd Interim. Bydd yr Asesydd Interim yn rhoi ymateb i'r Pwyllgor yn nodi'r camau penodol y bydd hi'n eu cymryd mewn ymateb i'w hargymhellion erbyn dechrau mis Tachwedd.

Ers mis Ebrill 2022, derbyniwyd pedwar cais yn ymwneud â'r materion canlynol:

• Gwarchod safleoedd gwarchodedig yng Nghymru
• Pryderon am benderfyniad cynllunio lleol
• Ansawdd dŵr 
• Halogiad posibl gan biffenylau polyclorinedig (PCBs).  

O'r pedwar cyflwyniad hwn, barnwyd bod un y tu allan i'r cwmpas. Mae’r Asesydd Interim yn ystyried pa gamau sy’n briodol mewn perthynas â'r tri chais arall.
 

Mae’r Asesydd Interim yn gweithio ar ei hadroddiad cyntaf ar goedwigaeth gyda'r nod o'i gyhoeddi'n fuan. Bydd yr adroddiad yn canolbwyntio ar orchmynion cadw coed, y ddeddf coedwigaeth, a materion cysylltiedig. 

Yn ddiweddar, cyhoeddodd yr Asesydd Interim alwad am dystiolaeth ar ddiogelu a rheoli gwrychoedd a gaeodd ddiwedd mis Medi. Daeth hyn ar ôl trafodaeth banel ar y mater hwn yn ystod Sioe Frenhinol 2022. Mae’r Asesydd Interim yn bwriadu defnyddio'r dystiolaeth hon i lywio adroddiad ynghylch a yw Rheoliadau Perthi 1997 yn cyflawni eu nod datganedig o ddiogelu gwrychoedd yn effeithiol.  
 
Mae’r Asesydd Interim yn gobeithio dechrau gweithio ar adroddiad ar ddefnyddio sancsiynau sifil mewn cyfraith amgylcheddol. Nod yr adroddiad hwn fydd ystyried a oes gan reoleiddwyr yng Nghymru'r offer sydd eu hangen arnynt i sicrhau cydymffurfiaeth â chyfraith amgylcheddol, ac a fyddai ehangu sancsiynau sifil yn gwella canlyniadau amgylcheddol.

Mae’r Asesydd Interim yn parhau i ddilyn datblygiadau sy'n ymwneud ag ansawdd dŵr yng Nghymru, yn enwedig ar ollwng carthion i afonydd Cymru. Mae hyn yn cynnwys camau gweithredu sy'n deillio o adroddiad Pwyllgor y Senedd ar Newid Hinsawdd, yr Amgylchedd a Seilwaith (CCEI) ar orlifoedd storm a gyhoeddwyd ym mis Mawrth 2022. 

Mae’r Asesydd Interim hefyd yn bwriadu ystyried y fframwaith cyfreithiol mewn perthynas â safleoedd gwarchodedig a bydd yn cynnal cyfarfod bord gron ar y mater hwn ym mis Tachwedd.

Mae’r Asesydd Interim wedi cytuno'n ddiweddar ar Femorandwm Cyd-ddealltwriaeth gyda'i chymheiriaid yn rhannau eraill y DU - Swyddfa Diogelu'r Amgylchedd yn Lloegr a Safonau Amgylcheddol Yr Alban. Mae'r Memorandwm Cyd-ddealltwriaeth ar gael ac mae'n amlinellu sut mae’r tri chorff yn bwriadu cydweithio yn y dyfodol.

Mae’r Asesydd Interim yn bwriadu cyhoeddi cyfres o egwyddorion blaenoriaethu i'w defnyddio wrth benderfynu pa gyflwyniadau y byddai’n briodol llunio adroddiad ar gyfer Gweinidogion Cymru yn eu cylch, yn ogystal â dogfen gyfeirio hawdd ei defnyddio ar reoleiddwyr amgylcheddol sy'n gweithredu yng Nghymru.