Y gronfa cymorth dewisol: Ebrill i Awst 2025

Mae’r Gronfa Cymorth Dewisol (DAF) yn rhaglen gan Lywodraeth Cymru sy’n rhoi taliadau i bobl mewn argyfwng neu bobl sydd angen cymorth i fyw yn annibynnol. Mae’r taliadau yn cael eu rhannu’n ddau fath, yn dibynnu ar ba gategori y mae pobl yn perthyn iddo:

• mae Taliadau Cymorth mewn Argyfwng (EAP) yn helpu i dalu am gostau hanfodol, megis bwyd, nwy, trydan, dillad neu deithio mewn achos o argyfwng
• mae Taliadau Cymorth i Unigolion (IAP) yn helpu pobl i fyw yn annibynnol yn eu cartref neu mewn eiddo y maen nhw’n symud i mewn iddo

Er mwyn sicrhau adrodd amserol ar ffigurau DAF mae’r nifer a gwerth taliadau yn yr adroddiad yma yn cyfeirio at geisiadau wedi’u cymeradwyo, nid ceisiadau wedi’u talu. Mae hyn yn golygu efallai bod gwerth y taliadau yn yr adroddiad yma yn gwahaniaethu i’r symiau terfynol wedi’u talu i dderbynyddion. Mae'r data diweddaraf ar y DAF, yn ogystal â dadansoddiadau misol ychwanegol, i'w gweld ar StatsCymru. I helpu defnyddwyr i ddehongli’r data, gellir dod o hyd i ragor o wybodaeth am ansawdd data yn adroddiad ansawdd DAF.

Yn dilyn ein hadolygiad o sut rydym yn adrodd data'r gronfa cymorth dewisol, rydym wedi penderfynu cyhoeddi'r ystadegau hyn ddwywaith y flwyddyn, yn y gwanwyn a'r hydref, fel arfer yn cwmpasu'r chwe mis blaenorol. Nod y newid hwn yw gwella cywirdeb ffigurau cyhoeddedig, trwy leihau tebygolrwydd a maint y diwygiadau.

Ar gyfer y datganiad hwn, rydym yn cyhoeddi data ar gyfer y pum mis rhwng Ebrill ac Awst 2025 yn unigol ar StatsCymru. Mae'r cyfnod o bum mis yn eithriad er mwyn osgoi bwlch hir rhwng adroddiadau, tra byddwn yn addasu ein rhaglen waith ar gyfer sawl newid yr Hydref hwn.

Mae ein hadroddiad cryno yn cymharu'r pum mis newydd o ddata â'r cyfnod cyfatebol y llynedd. Sylwch fod hyn yn wahanol i'n hadroddiadau blaenorol a oedd yn cwmpasu tri mis, a dylai defnyddwyr ystyried hyn wrth wneud cymariaethau rhwng adroddiadau.

Bydd y datganiad nesaf yn cwmpasu Medi 2025 i Fawrth 2026, ac ar ôl hynny byddwn yn dilyn amserlen chwe mis.

• Rhwng mis Ebrill i Awst 2025, rhoddwyd 90,800 o daliadau, gwerth cyfanswm o £12,278,000.
• Roedd 86,300 o’r taliadau hyn yn daliadau EAP gwerth £6,730,000.
• Roedd 4,500 o’r taliadau hyn yn daliadau IAP gwerth £5,548,000.
• Gwerth cyfartalog (cymedr) taliad EAP oedd £78 a gwerth cyfartalog taliad IAP oedd £1,230.

Ffigur 1: gwerth Mae Taliadau Cymorth mewn Argyfwng ac Mae Taliadau Cymorth i Unigolion ar gyfer Ebrill i Awst 2024 a 2025

Image

Disgrifiad o Ffigur 1: Mae'r siart bar hwn yn dangos gwerth EAP ac IAP rhwng mis Ebrill i Awst 2024 ac ar gyfer yr un cyfnod yn 2025. Roedd 6.7 miliwn o bunnoedd o EAP ym misoedd Ebrill i Awst 2025, cynnydd o 0.9 miliwn o'i gymharu â'r un cyfnod yn 2024 a 5.5 miliwn o bunnoedd mewn IAP, cynnydd o 0.8 miliwn.

Ffynhonnell: Data a gasglwyd gan NEC Software Solutions UK ar ran Llywodraeth Cymru rhwng mis Ebrill i Awst 2025.

Fel cronfa argyfwng i'r rhai sydd mewn argyfwng ariannol heb unrhyw ddulliau eraill o gael cymorth, mae amrywiadau yn y symiau a ddyfernir o dan y Gronfa Cymorth Buddsoddi Ariannol yn digwydd o flwyddyn i flwyddyn. Yn ystod y chwarter mis Ebrill i Awst 2025 roedd gostyngiad yn y nifer o cymeradwyaethau DAF.

Nifer a gwerth taliadau DAF, fesul mis, ar StatsCymru.

Mae'r gwahaniaethau yng nghyfanswm gwerthoedd EAP yn y cyfnod diweddaraf yn cael eu gyrru gan newid yn nifer y taliadau. Ar gyfer EAP roedd gostyngiad o 11% yn nifer y taliadau ym misoedd Ebrill i Awst 2025 o'i gymharu â’r un cyfnod yn 2024. Roedd cynnydd o 4% ar gyfer IAP.

Ffigur 2: gwerth taliadau Mae Taliadau Cymorth mewn Argyfwng a thaliadau Mae Taliadau Cymorth i Unigolion ym mhob awdurdod lleol rhwng mis Ebrill i Awst 2025

Image

Disgrifiad o ffigur 2: Mae’r siart far hon yn dangos cyfanswm gwerth taliadau EAP ac IAP a dalwyd ym mhob awdurdod lleol rhwng mis Ebrill i Awst 2025. Amrywiodd gyfanswm gwerth taliadau EAP rhwng £839,000 yng Caerdydd a £61,000 yng Ceredigion. O ran taliadau IAP, amrywiodd gyfanswm gwerth y taliadau rhwng £947,000 yng Caerdydd i £76,000 yng Ceredigion. Sylwch nad yw’r canlyniadau hyn wedi’u haddasu ar gyfer y gwahaniaeth yn y boblogaeth rhwng awdurdodau lleol.

Ffynhonnell: ‌‌Data a gasglwyd gan NEC Software Solutions UK ar ran Llywodraeth Cymru rhwng mis Ebrill i Awst 2025.

Gellir dod o hyd i nifer a gwerth y taliadau, fesul mis, ar gyfer pob awdurdod lleol ar StatsCymru.

Roedd gwerth cyfartalog taliad yn amrywio rhwng £88 a £74 (Ar gyfer pob awdurdod lleol,) i EAPs ac o £1,445 ym Merthyr Tudful i £998 yng Powys ar gyfer taliadau IAP.

Ffigur 3: gwerth taliadau EAP a thaliadau IAP yn ôl grŵp oedran rhwng mis Ebrill i Awst 2025

Image

Disgrifiad o ffigur 3: mae’r siart far hon yn dangos gwerth taliadau EAP ac IAP a ddyrannwyd yn ôl grŵp oedran rhwng mis Ebrill i Awst 2025.

Ffynhonnell: ‌‌Data a gasglwyd gan NEC Software Solutions UK ar ran Llywodraeth Cymru rhwng mis Ebrill i Awst 2025.

Gellir dod o hyd i nifer a gwerth y taliadau, fesul mis, ar gyfer pob grŵp oedran ar StatsCymru.

Cafodd y rhai 30 i 39 oed daliadau EAP gwerth £2,663,000 (gyfanswm) a thaliadau IAP gwerth £1,619,000. Cafodd y rhai yn y grŵp oedran 16 i 29 oed daliadau EAP a thaliadau IAP gwerth £1,677,000 a £1,659,000 yn y drefn honno a chafodd y rhai 70 oed a hŷn daliadau EAP gwerth £54,000 a thaliadau IAP gwerth £101,000. ‌Sylwch nad yw’r canlyniadau hyn wedi’u haddasu ar gyfer y gwahaniaeth yn y boblogaeth rhwng grwpiau oedran.

O ran taliadau EAP, amrywiodd werth cyfartalog taliad rhwng £85 i’r rhai 30 i 39 oed a £66 i’r rhai 60 i 69. O ran taliadau IAP, amrywiodd werth cyfartalog taliad rhwng £1,295 i’r rhai 30 i 39 oed a £966 i’r rhai sy'n 70 oed a throsodd.

Mae'r gwerthoedd EAP cyfartalog wedi'u talgrynnu i'r bunt agosaf, mae’r IAP cyfartalog wedi'u talgrynnu i'r 10 bunt agosaf ac mae'r holl werthoedd ariannol eraill wedi'u talgrynnu i'r 1,000 bunt agosaf. Mae nifer y taliadau wedi'u talgrynnu i'r 100 agosaf. Nid yw’r data a gyflwynir yn yr adroddiad hwn wedi bod yn destun yr un lefel o sicrwydd ansawdd ag ystadegau swyddogol, ac mae’n bosibl y caiff y data ei ddiwygio yn y dyfodol. Mae rhagor o wybodaeth am yr hyn y dylid ei gofio wrth ddehongli’r ystadegau hyn ar gael yn yr adroddiad ansawdd.

Ystadegydd: Richard Murphy
E-bost: ystadegau.cynhwysiant@llyw.cymru

Cyfryngau: 0300 025 8099

SFR 92/2025