Adeiladu diwylliant ar gyfer cyd-gynhyrchu - Pennod 9. Byw mewn cyfnod anodd

Allwn ni ddim rhoi Arian bob tro ond gallwn ni roi un neu fwy o’r saith peth hyn yn ei le:

Amser

Cyswllt cymdeithasol

Gwybodaeth

Sgiliau a Dysgu

Gofod

Gwrthrychau

Beth arall allen ni ei roi?

Sut allwn ni helpu’n gilydd heddiw?

Ymarfer creu gweledigaeth

(Wedi'i addasu o’r Gwaith sy’n Cysylltu) gweithio fel tîm i fyfyrio a rhannu eich meddyliau, tynnu llun a siarad...

1. Mae'n 2050 ac rydych yn eistedd yn dawel gyda chwpanaid o de yn myfyrio ar waith eich cymuned, sefydliad neu dîm. Rydych mor falch o'r hyn rydym wedi'i gyflawni ers Covid [neu argyfyngau diweddar arall]. Beth ydych chi'n fwyaf balch ohono?
2. Yn ôl i naw Pe gallai ein planed hardd siarad (dyngarwch a natur yn un), beth mae'n ceisio ei ddweud wrthym am y rôl y mae angen i'ch cymuned, sefydliad neu dîm ei chwarae?
3. Beth sydd ei angen arnoch i'ch galluogi i wneud eich cyfraniad i'r 'tro mawr' hwn (fel y mae Joanna Macy yn ei alw) tuag at gynaliadwyedd a chymdeithas deg?
4. Beth mae eich cymuned, sefydliad neu dîm eisoes yn ei wneud sy'n dechrau diwallu'r anghenion a nodwyd yn y cwestiynau blaenorol?
5. Beth mwy / gwahanol / arall sydd angen i'ch cymuned, sefydliad neu dîm ei wneud? Beth sydd angen i chi ei stopio neu ei oedi?

Wedi'i addasu o A Whole New World: Public Service in the time of Coronavirus.

Caniatáu i weision cyhoeddus fod yn Ddynol — gan ganolbwyntio sylw gweision cyhoeddus ar feithrin perthynas â'r rhai y maent yn eu gwasanaethu — i ddeall eu cryfderau a'u hanghenion, ac ymateb yn briodol i beth bynnag yw'r rheini. Mae hyn yn golygu rhyddhau gweision cyhoeddus (a'r rhai y maent yn eu gwasanaethu) o ymdrechion i reoli eu gwaith o lefel uwch, ac yn hytrach ganolbwyntio ar feithrin ymddiriedaeth ar bob lefel.

Creu Dysgu parhaus — mewn sefyllfaoedd o ansicrwydd, wyddom ni ddim beth yw'r peth 'cywir' i'w wneud. Nid oes llawlyfr i weithredu ohono. Felly mae'n rhaid i bawb ddysgu, wrth fynd ymlaen. Gwaith rheolwyr yw creu amgylcheddau ac arferion dysgu newydd; 'dysgu drwy wneud'.

Meithrin Systemau iach — Systemau iach yw rhai lle mae gwahanol actorion yn gallu cydlynu a chydweithio'n effeithiol. Mae systemau iach yn cynhyrchu canlyniadau da. Fe'u nodweddir gan ymddiriedaeth, didwylledd a gonestrwydd. Gwaith arweinwyr (ar bob lefel) yw creu a meithrin systemau iach. Ansawdd y cysylltiadau yn y system sy'n galluogi'r systemau hynny i ymateb yn effeithiol mewn argyfwng. Os ydych wedi bod yn buddsoddi yn eich cysylltiadau yn y gorffennol, byddwch yn awr yn gweld y manteision. Os nad ydych wedi buddsoddi o'r blaen mewn meithrin perthynas rhwng unigolion o fewn y system, mae nawr yn amser gwych i ddechrau.

Mae Systemau Dysgu Dynol hefyd yn ddull y gellir ei archwilio, ei ddatblygu a'i gymhwyso. Gweler Systemau Dysgu Dynol

Yr hen normal

Dyma’r normal a oedd yn bodoli cyn yr argyfwng presennol. Cyn bo hir bydd yn anodd cofio manylion y normal hwn. Bydd pethau rydych chi’n gweld eu heisiau o’r cyfnod hwn – a bydd pethau nad oeddech chi’n eu hoffi beth bynnag. Mae’n bosibl hefyd y byddwch chi wedi colli pobl.

Pan fydd cyfle gennych, gwnewch nodyn o’r agweddau ar y normal hwn yr hoffech chi gefnu arnyn nhw – a’r agweddau y byddwch chi’n gweld eu heisiau, os nad ydyn ni’n gallu dychwelyd atyn nhw.

Normal dros dro ← Rydych chi yma!

Wrth i’ch argyfwng presennol ddechrau, yn bennaf byddwch chi’n ymdrin â’r agweddau ymarferol ar ymateb i argyfwng. Mae’n bosibl y byddwch chi’n ymdrin ag emosiynau fel poen neu sioc – neu mae’n bosibl y bydd hyn yn dod yn hwyrach – wedi’i oedi gan yr angen i ymateb yn gyflym ac yn effeithiol ar y pryd. Bydd adegau (waeth pa mor fyr ydyn nhw) pan fydd gennych chi’r amser i sylwi ar yr hyn sy’n digwydd o’ch cwmpas. Yn yr adegau hyn gofynnwch gwestiynau fel:

Beth sy’n digwydd ar yr adeg hon?
Beth rwy’n ddiolchgar yn ei gylch?
Sut mae cysylltiadau a pherthnasau wedi cryfhau (yn annisgwyl)?
Ydyn ni’n arloesi mewn ffyrdd a allai fod yn ddefnyddiol nes ymlaen?

Y normal newydd

Dyma lle byddwch chi pan fydd yr argyfwng hwn wedi dod i ben. Efallai y byddwch chi’n wynebu argyfwng newydd – neu os ydych chi’n lwcus, efallai byddwch chi’n cael cyfnod cymharol sefydlog. O hyn ymlaen, dim ond sicrwydd cyfyngedig a fydd gennych ynghylch y normal hwn. Ond gallwch chi wneud dewisiadau a allai ddylanwadu ar natur y normal newydd hwn.

Gwnewch restr o’r agweddau ar y normal dros dro yr hoffech chi eu cadw a’r rhai yr hoffech chi gefnu arnyn nhw. (Dylech wneud hyn ar unrhyw adeg yn ystod y normal dros dro – gan na allwch chi fod yn sicr pan fydd y normal newydd yn dechrau. Diweddarwch eich rhestr yn ôl yr angen).

• Cadw = agweddau ar y normal dros dro yr hoffwn i eu cadw
• Gollwng = agweddau ar y normal dros dro yr hoffwn i gefnu arnyn nhw

Gweithredwch cyn gynted â phosibl – bydd hynny’n eich helpu i gofio a chadw’r pethau da.

Cymerwch gamau a fydd yn eich helpu i anghofio’r pethau rydych chi am gefnu arnyn nhw.

Gofalwch amdanoch chi eich hun, pobl eraill a’r natur o’ch cwmpas!

Am rhagor o gyfleon dysgu mewn rhagwelediad a meddwl am y dyfodol, ymunwch â Hwb Dyfodol.

Beth arall y mae angen i ni ei ystyried?

Does dim angen bod ofn newid – rydyn ni a’n systemau yn newid o hyd ac mae’n bosibl mwynhau dysgu sut i newid (datblygu) mewn ffordd dda trwy ymarfer.

Hefyd ystyried sut mae’r model cymdeithasol yn gallu helpu.

Ymddiried yn ein syniadau blaenorol – os ydym wedi rhoi cynnig ar rywbeth o’r blaen nid yw hyn yn rheswm dros roi’r gorau iddi ond yn hytrach mae’n ffynhonnell dda iawn o ddata y gallwn eu defnyddio er mwyn rhoi cynnig arall arni drwy greu prototeip gwahanol (a allai fod yn well).

Bod yn agored i addasu’r hen syniadau hyn yn wyneb tystiolaeth newydd – byddwch yn greadigol ac yn flaengar!

Cymerwch gamau sy’n creu effeithiau ar unwaith – cynlluniwch eich prototeip mewn modd sy’n golygu y bydd yn gwneud gwahaniaeth o’r dechrau’n deg.

Gweler rhagor am greu prototeipiau yma.

Mae'n wych darganfod y gallwn ddefnyddio technoleg i leihau ein hôl troed carbon, anadlu aer glanach a lleihau straen cymudwyr, ond mae'n parhau'n heriol i ailadeiladu holl elfennau gwaith iach sy'n seiliedig ar swyddfeydd ar-lein.

Un o'r heriau mwyaf yw sut i ail-greu'r cyfarfodydd anffurfiol, ar hap hynny a all ein gwneud mor effeithiol pan fyddwn yn gweithio mewn man a rennir.

Mae cadw mewn cysylltiad â'ch cydweithwyr o wahanol gefndiroedd, swyddi a sefydliadau yn helpu eich gwaith a'ch iechyd. Gall cadw mewn cysylltiad ag eraill eich helpu i deimlo'n rhan o 'Dîm Cymru' a gall sgyrsiau anffurfiol byr (yn enwedig gyda phobl sy'n gweithio ar wahanol bynciau) wella eich effeithiolrwydd. Nid yw'n hawdd ei wneud ond cofiwch fod angen i bob un ohonom fod yn greadigol a gofyn am gyfraniadau bach ond pendant. Does dim angen esgus arnoch i wneud peth iach – boed hynny'n wahodd, derbyn neu wrthod tan yr wythnos/mis nesaf oherwydd eich bod yn brysur nawr!

Dyma'r hyn y mae rhai ohonom wedi bod yn ei geisio. Beth am roi cynnig ar un drosoch eich hun?

• Ail-greu cyfarfodydd ar hap yn llythrennol: pan fyddwch yn sylwi eich bod yn colli rhywun; gwahoddwch nhw am baned rithwir i gydnabod: 'byddem wedi cyfarfod yn y ciw coffi erbyn hyn' neu 'fel arfer, rwy'n cael sgwrsio â chi yn y coridor/ffreutur yn gynt na hyn'...
• Creu cyfleoedd ar gyfer sgyrsiau ar hap: gwiriwch fod eich cydweithiwr wedi'i fflagio'n 'wyrdd' (h.y. yn rhydd i siarad) a rhoi gwahoddiad iddynt am baned rhithwir cyflym...
• Ail-greu 'ymdeimlad o'r hyn sy'n digwydd drwy glywed sgyrsiau o gwmpas y lle' drwy arwain y sgyrsiau dyddiol gyda sesiynau 'beth sy'n digwydd?' lle rydym yn siarad am yr hyn rydym yn ei wneud mewn ffyrdd sy'n creu cysylltiadau ar hap.
• Peidiwch â bod yn swil o gychwyn neu gryfhau eich archwiliadau perfformiad personol. Defnyddiwch hyfforddiant sy'n seiliedig ar gryfder neu manteisiwch ar y cyfle i gyflwyno rhywbeth yn fyr i'ch rheolwr (neu gydweithiwr arall) am eu syniadau.
• Os oes gennych gyfarfod dyddiol neu wythnosol i ddweud 'helo' yn y bore, gwahoddwch westeion achlysurol i ymuno â chi neu i baru, bob hyn a hyn, gyda thîm arall.
• Gwnewch amser ar gyfer seibiant coffi rhithwir gyda rhai cydweithwyr dim ond i ddal i fyny. Mae cael rhyngweithio dynol arall (gan fynd all-lein rhwng cyfarfodydd) yn fuddiol i chi a'ch gwaith. Siaradwch am sut rydych chi'n teimlo a beth rydych chi'n ei wneud. Beth allwch chi ei wneud gyda'ch gilydd?
• Arbrofi gydag 'amser chwarae' rhithwir - gweithgareddau rhithwir, Cwisiau, Pictionary, Hangman (?) Ymwybyddiaeth Ofalgar, sesiynau crefft ac ati. Herio dau dîm i chwarae ar y cyd neu'n gystadleuol.
• Dechreuwch eich diwrnod gyda dosbarth ymarfer corff ar-lein a gwahodd ffrind i ddod draw i'w adolygu dros baned rithwir. Neu ymunwch â sesiwn gyfryngu wythnosol, e.e. https://rosedixey.com/breathing-space
• Cael sgwrs pum munud neu sefydlu cylch sylw 20 munud – e-bostiwch Dyfodol.Cynaliadwy@llyw.cymru am fwy o fanylion
• Dechrau clwb neu gymdeithas newydd – neu ddod â hen un ar-lein...
• Sefydlu 'llwybr coffi ar hap'; 'paned rithwir' lle mae pobl yn dewis cael partner ar hap ac mae pob pâr yn cael amser ar gyfer cyfarfod rhithwir anffurfiol, bob mis.
• Dechreuwch bob cyfarfod drwy sicrhau fod pawb yn iawn a gorffen yn yr un modd – gofynnwch sut rydych chi'n teimlo (mewn gair neu frawddeg) a gofynnwch gwestiwn da arall hefyd.
• Ymchwilio i ddefnyddio elfen ystafelloedd lluosog Zoom neu MS Teams fel y gallwch gael gwaith pâr yn eich cyfarfodydd – ffurfiol neu anffurfiol.
• Trefnwch weminar, gwnewch ffilm, creu podlediad, ysgrifennu cerdd, ysgrifennu cân neu berfformio gyda'i gilydd...

Y weledigaeth

Ein nod yw ymgorffori a galluogi ymatebion tyner i'n sefyllfa enbyd.

Gweler hefyd Nodau Datblygu Mewnol

Egwyddorion

Rydym yn troi'n ôl dro ar ôl tro at dair egwyddor:

• Troi'n ôl at dosturi. Rydym yn ceisio troi'n ôl at dosturi i bawb yn ein holl waith. Rydym yn atgoffa ein gilydd i sylwi ynom ein hunain pan fydd dicter, ofn, panig, neu ansicrwydd yn dylanwadu ar ein meddyliau neu ein hymddygiad. Rydym yn cofio gofalu amdanom ein hunain, yn enwedig pan all natur frys ein sefyllfa enbyd arwain yn hawdd at orflinder.
• Troi'n ôl at chwilfrydedd. Rydym yn cydnabod nad oes gennym lawer o atebion ar faterion technegol neu faterion polisi penodol. Yn hytrach, ein nod yw cynnig lle a gwahoddiad i gymryd rhan mewn deialog gynhyrchiol sy'n seiliedig ar garedigrwydd a chwilfrydedd.
• Troi'n ôl at barch. Rydym yn parchu sefyllfaoedd pobl eraill a sut bynnag y maen nhw'n ymateb i'n sefyllfa enbyd, gan geisio meithrin a chynnal lleoedd sy'n addas ar gyfer addasu dwfn.

Cwestiynau allweddol

Mae pedwar cwestiwn yn arwain ein gwaith:

• Gwytnwch: beth ydym yn rhoi gwerth mawr arno yr hoffem ei gadw, a sut?
• Ildio: beth y mae angen inni ollwng gafael arno er mwyn peidio â gwneud pethau'n waeth?
• Adfer: beth allem ei adfer i'n helpu yn ystod y cyfnod anodd hwn?
• Cymodi: â phwy a beth y cymodwn wrth inni sylweddoli ein cydfarwoldeb?

Ein hymrwymiad

Rydym wedi ymrwymo i ddysgu sut i ymgorffori ymateb tyner i'n sefyllfa enbyd. Ychydig iawn o syniad sydd gennym o sut i wneud hyn ond mae gan bawb rywbeth i'w gyfrannu.

Dyma sut rydym yn dewis treulio ein hamser sy'n weddill, beth bynnag fydd yn digwydd.

Gallwch gael gwybod mwy am y Fforwm Addasu Dwfn yma neu ddarllen straeon am yr hyn rydym yn ei ddysgu yma.