Grant Dylunio a Datblygu Prosiectau Datgarboneiddio: canllawiau

Darparwyd y canllawiau hyn ochr yn ochr â ffurflen gais ar gyfer y Grant Dylunio a Datblygu Prosiectau Datgarboneiddio (“grant datblygu”).

Mae’r cyllid ar gael i bob prif gorff sector cyhoeddus sy’n cyflwyno Adroddiadau Sero Net y Sector Cyhoeddus. Diben y cyllid yw cefnogi gwariant refeniw ar gymorth dylunio a datblygu datgarboneiddio proffesiynol, gweithredadwy a thrydydd parti ar gyfer adeiladau sy’n eiddo i’r sector cyhoeddus.

Amcanion

Mae Llywodraeth Cymru yn gwerthfawrogi bod gwariant ymlaen llaw ar ddatblygu prosiectau yn rhwystr i gyflymu datgarboneiddio ystad y sector cyhoeddus. Bydd y grant hwn yn ariannu’n rhannol waith dylunio a datblygu sy’n cefnogi’r llif o brosiectau datgarboneiddio.

Amcanion y Grant Dylunio a Datblygu Prosiectau Datgarboneiddio yw:

• lleihau allyriadau carbon fel rhan o’r ymgyrch tuag at gyflawni sero net ar gyfer y sector cyhoeddus
• cefnogi prosiectau cynhyrchu adnewyddadwy sydd mewn dwylo lleol
• creu llif o brosiectau aeddfed sy’n barod ar gyfer buddsoddiad a fyddai’n addas ar gyfer sicrhau cyllid o fewn 2 flynedd

Mae’r Grant ar gael i gyrff sector cyhoeddus yn unig; fodd bynnag, rydym yn annog defnyddio Mentrau Cymunedol i helpu i gyflawni’r gwaith dylunio a datblygu, a’r prosiect cyfalaf dilynol.

Manylion allweddol

Mae’r grant yn cefnogi 50% o gostau dylunio a datblygu wedi’u hanfonebu.

Mae’r dyfarniad uchaf fesul cais wedi’i gyfyngu i £50,000.

Gall cais o £100,000 neu fwy dderbyn y grant llawn o £50,000. Fodd bynnag, bydd yn ofynnol i’r ymgeisydd dalu’r holl gostau dros £100,000.

Rhaid i’r holl waith dylunio a datblygu gael ei gyflawni erbyn 31 Mawrth 2026.

Ar agor i sefydliadau’r sector cyhoeddus yn unig.

Amserlenni ymgeisio

Y cyfnod ymgeisio yn y rownd hon yw 1 Medi i 10 Hydref 2025 yn gynwysedig. 

Efallai y byddwn yn cau neu’n ymestyn y cyfnod ymgeisio yn dibynnu ar faint o geisiadau a fydd yn dod i law.  

Ffurflen gais

Gwnewch gais gan ddefnyddio’r ffurflen Excel sydd wedi’i darparu: Grant Dylunio a Datblygu Prosiectau Datgarboneiddio: ffurflen gais | LLYW.CYMRU

Gall pob cais gynnwys sawl safle a phrosiect technoleg. Mae pob ffurflen yn caniatáu ar gyfer hyd at 10 safle, 4 prosiect a enwir, a 5 dyfynbris gan gontractwyr.

Gall sefydliad gyflwyno hyd at ddau gais. Fodd bynnag, er tegwch, mae’n bosibl y rhoddir llai o flaenoriaeth i ail geisiadau o gymharu â cheisiadau cyntaf. 

Cyflwynwch dystiolaeth gan gynnwys dyfynbrisiau contractwyr i gefnogi’ch cais. Dylai’r rhain gael eu hanfon drwy e-bost ochr yn ochr â’ch ffurflen gais. 

Asesiad

Bydd ceisiadau’n cael eu hasesu yn ôl maint y datgarboneiddio posibl, yr wybodaeth ategol sy’n cael ei darparu, cyflawnadwyedd dyluniadau a gwaith datblygu, pa mor barod yw’r prosiect ar gyfer buddsoddiad ar ôl cefnogaeth.

Bydd ceisiadau cynnar yn cael eu hasesu a gallant gael eu dyfarnu yn ystod y cyfnod ymgeisio. Bydd pob cais yr ydym yn eu cael o fewn pythefnos olaf y cyfnod ymgeisio yn cael ei gymharu ar sail teilyngdod ar gyfer dyfarniad.

O ran y ffurflenni cais sy’n cael eu cyflwyno, rhaid bod pob adran berthnasol wedi’i chwblhau a bod yr wybodaeth ategol ynghlwm. Gall methu â gwneud hynny arwain at wrthod eich cais.

Efallai y bydd angen cyfarfodydd egluro gydag ymgeiswyr. Gall y rhain ddigwydd unrhyw bryd yn ystod y cynllun grant.

Sefydliad

Mae’r cyllid hwn yn agored i bob prif sefydliad sector cyhoeddus sy’n adrodd ei allyriadau ar gyfer Adrodd Sero Net y Sector Cyhoeddus, gan gynnwys:

• Awdurdodau Lleol
• Byrddau Iechyd, Ymddiriedolaethau, ac Awdurdodau Iechyd Arbennig
• Prifysgolion
• Colegau
• Tân ac Achub
• Parciau Cenedlaethol
• Sefydliadau eraill yn y sector cyhoeddus fel:
  • Trafnidiaeth Cymru,
  • Amgueddfeydd Cenedlaethol Cymru,
  • Cyfoeth Naturiol Cymru,
  • Cyngor Celfyddydau Cymru,
  • a chyrff eraill a noddir gan Lywodraeth Cymru.

Mae ymgeiswyr anghymwys yn cynnwys:

• Cynghorau tref a chymuned (oni bai trwy Awdurdod Lleol ar gyfer allyriadau sy’n cael eu cynnwys yn Adroddiadau Sero Net Sector Cyhoeddus blynyddol Awdurdodau Lleol)
• Adrannau Llywodraeth Cymru
• Sefydliadau’r sector cyhoeddus nad ydynt yn cyflwyno data ar gyfer Adrodd ar Sero Net y Sector Cyhoeddus
• Yr Heddlu (gan nad yw’n sefydliad sector cyhoeddus datganoledig)
• Mentrau Cymunedol (fodd bynnag, efallai y bydd y corff cyhoeddus yn dymuno defnyddio Menter Gymunedol ar gyfer y gwaith)

Math o waith dylunio a datblygu

Dyma restr o’r math o waith dylunio neu ddatblygu yr ydym yn barod i’w gefnogi (nid yw’r rhestr hon yn un gynhwysfawr):

• Dyluniadau cyfnodau Sefydliad Brenhinol Penseiri Prydain
• Caniatâd cynllunio
• Costau dylunio a datblygu sy’n gysylltiedig â gweithredwyr rhwydwaith dosbarthu
• Cymorth caffael prosiect
• Arolygon, profion a gwaith datblygu archwiliadol

Rydym yn barod i gefnogi sefydliadau sy’n defnyddio gwahanol ddulliau o gontractio’r gwaith dylunio a datblygu:

• Peirianwyr dylunio ymgynghorol neu Beiriannydd Perchnogion (mae angen caffael pellach ar gyfer contractwr cyflenwi/gosod)
• Prosiect un contractwr – contractwr sy’n parhau i ymgymryd â gwaith cyflenwi/gosod yn ddiweddarach
• Mentrau cymunedol – datblygu’r prosiect ar gyfer sefydliad sector cyhoeddus a pharhau i gyflenwi/gosod

Costau prosiect / technolegau cymwys

Dyma restr o’r math o gostau prosiect / technoleg y byddem yn cefnogi gwaith dylunio neu ddatblygu cymwys ar eu cyfer (nid yw’r rhestr yn un gynhwysfawr):

Datrysiadau technoleg gan gynnwys:

• Ynni adnewyddadwy wedi’u gosod ar y ddaear (fferm solar / tyrbin gwynt / dŵr) drwy wifren breifat i safle sector cyhoeddus (gan gynnwys datblygiadau newydd gyda gwifren breifat, neu wifrau preifat newydd o asedau adnewyddadwy presennol yn unig)
• Cynhyrchu ynni adnewyddadwy ar y safle wedi’i gysylltu ‘y tu ôl i’r mesurydd’ (e.e. paneli solar ffotofoltäig wedi’u gosod ar do, pyrth ceir / canopïau solar)
• Systemau storio ynni batri (‘y tu ôl i’r mesurydd’)
• Seilwaith gwefru cerbydau trydan (rhaid iddo gael ei ddefnyddio gan fflyd neu staff y sector cyhoeddus, ond gall gael ei ddefnyddio gan y cyhoedd hefyd)
• Datrysiadau gwres carbon isel (e.e. pympiau gwres a mesurau galluogi)
• Rhwydweithiau gwres o amgylch un safle/campws (e.e. campws ysgol uwchradd fawr)
• Uwchraddio system gwresogi, awyru ac aerdymheru
• Gwelliannau i adeiledd adeiladau
• Rheolaethau adeiladau a mesuryddion/monitro gwell (lle mae cyfle datgarboneiddio penodol wedi’i nodi)

Costau eraill prosiect gan gynnwys:

• Costau cymorth caniatâd cynllunio a dyluniadau technegol cysylltiedig, costau ymgysylltu â rhanddeiliaid ac asesiadau (e.e. arolygon ecolegol)
• Ffioedd a gwaith datblygu ceisiadau grid gweithredwyr rhwydweithiau dosbarthu (ac eithrio taliadau uwchraddio cysylltu â’r grid, gan y dylai’r rhain gael eu cyfalafu)
• Arolygon strwythurol
• Arolygon asbestos (os oes eu hangen yn ardal benodol y prosiect)
• Monitro dros dro ar y safle
• Tyllau turio i weld a ellir gosod systemau pympiau gwres o’r ddaear  
• Cyngor cyfreithiol megis ar gyfer contractio, mentrau sector cymunedol ar y cyd, neu gytundebau prynu pŵer 

Costau prosiect / technolegau anghymwys

Ni fydd y Grant Datblygu yn cefnogi cyllid ar gyfer:

• Unrhyw brosiectau sy’n gysylltiedig â’r grid yn unig
• System Gwresogi Ardal neu waith uwchraddio i rwydweithiau system gwresogi ardal bresennol (oni bai ei fod ar gyfer cysylltiadau adeiladau sector cyhoeddus Cymru yn unig)
• Gwaith dylunio a datblygu ar gyfer adeilad newydd neu waith adnewyddu mawr ar gyfer gwaith cyfalaf mawr
• Taliadau uwchraddio cysylltiad grid Gweithredwyr Rhwydwaith Dosbarthu
• Costau staff cyflogedig mewnol
• TAW adenilladwy – bydd angen i ymgeiswyr reoli’r agwedd hon ar lif arian parod yn briodol lle y caiff TAW ei thalu mewn un flwyddyn ariannol ond ei hadennill y flwyddyn wedyn. Noder: rydym yn disgwyl i’r holl TAW gael ei hadennill
• Cynlluniau gweithredu a chynnal a chadw
• Contract Perfformiad Ynni – costau dichonoldeb a Chynigion Gradd Buddsoddi a all gael eu cyfalafu

Defnyddiwch y cyfeiriad e-bost sydd wedi’i ddarparu i gysylltu os bydd gennych ymholiadau am gymhwystra unrhyw waith dylunio neu ddatblygu.

Dyfarniad

Os bydd y cais yn llwyddiannus, bydd hysbysiad o ddyfarniad yn cael ei anfon ac yna bydd Llythyr Cynnig Grant yn cael ei roi. 

Dylai’r Llythyr Cynnig Grant gael ei lofnodi o fewn 10 diwrnod o’i gael. I dderbyn y grant, bydd angen i berson priodol ar lefel uwch lofnodi’r llythyr a darparu manylion banc. 

Gellir gwario arian o’r dyddiad y ceir yr hysbysiad cychwynnol o ddyfarniad.

Adrodd ar Gynnydd

Bydd ceisiadau am adroddiadau ar gynnydd neu gyfarfodydd trwy gydol cyfnod y grant. 

Mae’n rhaid rhoi gwybod i’r Gwasanaeth Ynni trwy e-bost am unrhyw newidiadau perthnasol i’r prosiect a gymeradwywyd, e.e. newid mewn cwmpas, cyflawnadwyedd o fewn y flwyddyn ariannol, neu werth gofynnol y grant.

Mae’n ofynnol i’r sawl sy’n derbyn grant roi mynediad i staff gweithredol ar gyfer cyfweliadau neu arolygon, ymateb i geisiadau am astudiaethau achos a datganiadau i’r wasg, a chytuno ar geisiadau rhesymol i rannu dysgu a dealltwriaeth. Mae hyn yn cynnwys, ond nid yw’n gyfyngedig i rannu gwybodaeth dylunio a pherfformiad, cefnogi ymweliadau â’r safle, a rhannu gwybodaeth a lluniau astudiaethau achos.

Hawliadau

Rydym yn disgwyl i’r rhan fwyaf o’r rhai sy’n derbyn grant wneud un hawliad. Fodd bynnag, ar gyfer prosiectau mwy cymhleth, mae’n bosibl tynnu arian i lawr ddwywaith (2) trwy gydol y flwyddyn ariannol, fel rhan o’r cynnig grant y cytunwyd arno. Dylai arian gael ei dynnu i lawr mewn ôl-ddyledion pan eir i gostau. Caiff ffurflen hawlio ei defnyddio i wneud ceisiadau am daliadau.

Rhaid i ymgeiswyr ddilyn safonau hawlio a bennir gan y Gwasanaeth Ynni. Mae hyn yn cynnwys darparu tystiolaeth anfonebau PDF i gwmpasu 100% o gostau’r prosiect (y bydd hyd at 50% ohonynt yn cael eu hariannu). Caiff templedi o’r dogfennau hawlio gofynnol eu darparu i ymgeiswyr ar ôl iddynt lofnodi’r Llythyr Cynnig Grant.