Cyfarfod y Cabinet: 2 Rhagfyr 2024

• Y Gwir Anrhydeddus Eluned Morgan AS (Cadeirydd)
• Huw Irranca-Davies AS
• Jayne Bryant AS
• Mark Drakeford AS
• Rebecca Evans AS
• Jane Hutt AS
• Julie James AS
• Jeremy Miles AS (o eitem 4)
• Lynne Neagle AS
• Ken Skates AS
   
• Dawn Bowden AS
• Sarah Murphy AS (o eitem 4)
• Vikki Howells AS
• Jack Sargeant AS

Swyddogion

• Andrew Goodall, yr Ysgrifennydd Parhaol
• Rachel Garside-Jones, Cyfarwyddwr Pontio, Swyddfa'r Prif Weinidog
• Victoria Jones, Prif Ysgrifennydd Preifat y Prif Weinidog
• Toby Mason, Pennaeth Cyfathrebu Strategol
• Kevin Brennan, Cynghorydd Arbennig
• Sarah Dickins, Cynghorydd Arbennig
• Madeleine Brindley, Cynghorydd Arbennig
• Haf Davies, Cynghorydd Arbennig
• Victoria Evans, Cynghorydd Arbennig
• David Hooson, Cynghorydd Arbennig
• Kirsty Keenan, Cynghorydd Arbennig
• Owen John, Cynghorydd Arbennig
• Stephen Jones, Cynghorydd Arbennig
• Philippa Marsden, Cynghorydd Arbennig
• Martha O'Neil, Cynghorydd Arbennig
• Maddie Rees, Cynghorydd Arbennig
• Victoria Solomon, Cynghorydd Arbennig
• Mary Wimbury, Cynghorydd Arbennig
• Christopher W Morgan, Pennaeth Ysgrifenyddiaeth y Cabinet (cofnodion)
• Damian Roche, Ysgrifenyddiaeth y Cabinet
• Helena Bird, Swyddfa’r Ysgrifennydd Parhaol
• Kath Hallett, Swyddfa’r Prif Weinidog
• Tracey Burke, Cyfarwyddwr Cyffredinol Newid Hinsawdd a Materion Gwledig
• Sioned Evans, Cyfarwyddwr Cyffredinol Addysg, Diwylliant a'r Gymraeg
• Tim Moss, y Prif Swyddog Gweithredu
• Judith Paget, Cyfarwyddwr Cyffredinol Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol
• Andrew Slade, Cyfarwyddwr Cyffredinol yr Economi, Ynni a Thrafnidiaeth
• Neil Buffin, Dirprwy Gyfarwyddwr Gwasanaethau Cyfreithiol
• Andrew Jeffreys, Cyfarwyddwr y Trysorlys (eitemau 4 a 5)
• Thomas Nicholls, Prif Economegydd (eitem 4)
• Dean Medcraft, Cyfarwyddwr Cyllid (eitem 4)
• Emma Watkins, Dirprwy Gyfarwyddwr y Gyllideb a Busnes y Llywodraeth (eitemau 4 a 5)

1.1 Cymeradwyodd y Cabinet gofnodion 18 Tachwedd 2024.

Cinio'r CBI ac Uwchgynhadledd Fuddsoddi i Gymru

2.1 Dywedodd y Prif Weinidog wrth y Cabinet ei bod hi, ynghyd ag Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Economi, Ynni a Chynllunio, wedi mynychu Cinio Blynyddol CBI Cymru yr wythnos flaenorol.  Yn ystod y digwyddiad, cyhoeddodd y Prif Weinidog y byddai uwchgynhadledd fuddsoddi fawr ar gyfer Cymru yn cael ei chynnal yn 2025 i arddangos y wlad i arweinwyr diwydiant byd-eang a buddsoddwyr posibl, gan dynnu sylw at y cyfleoedd a'r cryfderau niferus mewn diwydiannau allweddol.

2.2 Yn ystod y Cinio, cyhoeddodd Ysgrifennydd Gwladol Cymru y bwriad i sefydlu Grŵp Cynghori ar Dwf Economaidd Cymru, a oedd wedi cyfarfod yn gynharach y diwrnod hwnnw.

Y Cyngor Prydeinig-Gwyddelig

2.3 Dywedodd y Prif Weinidog wrth y Cabinet y byddai hi ac Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Economi, Ynni a Chynllunio yn mynychu'r Cyngor Prydeinig-Gwyddelig yng Nghaeredin yn nes ymlaen yn yr wythnos, lle y byddai Ariannu a Thrawsnewid Cyfiawn yn thema.

3.1 Ystyriodd y Cabinet Grid y Cyfarfodydd Llawn gan nodi bod amser pleidleisio wedi ei drefnu ar gyfer 6:20pm ddydd Mawrth a thua 6:25pm ddydd Mercher.

4.1 Cafodd y Prif Economegydd ei wahodd gan y Prif Weinidog i roi diweddariad economaidd.

4.2 Dywedodd Thomas Nicholls wrth y Cabinet y byddai ei gyflwyniad yn canolbwyntio ar y cyfnod heriol sydd o'n blaenau a'r rhagolygon ar gyfer twf economaidd, gyda chynhyrchiant isel, a phryderon am y tueddiadau diweddar mewn anweithgarwch economaidd. Byddai cyfle hefyd i ystyried goblygiadau'r cynnydd diweddar yng ngwariant Llywodraeth y DU, gydag adnoddau ychwanegol i Weinidogion Cymru yn y tymor byr er bod y cynlluniau ar gyfer y blynyddoedd i ddod yn dal i awgrymu cylchoedd gwariant tynn iawn.

4.3 Roedd y sefyllfa economaidd ddiweddaraf yn awgrymu bod twf economaidd y DU yn isel, gyda cholled o £14,000 o gynnyrch domestig gros gwirioneddol y pen o'r boblogaeth yn 2023 o'i gymharu â thueddiadau blaenorol, ac roedd rhagolygon y Swyddfa Cyfrifoldeb Cyllidebol yn awgrymu y byddai hyn yn parhau tan o leiaf 2029. Roedd safonau byw hefyd yn gwella'n arafach o lawer na thueddiadau blaenorol, gyda data'n dangos gostyngiad o £10,500 yn 2029-30 mewn incwm gwario cartref go iawn fesul unigolyn o'i gymharu â thueddiadau cyn 2008.  Ar ben hynny, roedd twf cynhyrchiant i lawr ledled y DU, ond o leiaf roedd Cymru'n perfformio'n well yn erbyn rhannau eraill o'r DU, er ei bod yn llawer is na'r cyfartaledd cyn 2008.

4.4 Roedd Cymru wedi cynnal ei lefel gymharol o ffyniant o'i chymharu â'r rhan fwyaf o'r DU, ond roedd y cyflymu yn Llundain yn effeithio ar gyfartaledd y DU. Roedd chwyddiant yn sylweddol is nag yn ystod y blynyddoedd diwethaf, ond roedd y Swyddfa Cyfrifoldeb Cyllidebol yn rhagweld y byddai'n parhau ychydig yn uwch na'r targed am gyfnod hirach, yn rhannol o ganlyniad i Gyllideb ddiweddar y DU. Serch hynny, roedd prisiau rhai eitemau megis bwyd a thanwydd yn parhau i fod yn sylweddol uwch, ac roedd hynny'n cael effaith ar incwm aelwydydd. Roedd y cyfraddau cyflogaeth yng Nghymru yn gyson, ond nid oeddent mor uchel â’r cyfraddau cyn y pandemig. Roedd yn ymddangos bod awgrym bod cyfraddau anweithgarwch economaidd yn gwella, er bod nifer mawr o bobl yn dal i fod yn y categori salwch hirdymor yng Nghymru, sef yn llawer uwch na'r nifer a oedd yn ddi-waith.

4.5 O ran effaith Cyllideb ddiweddar Llywodraeth y DU, roedd cyfran y dreth fel canran o gynnyrch domestig gros yn uwch nag yn ystod y blynyddoedd diwethaf, ac roedd disgwyl iddi gynyddu ymhellach, ond roedd yn debyg i wledydd tebyg eraill. Roedd benthyca yn parhau i ostwng, ond ar raddfa arafach, ac roedd dyled yn gymharol uchel ond yn sefydlog yn dilyn cynnwys rhwymedigaethau ariannol net y sector cyhoeddus. Byddai hyn yn caniatáu i Lywodraeth y DU fenthyca mwy.

4.6 Roedd grant bloc Cymru yn 2025-2026 bellach dros £1bn yn uwch na'r disgwyl yn seiliedig ar ragdybiaethau Mawrth 2024, gyda chynnydd mewn termau real o 5% ar gyfer adnoddau a 7% ar gyfer cyfalaf, o'i gymharu â 2023-2024. Serch hynny, roedd y rhagolygon cyllid cyhoeddus o 2026-2027 ymlaen yn ymddangos yn heriol, ac roedd disgwyl i godiadau fod yn is gyda chostau uwch i wasanaethu dyledion cyfalaf.

4.7 Croesawodd y Cabinet y cyflwyniad a chydnabuwyd bod lefelau chwyddiant uchel diweddar yn dal i gael effaith anghymesur ar aelwydydd a safonau byw.

4.8 Roedd y DU yn dal i ddelio ag effaith mesurau cyni a Brexit, a oedd wedi arafu'r economi.

4.9 Diolchodd y Cabinet i'r Prif Economegydd am ei gyflwyniad.

5.1 Cyflwynodd Ysgrifennydd y Cabinet dros Gyllid a'r Gymraeg y papur, a oedd yn gofyn i'r Cabinet gymeradwyo Pecyn Cyllideb Ddrafft 2025-2026, gan gynnwys dyraniadau lefel Prif Grŵp Gwariant, i'w gyhoeddi ar 10 Rhagfyr. Gofynnwyd i'r Cabinet hefyd gymeradwyo'r penderfyniadau mewn perthynas â threthi datganoledig, cytuno ar ffocws y negeseuon i gefnogi'r Gyllideb Ddrafft, a nodi'r camau nesaf ar gyfer cwblhau'r gyllideb a'r dyraniadau ychwanegol arfaethedig yn ystod y flwyddyn 2024-2025.

5.2 Roedd y papur hefyd yn amlinellu holl ddeunydd y gyllideb a fyddai'n cael ei gyhoeddi ar 10 Rhagfyr.

5.3 Croesawodd y Cabinet y papur a'r dyraniadau ychwanegol yn ystod y flwyddyn a'r Gyllideb Ddrafft.

5.4 Cymeradwyodd y Cabinet y papur.

Ysgrifenyddiaeth y Cabinet
Rhagfyr 2024