Nifer yr achosion o dwbercwlosis (TB) mewn gwartheg ym Mhrydain Fawr: Medi 2020

Mae datganiad Ystadegau Adran yr Amgylchedd, Bwyd a Materion Gwledig (Defra) yn cynnwys ystadegau ar sail yr ardaloedd TB yng Nghymru, ac mae'r pennawd ystadegol hwn yn seiliedig arno.

Cwblhawyd 6% yn llai o brofion TB yn ystod y cyfnod Ebrill i Medi 2020 o'i gymharu â'r un cyfnod y flwyddyn flaenorol. Mae cyfran o'r rhain oherwydd profion hwyr. Dim ond pan ystyriwyd ei bod yn ddiogel gwneud hynny wrth gynnal pellter cymdeithasol y cynhaliwyd profion.

Nifer y buchesi ag achosion newydd o TB

Image

Yn y 12 mis hyd at fis Medi 2020, cofnodwyd 615 o fuchesi ag achosion newydd o TB yng Nghymru. Dyma ostyngiad o 10% o’i gymharu â’r 12 mis blaenorol pan gofnodwyd 683 o achosion newydd.

Anifeiliaid gafodd eu difa i reoli TB

Image

Yn y 12 mis hyd at fis Medi 2020, cafodd 10,123 o wartheg eu lladd i reoli TB Gwartheg.  Dyma ostyngiad o 23% o’i gymharu â’r 12 mis blaenorol pan gafodd 13,078 o wartheg eu lladd.

Rhagor o wybodaeth

Mae'r duedd gyffredinol ar gyfer anifeiliaid sy'n cael eu lladd oherwydd rheolaeth TB buchol yn amrywiol. Gellir priodoli llawer o’r cynnydd diweddar ers 2014 i’r defnydd cynyddol o brofion sensitif iawn. Er enghraifft, mae profion gama, gwaredu Adweithyddion Amhendant a dehongli manwl o’r prawf croen oll wedi’u defnyddio er mwyn ceisio gwaredu heintiau a lleihau’r perygl y gallai’r clefyd ledu ac y gallai achosion o’r clefyd ddigwydd eto.

Fel y dengys yn y siart, mae’r gyfres fisol yn hynod o amrywiol, a gellir disgwyl adegau a brigau o bryd i’w gilydd. Bu cynnydd yn y tuedd ers cyrraedd yr uchafbwynt ym mis Hydref 2018 hyd ddiwedd 2019. Cyhoeddwyd dadansoddiad pellach o’r duedd hon ar ffurf erthygl ystadegol: Dadansoddiad o'r nifer o anifeiliaid gafodd eu difa i reoli TB, Hydref 2018 i Mehefin 2019.

Amledd adrodd

Cynhaliodd Defra Arolwg Defnyddwyr Ystadegau yn ystod yr haf i ymgysylltu â defnyddwyr a cheisio adborth ar gyhoeddiadau Twbercwlosis Buchol (bTB). Arolwg oedd hwn ac nid ymarfer ymgynghori ffurfiol, sy'n gyson â'r canllawiau a gyflwynir yn y Cod Ymarfer Ystadegau. Prif nod yr ymarfer hwn oedd mesur cefnogaeth o symud amlder adrodd o fis i chwarter.

Mae Defra yn bwriadu dod â'r datganiadau ystadegau swyddogol wyth misol a gyhoeddir bob blwyddyn i ben. Ymgynghorwyd â'r Swyddfa Rheoleiddio Ystadegau hefyd ac nid oes ganddynt unrhyw bryderon rheoliadol fel o dan y Cod Ymarfer mae gan gynhyrchwyr ystadegau (Defra) gyfrifoldeb i adolygu a ddylid parhau, terfynu neu addasu eu datganiadau.

Cyhoeddiad ystadegau misol bTB Awst 2020 oedd y cyhoeddiad misol olaf, fodd bynnag, mae datganiadau chwarterol yn parhau. Bydd data misol yn dal i gael ei ddarparu yn y cyhoeddiad chwarterol ond dim ond bob chwarter, yn debyg i ddangosfwrdd gwyliadwriaeth TB Llywodraeth Cymru. Oherwydd anwadalrwydd y data misol, ni ellir ystyried diweddariadau misol yn rhagfynegydd dibynadwy o'r tueddiadau cyffredinol.

Cyhoeddwyd ymateb llawn yr arolwg gan Defra ar eu tudalennau ystadegau TB Buchol.