Nifer yr achosion o dwbercwlosis (TB) mewn gwartheg ym Mhrydain Fawr: Tachwedd 2018

Mae Datganiad Ystadegau Defra yn cynnwys ystadegau ar sail yr ardaloedd TB yng Nghymru, ac mae'r pennawd ystadegol hwn yn seiliedig arno.

Nifer y buchesi ag achosion newydd o TB

• Yn y 12 mis hyd at fis Tachwedd 2018, cofnodwyd 753 o fuchesi ag achosion newydd o TB yng Nghymru.
• Dyma ostyngiad o 6% o’i gymharu â’r 12 mis blaenorol pan gofnodwyd 798 o achosion.
• Mae’r duedd gyffredinol ers 2009 yn fras am i lawr. Er hynny, nid yw’n gyson a chafwyd cyfnodau pan fu’r duedd ar i fyny a chyfnodau pan fu’r duedd am i lawr.

Anifeiliaid gafodd eu difa i reoli TB

• Yn y 12 mis hyd at fis Tachwedd 2018, cafodd 10,840 o wartheg eu lladd i reoli TB Gwartheg.
• Dyma gynnydd o 5% o’i gymharu â’r 12 mis blaenorol pan gafodd 10,326 o wartheg eu lladd.
• Mae’r duedd gyffredinol yn amrywio. Gellir priodoli llawer o’r cynnydd diweddar ers 2014 i’r defnydd cynyddol o brofion sensitif iawn. Er enghraifft, mae profion gama, gwaredu Adweithyddion Amhendant a dehongli manwl o’r prawf croen oll wedi’u defnyddio er mwyn ceisio gwaredu heintiau a lleihau’r perygl y gallai’r clefyd ledu ac y gallai achosion o’r clefyd ddigwydd eto.
• Roedd nifer yr anifeiliaid a laddwyd yn Hydref 2018 yn uwch (1,499) nag unrhyw un mis arall ers dechrau’r cofnodion. Ym mis Tachwedd 2018, roedd hyn wedi gostwng i 1,418 anifeiliaid a laddwyd; Fodd bynnag yr oedd yr ail fis uchaf. Fel y dengys yn y siart, mae’r gyfres fisol yn hynod o amrywiol, a gellir disgwyl adegau a brigau o bryd i’w gilydd. Mae'n rhy gynnar ar hyn o bryd i nodi a yw'r duedd yn newid i fyny. Mae’n bosib bod y brig oherwydd i'r profion TB a gynhelir y rhan fwyaf ohonynt yn ystod misoedd y gaeaf, pan gartrefir anifeiliaid. Gyda mwy o brofion, disgwylir y byddant yn dod o hyd i fwy o adweithyddion a bydd mwy o anifeiliaid yn cael eu lladd o ganlyniad. Ymchwilir y brig hwn ymhellach pryd mae fwy o ddata wedi'i gyhoeddi.