Syr Karl Jenkins a Dr Mererid Hopwood
Gwobr arbennig y Prif Weinidog enillydd 2017
Mae Gwobr Arbennig y Prif Weinidog yn 2017 wedi ei roi i Syr Karl Jenkins a Dr Mererid Hopwood.
Ar 21 Hydref 2016, nodwyd 50 mlynedd ers y trychineb yn Aberfan. Ni ddylid byth anghofio’r diwrnod hwnnw, a ddigwyddodd yn 1966 pan amlyncwyd Ysgol Gynradd Pantglas gan wastraff glo, a lladd 116 plentyn a 28 o bobl.
Cynhaliwyd nifer o ddigwyddiadau fis Hydref diwethaf i nodi 50 mlynedd ers y trychineb. Un digwyddiad oedd cyngerdd goffa yng Nghanolfan Mileniwm Cymru. Comisiynwyd Syr Karl Jenkins a Dr Mererid Hopwood gan S4C i gyfansoddi gwaith corawl newydd i goffau’r trychineb ar gyfer y cyngerdd hwn o’r enw Cantata Memoria a pherfformiwyd am y tro cyntaf yng Nghanolfan y Mileniwm.
Roedd y cyngerdd yn coffáu cyfnod anodd iawn yn hanes Cymru ond ei thrafod yn y fath fodd fel ei fod wedi ystyried y teuluoedd. Adlewyrchodd y boen o golli tra ar yr un pryd, edrych i’r dyfodol. Roedd yn gydbwysedd anodd iawn i’w ddarganfod ond mae’r darn yn llwyddo ac yn caniatáu i’n cenedl gofio’r dydd mewn modd sensitif ac urddasol.
Dewisir Syr Karl Jenkins a Dr Mererid Hopwood gan y Prif Weinidog am ei wobr arbennig am eu cydweithrediad i gyfansoddi Cantata Memoria.
Magwyd Syr Karl Jenkins ym Mhenclawdd, a gafodd ei addysg yn Ysgol Ramadeg Tre-gŵyr, Prifysgol Caerdydd a'r Academi Gerdd Frenhinol, Llundain. Mae arolwg diweddar yn dangos mai ef yw’r cyfansoddwr byw sydd wedi perfformio fwyaf yn y byd.
Dr Mererid Hopwood, yn wreiddiol o Gaerdydd, yw’r bardd Cymraeg a’r fenyw gyntaf i ennill y gadair yn yr Eisteddfod Genedlaethol 2001. Yn 2003 enillodd y goron yn Eisteddfod Genedlaethol Meifod, a’r fedel ryddiaith yn 2008 am ei llyfr O Ran.
Mae’r hyn a gyflawnir gan Syr Karl a Dr Mererid yn anhygoel. Drwy eu cerddoriaeth a’u geiriau, unodd y gymuned, ond hefyd rhoddodd gyfle i Gymru a’r byd rannu yn y coffâd hwn.