Gwerthusiad o'r Cynllun Peilot Ail Gartrefi a Fforddiadwyedd: cyfnod 2 a 2024 i 2025

Prif ganfyddiadau

• Nododd partneriaid y cynllun peilot fod y peilot wedi gwella adnoddau a chapasiti I fynd i’r afael a heriau tai. Cryfhaodd hefyd y berthynas rhwng Llywodraeth Cymru a phartneriaid cyflawni, a mireiniodd arferion gweithio cydweithredol.
• Ymhlith yr ymyriadau, cyfarwyddiadau Erthygl 4 a phremiymau treth y cyngor a ystyriwy fel rhai a’r cyrhaeddiad ehangaf. Cafodd mentrau tai dan arweiniad y gymuned, er eu bod yn llai o ran graddfa, dderbyniad da yn lleol. Ar y cyfan, amlygodd y gwerthusiad berthnasoedd cadarnhaol â rhanddeiliaid ac ymgysylltiad cydweithredol cryf.
• Tynnodd rhanddeiliaid y gymuned sylw at nifer yr ail gartrefi a llogir dros dro yn ardal Dwyfor. Roedd y pryderon mwyaf ynghylch fforddiadwyedd yn cynnwys cyflogau isel a mudo i ffwrdd preswylwyr iau. Nododd rhanddeiliaid fod llawer o ail gartrefi sydd ar gael ar hyn o bryd ar y farchnad yn anghyfleus i deuluoedd lleol. Roedd ymwybyddiaeth o ymyriadau yn bennaf yn gyfyngedig i Erthygl 4, taliadau uwch treth cyngor a Homebuy. Fel arfer, cafwyd gwybodaeth drwy wasg leol, cyfryngau cymdeithasol, a gair y gwynt.
• Teimlai partneriaid peilot ei bod yn bwysig cael swyddogion peilot yn yr ardal leol er mwyn deall ffactorau cyd-destunol.

Heriau pêilot

• Yn ystod y gosodiad, roedd arbrofi wedi'i gyfyngu, achosodd burocratiaeth rwystredigaeth, ac roedd cyfathrebu a disgwyliadau rhanddeiliaid yn anodd i'w rheoli.
• Awgrymodd rhanddeiliaid y gymuned gyfarfodydd wyneb yn wyneb bob mis i wella cyfathrebu, galluogi mwy o arbrofi, a darparu canllawiau cliriach.