Dolur rhydd feirysol buchol

Effeithiau'r clefyd:

• mae'r anifail yn fwy agored i ddal clefydau eraill
• mae'r anifail yn cynhyrchu llai o laeth
• mae'r anifail yn llai tebygol o genhedlu
• colledion ariannol mawr i ffermwyr

Amheuon a chadarnhad

Os ydych chi'n meddwl bod dolur rhydd feirysol ar eich anifeiliaid, cysylltwch â'ch milfeddyg preifat.

Arwyddion clinigol

Efallai na fydd gwartheg sydd â'r feirws yn dangos fawr o arwyddion clinigol. Gall yr arwyddion hynny gynnwys:

• gwres
• blinder
• colli awydd am fwyd
• llif o'r llygaid
• llif o'r trwyn
• briwiau yn y geg
• dolur rhydd
• cynhyrchu llai o laeth

Mae'r dolur rhydd feirysol yn lleihau'r imiwnedd i glefydau eraill fel:

• salmonelosis
• heintiau anadlu

Gall heintiad cronig arwain at:

• erthylu
• geni lloi gwan a chyn pryd
• anffrwythlondeb
• clefyd mwcosaidd angheuol

Trosglwyddo, atal a thriniaeth

Mae'r haint yn cael ei ledaenu gan wartheg gafodd eu heintio â'r clefyd pan roeddynt yn y groth ac a oedd wedi'u heintio felly pan gawsant eu geni. Bydd ganddynt ddolur rhydd feirysol buchol drwy eu bywydau, gan heintio'r gwartheg o'u hamgylch. Eto, ni fydd arwyddion amlwg o'r clefyd a gallant fyw nes eu bod yn oedolion.

Gellir rheoli a dileu'r dolur rhydd feirysol buchol trwy:

• rhoi profion gwaed i'r fuches gyfan i gael hyd i'r gwartheg gafodd eu geni â'r haint
• difa'r gwartheg sydd wedi'u heintio

Mae brechlyn effeithiol ar gael a dylech ei drafod â'ch milfeddyg.