Adroddiad blynyddol cysylltiadau rhyngwladol 2024 i 2025 - 5. Astudiaethau achos

Gwleidydd, meddyg ac eiriolwr hawliau menywod Cymraeg-Americanaidd oedd Martha Hughes Cannon. Wedi'i geni yn Llandudno, ymfudodd i'r Unol Daleithiau gyda'i theulu a hi oedd y seneddwr talaith benywaidd cyntaf yn yr Unol Daleithiau, gan gynrychioli Utah. Mae ei chyflawniadau yn cynnwys cyflwyno deddfau glanweithdra Utah a sefydlu Bwrdd Iechyd Talaith cyntaf Utah.

Yn 2018, pleidleisiodd Deddfwrfa Utah i anfon ei cherflun i gynrychioli'r Wladwriaeth yn yr US Capitol yn Washington DC. Yn dilyn oedi a achoswyd gan COVID-19, cyrhaeddodd y cerflun DC ddiwedd 2024.

Mae Llywodraeth Cymru, trwy ein tîm yn yr Unol Daleithiau, wedi defnyddio'r achlysur hwn i ddathlu ei hetifeddiaeth drwy gydol y flwyddyn a meithrin cysylltiadau ag Utah. Roedd hyn yn cynnwys y tîm yn ymweld ag Utah ar gyfer Dydd Gŵyl Dewi 2024 i ffurfio cysylltiadau â'r Lt Governor, a chynnal derbyniad mawr yn Washington DC i goffáu dadorchuddio'r cerflun a oedd yn tynnu sylw at dreftadaeth Gymreig Martha Hughes Cannon, yn ogystal â chyhoeddi ysgoloriaethau a phartneriaethau newydd rhwng Cymru ac Utah. Gweithiodd swyddfa DC gyda swyddfeydd y Gyngres ar fideos a wnaed gan ei haelodau am Martha Hughes Cannon yn ogystal â datgelu cysylltiadau Cymreig ag Utah. Yn ogystal, cefnogodd Llywodraeth Cymru ddigwyddiadau yn Llandudno i anrhydeddu ei chyfraniadau.

Llwyddiannau

Mae prosiect Martha Hughes Cannon yn enghraifft dda o ddefnyddio cymell tawel i gyflawni sawl nod o fewn Strategaeth Ryngwladol Cymru. Mae cyfranogiad Llywodraeth Cymru yn y prosiect, ynghyd ag effaith gronnol yr ymweliad ag Utah, dathliadau Dydd Gŵyl Dewi a Derbyniad Washington, eisoes wedi arwain at nifer o lwyddiannau, gan gynnwys:

• Canolfan Stena a FintechWales yn ymrwymo i bartneriaeth i greu cyfleusterau croesawu â chymorth ar ddwy ochr yr Iwerydd, gyda Llywodraeth Cymru eisoes yn derbyn ymholiad gan gwmni o Utah.
• Creu ysgoloriaeth newydd i alluogi myfyrwyr o Gymru i deithio i Utah i astudio ym meysydd gwyddorau bywyd, technoleg ariannol neu awyrofod. Disgwylir y bydd yr ysgoloriaeth yn cael ei lansio ar gyfer y flwyddyn academaidd nesaf, wedi'i gweinyddu gan sefydliad Cymry ar wasgar, ac er cof am Martha Hughes Cannon.
• Swyddfa Llywodraeth Cymru yn Los Angeles yn sicrhau mewnfuddsoddiad gydag ATL Technologies yn ehangu eu gweithrediad yng Nghymru.
• Ehangu Cawcws Cyfeillion Cymru a'r posibilrwydd y bydd gan Gymru Gyd-gadeirydd Seneddol – a fyddai'n gadeirydd seneddol cyntaf Cawcws y DU.
• Cenhadaeth Fasnach o Utah i Gymru.

Ni ellir mesur yr ewyllys da sydd wedi'i greu yn Utah tuag at Lywodraeth Cymru a Chymru. Mae'r tîm yn edrych ymlaen at ymestyn a dyfnhau ei berthynas ag un o'r taleithiau sy'n tyfu gyflymaf yn UDA.

Mae Llywodraeth Cymru yn archwilio ffyrdd o gryfhau ymgysylltiad Cymru â sefydliadau amlochrog - yn benodol UNESCO - drwy nodi mecanweithiau effeithiol, hirdymor ar gyfer cydweithredu a gweithio mewn partneriaeth.

Mae ymgysylltu â'r sefydliadau hyn yn caniatáu i Gymru ddysgu o arferion gorau rhyngwladol i wella canlyniadau domestig gan gyfrannu, ar yr un pryd, at heriau byd-eang cyffredin a chefnogi'r nodau o ran sicrhau Cymru sy'n gyfrifol yn fyd-eang, yn ffyniannus a chydnerth.

Mae UNESCO – asiantaeth arbenigol y Cenhedloedd Unedig ar gyfer addysg, gwyddoniaeth a diwylliant – yn dod â chymunedau byd-eang ynghyd, yn gosod safonau rhyngwladol ac yn cynhyrchu offer a gwybodaeth sy'n llywio sut mae polisïau yn cael eu llunio a'u cyflwyno.

Er nad yw UNESCO yn gorff cyllido ar gyfer gwledydd datblygedig, mae pŵer ei frand yn sylweddol. Cyfrannodd dynodiadau UNESCO, fel Safleoedd Treftadaeth y Byd, biosfferau, geoparciau a Dinasoedd Creadigol, o leiaf £151m mewn buddion ariannol i'r DU mewn un flwyddyn (Gwerth Cenedlaethol UNESCO i'r Deyrnas Unedig, a gyhoeddwyd gan Gomisiwn Cenedlaethol UNESCO y DU, 2019). Ar hyn o bryd, mae 14% o dir Cymru yn rhan o ddynodiad UNESCO, sy'n cynnig cysylltiadau byd-eang-i-leol ar gyfer cymunedau, gwelededd rhyngwladol, manteision economaidd, polisi a datblygu ymchwil.

Dyfarnwyd Cadeirydd UNESCO mewn Technolegau Ynni Cynaliadwy i Brifysgol Abertawe yn 2022, gan sicrhau cyllid ymchwil sylweddol a gwella enw da rhyngwladol y brifysgol; mae bellach yn cystadlu â sefydliadau Oxbridge ac Ivy League am dalent ôl-ddoethurol. Mae hyn yn cryfhau Cymru fel canolbwynt ar gyfer rhagoriaeth ymchwil ac addysg ryngwladol, gyda myfyrwyr rhyngwladol yn cyfrannu £1.43bn at economi Cymru (Costau a manteision myfyrwyr addysg uwch rhyngwladol i'r DU, a gyhoeddwyd gan Universities UK International (UUKi), y Sefydliad Polisi Addysg Uwch (HEPI) a Kaplan International mewn cydweithrediad â London Economics, 2023).

O ystyried cwmpas helaeth a chapasiti cyfyngedig UNESCO, dim ond trwy ei fecanweithiau y mae ymgysylltu yn effeithiol. Mae ein gwaith wedi mabwysiadu dull strategol iawn sy'n canolbwyntio ar ddau faes polisi sy'n atgyfnerthu ei gilydd: ieithoedd lleiafrifol a datblygu cynaliadwy, gan gyflwyno naratif Cymreig cryf sy'n ategu cynnig presennol y DU, yn cyd-fynd â buddiannau UNESCO ac yn darparu pwyntiau mynediad clir ar gyfer ymgysylltu ffurfiol, hirdymor a hunangynhaliol. Mae'r dull yn ceisio ymhelaethu ar weithgarwch presennol, gan sicrhau cymaint o fanteision economaidd, cymdeithasol a diplomyddol trwy ehangu rhwydweithiau a chyfranogiad mewn rhaglenni ar draws cymdeithas sifil Cymru ac UNESCO.

Mae'r dull yn ailadroddol, gyda Llywodraeth Cymru yn addasu ei strategaeth mewn amser real i adeiladu fframwaith ar gyfer ymgysylltu yn y dyfodol y gellir ei gymhwyso ar draws meysydd polisi eraill.

Yn 2025, sefydlodd ymweliadau dwyochrog gefnogaeth ac ymgysylltu traws-lywodraethol. Ymwelodd Llysgennad y DU a'r Cynrychiolydd Parhaol i UNESCO, Anna Nsubuga, y Comisiwn Cenedlaethol ac Adran Diwylliant, y Cyfryngau a Chwaraeon Llywodraeth y DU â Cymru ar gyfer sesiynau briffio polisi. Roedd y rhaglen yn cynnwys taith o amgylch Safle Treftadaeth y Byd Blaenafon, dan arweiniad Llysgenhadon Ieuenctid y safle a daeth i ben gyda sesiwn 'dysgu dros ginio' gyhoeddus yn Llywodraeth Cymru lle cyflwynodd y Llysgennad a Chadeirydd UNESCO Prifysgol Abertawe i bron i 100 o randdeiliaid y gymdeithas sifil.

Gan adeiladu ar hyn, arweiniodd y Prif Weinidog ddirprwyaeth i bencadlys UNESCO ym Mharis ar gyfer cyfarfodydd sy'n cael eu gyrru gan ganlyniadau gydag uwch gyfarwyddwyr polisi. Ategwyd yr ymgysylltiad wedi'i dargedu hwn gan ddigwyddiad ehangach Cymru yn UNESCO, gan ddenu mwy na 100 o fynychwyr o 50+ o wledydd. Roedd yr ymweliadau dwyochrog hyn wedi arwain at allbynnau diriaethol, gan gynnwys cyd-gynyrchiadau, aelodaeth rhwydwaith a chyfranogiad yn fforymau UNESCO.

Maes ymgysylltu allweddol yw cefnogi Cymraeg2050 a'i waith arloesol ar gynhwysiant digidol a Deallusrwydd Artiffisial drwy Gynllun Gweithredu Technoleg Cymraeg. Mae Cymraeg2050 yn partneru â chewri masnachol fel Microsoft ac OpenAI i sicrhau bod ieithoedd lleiafrifol yn cael mynediad i offer digidol. Mae hyn yn croesi'n gryf â blaenoriaethau presennol UNESCO; mae Deallusrwydd Artiffisial a chynhwysiant digidol yn themâu craidd yn MONDIACULT 2025. Mae ein gwaith gyda'r uned wedi hwyluso cydweithrediad technegol pellach ac wedi ehangu ymgysylltiad ar draws rhwydweithiau fel y Degawd Ieithoedd Brodorol, UNITWIN ac o fewn rhwydweithiau cysylltiedig UNESCO. Mae Llywodraeth Cymru hefyd yn dyfnhau ymgysylltu ledled Cymru drwy gysylltiadau â diwylliant, ieuenctid a datblygu cynaliadwy.

Mae integreiddio gwaith polisi technegol â diwylliant wedi bod yn bwerus wrth ymgysylltu ag uwch wneuthurwyr polisi UNESCO, gan adlewyrchu croestoriadedd naturiol y sefydliad ar draws gwyddoniaeth a diwylliant. Bydd yn cael ei arddangos mewn digwyddiad amlochrog Celtaidd ar ieithoedd a diwylliant fel rhan o 20fed pen-blwydd UNESCO Convention on the Protection and Promotion of the Diversity of Cultural Expressions. Bydd y digwyddiad hwn, a gyflwynir mewn partneriaeth â'r Alban, Gogledd Iwerddon a Chanolfan Ddiwylliannol Iwerddon, hefyd yn profi model amlochrog o ymgysylltu sy'n cyd-fynd yn fwy ag ethos UNESCO na phartneriaethau dwyochrog traddodiadol.

Mae'r model hwn, sy'n defnyddio nawdd ac arwydd UNESCO fel pwyntiau mynediad hygyrch, hefyd yn cael ei dreialu gan sefydliadau eraill o Gymru i gyfeirio at weithgarwch, adeiladu hygrededd, a gosod y sylfaen ar gyfer ymgysylltu dyfnach.

Mae deddfwriaeth Cenedlaethau'r Dyfodol yn sail i'r meysydd polisi rhestredig, gan gynnig astudiaethau achos a dysgu o ddeng mlynedd o weithredu'r Nodau Datblygu Cynaliadwy. Mae cysylltiadau wedi'u sefydlu gyda'r tîm cynllunio strategol yn UNESCO, gan archwilio gweithdai polisi a chyfnewid staff.

Mae gwaith pellach ar y gweill i gefnogi a dyrchafu cysylltiadau presennol UNESCO yng Nghymru, y DU a systemau UNESCO. Mae gwaith Prifysgol Abertawe i ddatblygu datrysiadau ynni gwyrdd cylchol addasadwy yn lleol ar gyfer Affrica nid yn unig yn hyrwyddo nodau cynaliadwyedd byd-eang ond hefyd yn gosod Cymru fel arweinydd ym maes ynni gwyrdd, yr economi gylchol a thechnoleg y genhedlaeth nesaf.

Mae Llywodraeth Cymru yn gweithio i gefnogi integreiddio'r Cadeirydd i fframweithiau UNESCO ehangach - fel Degawd Rhyngwladol y Gwyddorau ar gyfer Datblygu Cynaliadwy - a meithrin partneriaethau strategol ar draws sefydliadau a rhaglenni Cymru. Mae'r dull hwn o Dîm Cymru yn estyn cyrhaeddiad ac effaith y dynodiad mawreddog.

Wrth i Gymru edrych tuag at hydref arwyddocaol sy'n cynnwys MONDIACULT 2025 a chanlyniad cais Aberystwyth a Cheredigion i ddod yn un o Ddinasoedd Llên UNESCO, mae cydlynu strategol eisoes yn cael effaith ac yn gosod y sylfaen ar gyfer ymgysylltu yn y dyfodol ar draws meysydd polisi eraill UNESCO.

Bydd papur myfyriol terfynol yn cyflwyno gwersi allweddol, yn rhannu arferion gorau, ac yn cyflwyno set glir o argymhellion ar gyfer sut y gall Cymru ddyfnhau a chynnal ei hymgysylltiad ag UNESCO a chyrff rhyngwladol eraill yn y blynyddoedd i ddod.

Ym mis Tachwedd 2023, yn ystod digwyddiad blynyddol Diwali Llywodraeth Cymru, cyhoeddwyd y byddai 2024 yn flwyddyn Cymru yn India, gan ganolbwyntio ar bedwar rhanbarth blaenoriaeth: Maharashtra, Karnataka, Kerala, a Haryana a dathlu'r cysylltiadau economaidd, iechyd, addysgol ac artistig dwfn sy'n bodoli. Roedd y flwyddyn yn cynnwys amrywiaeth o ddigwyddiadau ar draws y ddwy wlad, gan gynnwys digwyddiadau masnach a buddsoddi, partneriaethau ymchwil, dathliadau diwylliannol, a chydweithrediadau iechyd.

Roedd tri phrif amcan i'r flwyddyn:

1. Sicrhau cyfleoedd masnach, buddsoddi a chyflogaeth i Gymru.
2. Cefnogi a chryfhau cysylltiadau gofal iechyd.
3. Cryfhau cysylltiadau diwylliannol, addysgol ac artistig, a hyrwyddo Cymru fel cenedl sy'n gyfrifol yn fyd-eang.

Gofynnwyd i bartneriaid allweddol ddatblygu gweithgareddau i'w cyflawni drwy gydol y flwyddyn, a bu Llywodraeth Cymru yn gweithio gyda'r Asiantaeth Cysylltiadau Cyhoeddus, Cowshed Communication, i greu calendr o ddigwyddiadau.

Ym mis Chwefror 2024, cynhaliwyd lansiad ffurfiol yn ystod digwyddiadau Dydd Gŵyl Dewi ym Mumbai, Delhi Newydd, a Bengaluru. Cynhaliodd y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol dderbyniad ym Mumbai, oedd yn cyd-daro â derbyniad ym Mhreswylfa Uchel Gomisiynydd India yn Llundain, a gynhaliwyd gan y Prif Weinidog. Bu partneriaid oedd yn cynnwys Comisiynydd Cenedlaethau'r Dyfodol, Urdd Gobaith Cymru, Celfyddydau Rhyngwladol Cymru, British Council Cymru, a busnesau allweddol yn cymryd rhan yn y digwyddiadau hyn.

Masnach a buddsoddi

Mae India yn farchnad sylweddol ar gyfer masnachu. Yn 2023-24, roedd India yn y 18fed safle o ran marchnadoedd allforio gorau Cymru, gydag allforion gwerth dros £187 miliwn. Rhoddodd Cymru yn India gyfle i drefnu, mynychu a noddi nifer o ddigwyddiadau masnach a buddsoddi. Mae gan Gymru rwydwaith cadarn o fusnesau Indiaidd, sy'n cynnig cyfleoedd posibl ar gyfer ailfuddsoddi a rhagolygon masnach heb eu defnyddio eto. Nod y fenter oedd arddangos economi Cymru fel canolbwynt creadigrwydd, technoleg a chynaliadwyedd.

Trwy gydol y flwyddyn, cyflwynwyd dros 40 o ddigwyddiadau, gan gynnwys mwy na dwsin o gyfarfodydd bord gron busnes. Cafodd Cymru ei hyrwyddo fel prif gyrchfan ar gyfer masnach a buddsoddi mewn nifer o gyfarfodydd Wales Medtech yn Jaipur a Kerala. Cynhaliwyd y daith fasnach gyntaf o Gymru i India ers blynyddoedd ym mis Mai 2024, gan ganolbwyntio ar Mumbai a Bengaluru gyda busnesau Cymreig ym maes gweithgynhyrchu, gwyddorau bywyd, technoleg ac addysg yn ymweld ag India i archwilio cyfleoedd allforio posibl.

Cymerodd Cymru ran hefyd mewn arddangosfeydd rhyngwladol fel SEMICON India, Arab Health, Farnborough Airshow, ADIPEC, a Gulfood. Noddwyd cynadleddau oedd yn canolbwyntio ar gynaliadwyedd, cenedlaethau'r dyfodol, a seiberddiogelwch. Datblygwyd cysylltiadau newydd a pharhaol gyda siambrau busnes, deorfeydd a phrifysgolion.

Ymwelodd Prif Gynghorydd Gwyddonol Cymru ag India, a chyfarfod â Phrif Gynghorydd Gwyddonol India. Roedd y trafodaethau yn canolbwyntio ar economi gylchol Cymru a lled-ddargludyddion, a chafwyd cyfle i arddangos Cymru ar lefelau uchaf y llywodraeth yn India.

Mae mesur effaith gweithgareddau datblygu economaidd yn heriol oherwydd yr amser a gymerir i gysylltiadau ddatblygu yn ganlyniadau. Roedd llawer o'r gweithgarwch yn canolbwyntio ar blannu'r hadau ar gyfer cysylltiadau a mentrau newydd.

Iechyd

Roedd y cysylltiad rhwng GIG Cymru, Llywodraeth Kerala, a phartneriaid recriwtio yn hanfodol i gyrraedd targedau staffio GIG Cymru. Roedd yr ymweliad Gweinidogol ym mis Mawrth 2024, a oedd yn cynnwys ymweliad â Kerala, yn eiliad allweddol i Gymru yn India 2024. Llofnododd Llywodraeth Cymru Femorandwm Cyd-ddealltwriaeth gyda Phrif Weinidog Kerala ar gyfer recriwtio nyrsys ac ymarferwyr meddygol, gan gyhoeddi cynlluniau i recriwtio hyd at 250 o weithwyr gofal iechyd proffesiynol yn ystod 2024-2025. Cynhaliwyd derbyniad i nyrsys newydd, meddygon, a'u teuluoedd a oedd wedi derbyn swyddi yn GIG Cymru yn Thiruvananthapuram, Kerala.

Cryfhaodd y memorandwm cyd-ddealltwriaeth ymhellach y berthynas rhwng Cymru, India, a Llywodraeth Kerala i gefnogi recriwtio moesegol parhaus. Mae mwy na 300 o weithwyr iechyd proffesiynol wedi cael eu recriwtio - nyrsys yn bennaf - gyda thraean eisoes yn gweithio mewn ysbytai yng Nghymru. Sicrhaodd Cowshed Communication astudiaethau achos o'r garfan hon i hyrwyddo gweithgarwch recriwtio pellach. Ymestynnodd Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gofal Cymdeithasol y Memorandwm Cyd-ddealltwriaeth ym mis Mawrth 2025.

Cymell Tawel

Mae'r cysylltiadau diwylliannol rhwng Cymru ac India yn gyfoethog ac yn haeddu eu dathlu’n barhaus. Roedd Cymru yn India yn gyfle i gadarnhau cysylltiadau ac arddangos cryfderau ac ymrwymiad Cymru i fod yn genedl sy'n gyfrifol yn fyd-eang. Defnyddiodd y rhaglen arddangosfeydd diwylliannol i godi proffil Cymru ar y llwyfan rhyngwladol, yn enwedig yn y digwyddiadau lansio ac yng Ngŵyl Hornbill yn Nagaland.

Ym mis Chwefror 2024, ymunodd y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol â dathliadau Dydd Gŵyl Dewi ym Mumbai, gan groesawu dros 300 o arweinwyr o feysydd diplomyddiaeth, diwylliant ac addysg. Cyfarfu ag arweinwyr LHDTCRh+ India, cyhoeddodd bartneriaeth yr Urdd gyda Her Future Coalition i gefnogi dioddefwyr trais a cham-drin rhywiol yn Kolkata, a thrafododd gynlluniau Maharashtra ar gyfer ei fersiwn o Ddeddf Lles Cenedlaethau'r Dyfodol Cymru. Ers hynny, mae'r prosiectau hyn wedi dod i ffrwyth, gan arwain at gyfranogiad Cymru yn Hornbill 2024 yn Kohima, Nagaland.

Roedd y Bardd Plant Cymru yn westai anrhydeddus yng ngŵyl lenyddiaeth Kolkata, gan arwain trafodaethau ar iaith a hunaniaeth Cymru. Cyfarfu Comisiynydd Cenedlaethau'r Dyfodol ag arweinwyr gwleidyddol ym Mumbai i drafod Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol Maharashtra, sydd wedi'i chyflwyno fel Bil Aelodau Preifat ers hynny.

Lansiwyd Cronfa Ddiwylliannol Cymru yn India mewn cydweithrediad â'r Cyngor Prydeinig a Chelfyddydau Rhyngwladol Cymru, gan gefnogi pum artist i gryfhau cysylltiadau yn y celfyddydau ym maes iechyd, cerddoriaeth, llenyddiaeth a theatr blynyddoedd cynnar. Dathlodd Gweinidogion Cymru Ddiwrnod Annibyniaeth India a Holi yng Nghastell Caerdydd ochr yn ochr â Chonswl Anrhydeddus Cymru dros India a'r gymuned Indiaidd. Cynhaliodd y Prif Weinidog dderbyniad Diwali gydag Uchel Gomisiynydd India ym Mhrifysgol Abertawe i nodi diwedd y flwyddyn.

Sefydlodd Global Wales, prifysgolion a cholegau Cymru bartneriaethau ymchwil, cyfnewidiadau myfyrwyr, a meithrin perthynas â chyn-fyfyrwyr. Lansiodd Prifysgol Caerdydd ei Changen Cynfyfyrwyr India yn Delhi Newydd a Mumbai. Yn ystod rhan olaf y flwyddyn, gwahoddwyd Cymru fel Prif Westai i Shillong, lle perfformiodd telynorion Cymreig ochr yn ochr â'u myfyrwyr, ac arddangoswyd celf Gymreig. Cynhelir gwyliau cenedlaethol i Thomas Jones, sef tad yr wyddor Khasi, yn y rhanbarth.

Ymwelodd Prif Weinidog Nagaland â Chaerdydd, gan gyhoeddi mai Cymru yw'r wlad bartner ar gyfer Gŵyl fawreddog yr Hornbill. Yn Hornbill, arddangosodd Cymru y gorau o gerddoriaeth, diwylliant a diwydiant Cymru, gan nodi diweddglo rhyfeddol i flwyddyn Cymru yn India.

Myfyrdodau

Fe wnaeth platfform Cymru yn India 2024 alluogi Llywodraeth Cymru i sefydlu nifer o gysylltiadau â busnesau, sefydliadau diwylliannol, llywodraethau a chenadaethau diplomyddol. Roedd y cysylltiadau a ddatblygwyd gyda'r Cyngor Prydeinig, Celfyddydau Rhyngwladol Cymru, Urdd Gobaith Cymru, a Swyddfa Cenedlaethau'r Dyfodol yn hanfodol i lwyddiant y flwyddyn.

Rydym yn parhau i ganolbwyntio ar ddinasoedd a sectorau allweddol ar gyfer masnach a buddsoddi, archwilio marchnadoedd sy'n dod i'r amlwg yn India, a defnyddio cefnogaeth gan yr Adran Busnes a Masnach. Mae'r Memorandwm Cyd-ddealltwriaeth gyda Llywodraeth Kerala wedi bod yn llwyddiant amlwg, ac rydym yn bwriadu meithrin a chynnal y berthynas hon. Byddwn yn parhau i ofalu am y cysylltiadau a sefydlwyd ym meysydd diplomyddiaeth, diwylliant, y celfyddydau, chwaraeon ac addysg. Mae'r cysylltiadau diwylliannol sylweddol â phobl Khasi Shillong yn cynnig cyfleoedd ar gyfer twf mewn masnach, buddsoddiad ac addysg.

Yn dilyn ymweliad Prif Weinidog Nagaland â Chymru, a'n presenoldeb yn Hornbill 2024, rydym wedi sefydlu cysylltiadau cryf â Nagaland, gan ein rhoi mewn sefyllfa addawol ar gyfer cydweithio pellach. Mae gweithgareddau sy'n hyrwyddo Deddf Lles Cenedlaethau'r Dyfodol Cymru wedi bod yn llwyddiant ffurfiannol, gan gynnig mewnwelediadau i gyfleoedd yn y dyfodol.

Mewn ymdrech arloesol i adfer urddas ac ailadeiladu bywydau, mae'r Prosiect VVF (Vesicovaginal Fistula) yn gwthio ffiniau'r hyn sy'n bosibl mewn llawdriniaeth ailadeiladu ar gyfer goroeswyr trais rhywiol sy'n gysylltiedig â gwrthdaro. Mae'r fenter llawn gweledigaeth hon yn cael ei harwain gan yr Athro Iain Whitaker - Athro Llawfeddygaeth Ailadeiladu a Meddygaeth Adfywiol a Llawfeddyg Plastig Ymgynghorol - ac mae'n gydweithrediad pwerus rhwng ReconRegen, Prifysgol Abertawe, ac Ysbyty enwog Panzi yng Ngweriniaeth Ddemocrataidd y Congo, gyda chefnogaeth Duges Caeredin.

Mae Ysbyty Panzi, a sefydlwyd ym 1999 gan enillydd Gwobr Heddwch Nobel, Dr Denis Mukwege, wedi trin mwy na 85,000 o fenywod a merched sydd wedi goroesi erchyllterau annisgrifiadwy trais rhywiol yn ystod y rhyfel. Er bod y tîm ymroddedig yn cyflawni canlyniadau anhygoel, mae tua 5% o achosion yn cyflwyno anafiadau mor ddifrifol fel nad yw dulliau llawfeddygol safonol yn ddigon. Mae'r mathau hyn o anafiadau fel arfer yn gofyn am dechnegau llawfeddygaeth ailadeiladu uwch, a gan nad yw llawfeddygaeth blastig yn bodoli fel arbenigedd yng Ngweriniaeth Ddemocrataidd y Congo, nid yw llawfeddygon Congo wedi'u hyfforddi yn y technegau hyn.

Dyna lle mae'r Prosiect VVF yn camu i mewn.

Ariannodd Cynllun Grant Cymru ac Affrica Llywodraeth Cymru daith archwilio bwysig i Ysbyty Panzi ym mis Gorffennaf 2024. Cyflwynwyd y cais am gyllid ar ôl i'r Athro Whitaker a'i dîm gynnal cyfres o gyfarfodydd ar-lein gyda chlinigwyr Ysbyty Panzi. Nododd y trafodaethau hyn angen critigol: hyfforddiant llawfeddygol ailadeiladu uwch wedi'i baru â deunyddiau addysgu ymarferol sy'n caniatáu i lawfeddygon dan hyfforddiant fireinio eu sgiliau cyn mynd i mewn i'r theatr.

I ateb yr alwad honno, ymunodd yr Athro Whitaker â Dr Hari Arora o Labordy BEST (Labordy Efelychu a Phrofi Peirianneg Biofeddygol) Prifysgol Abertawe. Gyda'i gilydd, gwnaethant arwain tîm o beirianwyr biofeddygol ôl-raddedig talentog i ddylunio ac adeiladu modelau hyfforddi llawfeddygol anatomegol gywir, cost isel ar gyfer atgyweirio fistwla.

Mae'r arloesedd mor ddyfeisgar ag y mae'n effeithiol. Mae pob model yn cynnwys pelfis 'asgwrn' wedi'i argraffu'n 3D wedi'i haenu â silicon wedi'i fowldio â llaw sy'n dynwared teimlad meinwe dynol - gan gynnwys cyhyrau, braster, fascia, a chroen. Datblygwyd y modelau hyn i sicrhau y byddai eu torri a'u pwytho yn efelychu llawdriniaeth go iawn - sy'n hanfodol ar gyfer hyfforddiant effeithiol. Bu rownd interim o adborth gan dîm llawfeddygol yr Athro Whitaker o gymorth i fireinio'r dyluniad terfynol.

Diolch i gyllid grant Cymru ac Affrica, a chyllid cyfatebol grant o £15,000 gan y Cyngor Ymchwil Peirianneg a'r Gwyddorau Ffisegol ym mis Gorffennaf 2024, teithiodd y tîm i Ysbyty Panzi gyda phum model pelfis ac 20 troshaen meinwe silicon y gellir eu hailddefnyddio, ynghyd â chyfarwyddiadau cydosod manwl. Er mwyn cael gwerthusiad llawn o'r modelau, anfonodd tîm Abertawe 30 o becynnau offer llawfeddygol untro, a roddwyd yn rhad ac am ddim gan Corza Medical.

Cymerodd tîm llawfeddygol Ysbyty Panzi ran mewn treialon ymarferol o'r prototeipiau ac yna gwblhau ffurflenni adborth ar-lein manwl - cam hanfodol wrth berffeithio'r genhedlaeth nesaf o'r modelau hynod hyn.

Hyd y gwyddom, dyma'r unig fodelau hyfforddi atgyweirio fistwla anatomig gywir sy'n bodoli. Oherwydd y gellir eu cynhyrchu am gost gymharol isel, mae ganddynt botensial enfawr - nid yn unig ar gyfer Ysbyty Panzi, ond ar gyfer ysbytai ar draws gwledydd adnoddau isel ledled y byd.

Gyda'r cam ymlaen enfawr hwn, mae Cymru yn helpu i arwain y canlyniadau byd-eang i wella canlyniadau llawfeddygol i oroeswyr trais sy'n gysylltiedig â gwrthdaro - gan ddod a iachâd, gobaith a thrugaredd i rai o bobl fwyaf bregus y byd.