Y rhaglen genedlaethol iechyd a gofal cymdeithasol i daclo’r argyfwng hinsawdd

Yn 2019, gwnaethom ddatgan argyfwng hinsawdd yng Nghymru. Roeddem am sbarduno mwy o ffocws a mwy o weithredu i gwrdd â'r heriau a ddaw yn sgil yr argyfwng hinsawdd.

Mae gan Gymru darged cyfreithiol rwymol i gyflawni allyriadau sero net erbyn 2050. Rydym hefyd wedi nodi uchelgais i’r sector cyhoeddus yng Nghymru gyrraedd nod sero net erbyn 2030.

Mae dau ymateb i'r argyfwng hinsawdd:

• lliniaru: cynyddu dalfeydd a lleihau ffynonellau nwyon tŷ gwydr
• addasu: y broses o addasu i’r hinsawdd wirioneddol neu’r hinsawdd ddisgwyliedig a’i heffeithiau

Mae llawer o waith ar y gweill i'n helpu i gynllunio sut y gallwn leihau ein hallyriadau carbon yn y sector iechyd a gofal cymdeithasol. Mae hyn yn cynnwys y canlynol:

• mae’r cynllun cyflenwi strategol ar gyfer datgarboneiddio GIG Cymru yn nodi mentrau i leihau allyriadau yn y GIG
• mae ffyniant i bawb: Cymru sy'n effro i'r hinsawdd yn darparu cynllun 5 mlynedd ar gyfer addasu rhwng 2020 a 2025
• map trywydd datgarboneiddio gofal cymdeithasol yng Nghymru
• fframwaith Gofal Sylfaenol Gwyrddach

Fe wnaethom sefydlu'r rhaglen genedlaethol iechyd a gofal cymdeithasol i daclo'r argyfwng hinsawdd yn ystod hydref 2021. Nod y rhaglen yw darparu goruchwyliaeth strategol ar gyfer ymateb y sector iechyd a gofal cymdeithasol i'r argyfwng hinsawdd. 

O fewn y rhaglen mae 5 bwrdd prosiect cenedlaethol:

• trafnidiaeth a chaffael 
• adeiladau, ystadau a chynllunio tir 
• ymagwedd at ofal iechyd
• gofal cymdeithasol
• cynlluniau addasu

Mae gan y rhaglen £2.4 miliwn o gyllid refeniw dros 3 blynedd i: 

• gefnogi prosiectau ar draws y sector sy'n cyfrannu at leihau allyriadau
• helpu'r sector i addasu i effeithiau'r newid yn yr hinsawdd

Amcangyfrifwyd bod ôl troed carbon GIG Cymru yn 2018/2019 yn 1,001,378 tCO2e. Mae hyn oddeutu 2.6% o gyfanswm yr allyriadau yng Nghymru.

Mae sefydliadau GIG Cymru yn adrodd am allyriadau bob blwyddyn i'r canllaw adrodd sero net.

Mae data ac argymhellion sero-net y sector cyhoeddus yn darparu'r amcangyfrifon diweddaraf ar gyfer allyriadau carbon.

Mae gan bob un o gyrff y GIG gynlluniau gweithredu ar gyfer datgarboneiddio, sy'n nodi:

• sut y byddant yn lleihau allyriadau
• sut y byddant yn cyfrannu at gyflawni'r cynllun cyflenwi strategol ar gyfer datgarboneiddio

I ddarganfod mwy am y rhaglen genedlaethol iechyd a gofal cymdeithasol i daclo'r argyfwng hinsawdd:

• gwyliwch ein fideo esboniadol i ddarganfod mwy am ein nodau a'n hamcanion
• cofrestrwch i dderbyn ein newyddlen
• cysylltwch â thîm y rhaglen yn HSC.ClimateEmergency@llyw.cymru
• ewch i Iechyd Gwyrdd Cymru i ddysgu am y rhwydwaith ar gyfer iechyd a gofal cynaliadwy yng Nghymru

Llywodraeth Cymru'n mynd i'r afael â'r newid yn yr hinsawdd

Mae llawer o waith ar y gweill ar draws Llywodraeth Cymru i frwydro yn erbyn effeithiau'r newid yn yr hinsawdd.

Ewch i Gweithredu ar Hinsawdd Cymru i weld sut y gallwch chi gymryd rhan.