Mynegai Amddifadedd Lluosog Cymru (MALIC 2025) adroddiad technegol - Mynediad at wasanaethau

Diben y maes hwn yw casglu gwybodaeth am amddifadedd o ganlyniad i anallu cartref i fanteisio ar amrywiaeth o wasanaethau yr ystyrir bod eu hangen i fyw o ddydd i ddydd, yn ffisegol ac ar-lein.

Mae hyn yn cwmpasu amddifadedd materol (er enghraifft methu â chael bwyd) ac agweddau cymdeithasol ar amddifadedd (er enghraifft methu â mynd i weithgareddau ar ôl ysgol). 

Mae gan y maes bwysau cymharol o 10% yn y mynegai cyffredinol.

Amseroedd teithio yn ôl teithio cyhoeddus a phreifat (19 dangosydd)

Math o ddangosydd

Amser teithio dwyffordd cyfartalog (mewn munudau) o anheddau preswyl i'r pwynt gwasanaeth agosaf. Y mathau o wasanaethau sydd wedi'u cynnwys yw:

• darparwr gofal plant
• siop fwyd
• meddygfa
• gorsaf betrol
• fferyllfa
• ysgol gynradd
• cangen o Swyddfa’r Post
• llyfrgell gyhoeddus
• ysgol uwchradd
• cyfleuster chwaraeon

Mae gan bob un o'r 10 math o wasanaeth ddangosydd amser teithio preifat ac mae gan 9 ohonynt (ac eithrio gorsafoedd petrol) ddangosydd amser teithio cyhoeddus.

Rhifiadur

Dd/G

Enwadur 

Dd/G

Ffynhonnell a chyfnod amser 

Y ffynonellau a ddefnyddiwyd ar gyfer lleoliadau'r pwyntiau mynediad oedd:

• Meddygfeydd: MapDataCymru a GIG Lloegr, Mehefin 2025
• Ysgolion cynradd, ysgolion uwchradd, llyfrgelloedd cyhoeddus: MapDataCymru, Mawrth 2025
• Darparwr gofal plant: Arolygiaeth Gofal Cymru (AGC), Mehefin 2025
• Canghennau Swyddfa'r Post: cais Rhyddid Gwybodaeth am leoliadau canghennau Swyddfa'r Post, Rhagfyr 2024
• Fferyllfeydd: Partneriaeth Cydwasanaethau GIG Cymru, Mawrth 2025
• Cyfleusterau chwaraeon: AddressBase yr Arolwg Ordnans, Medi 2025
• Siopau bwyd, gorsafoedd petrol: Points of Interest ®, Awst 2025

Cyfrifwyd amseroedd teithio gan ddefnyddio trafnidiaeth gyhoeddus (cerdded a defnyddio bws cyhoeddus, trên cyhoeddus neu goets genedlaethol) i'r pwynt mynediad agosaf ar gyfer gwasanaeth penodol gan ddefnyddio adnodd llwybro R5, gan ddefnyddio data amserlenni gan y Gwasanaeth Data Agored ar Fysiau a Network Rail a oedd yn gywir ar 9 Medi 2025. 

Cyfrifwyd amseroedd teithio gan ddefnyddio trafnidiaeth breifat i'r pwynt mynediad agosaf gan ddefnyddio llyfrgell pgRouting o fewn PostGIS. Lluniwyd y rhwydwaith cerbydol ar sail data Trafnidiaeth o National Geographic Database yr Arolwg Ordnans, gan gynnwys cyflymder cerbydol cyfartalog.

Gweler atodiad 6.1 i gael rhagor o wybodaeth am ffynonellau amseroedd teithio.

Nodiadau ychwanegol

Gweler atodiad 6.1 i gael gwybodaeth am y fethodoleg a ddefnyddiwyd i gyfrifo'r dangosyddion amseroedd teithio.

Cymaroldeb gyda MALlC 2019

Na, o ganlyniad i wahaniaethau yn y fethodoleg a ddefnyddiwyd i gyfrifo amseroedd teithio.

Anallu i dderbyn band eang cyflym iawn

Math o ddangosydd

Canran yr eiddo preswyl na allant dderbyn band eang cyflym iawn (30Mbit yr eiliad).

Rhifiadur

Nifer yr eiddo preswyl na allant dderbyn band eang cyflym iawn (30Mbit yr eiliad).

Enwadur 

Cyfanswm nifer yr eiddo preswyl.

Ffynhonnell a chyfnod amser 

Diweddariad Cysylltu'r Gwledydd: Gwanwyn 2025 (Ofcom) darpariaeth sefydlog, set ddata ardaloedd cynnyrch.

Nodiadau ychwanegol

Mae Ofcom yn casglu ac yn dadansoddi data gan fwy na 50 o ddarparwyr gwasanaethau rhyngrwyd band eang sefydlog ar gyfeiriadau a gwmpesir gan eu gwasanaeth. Casglodd ‘Diweddariad Cysylltu'r Gwledydd: Gwanwyn 2025’ (Ofcom) ddata ar y ddarpariaeth mewn ciplun ym mis Ionawr 2025. 

Mae'r Adroddiad ar Fethodoleg Cysylltu'r Gwledydd 2024 (Ofcom) yn esbonio sut y gofynnwyd i weithredwyr ddarparu data ar gyfer pob cyfeiriad lle gellir darparu gwasanaeth. Mae gwybodaeth benodol am ddiweddariad Gwanwyn 2025 ar gael yn y ddogfen 'About this data - fixed coverage and full fibre take-up' (Ofcom). 

Cymaroldeb gyda MALlC 2019

Gellir ei gymharu, ar y cyfan. Ym mis Medi 2019, newidiodd Ofcom y diffiniad o'r sail safleoedd a ddefnyddir yn adroddiadau Cysylltu'r Gwledydd. Ceir rhagor o wybodaeth yn yr Adroddiad ar Fethodoleg Cysylltu'r Gwledydd 2019 (Ofcom). 

Mae 20 dangosydd yn y maes mynediad at wasanaethau, sydd wedi'i rannu yn is-faes mynediad ffisegol ac is-faes mynediad digidol. Mae sgôr y maes wedi'i phwysoli 90% i fynediad ffisegol a 10% i fynediad digidol. 

Yr 19 dangosydd amseroedd teithio sy'n ffurfio'r is-faes mynediad ffisegol. Ar gyfer pob math o wasanaeth, cyfrifwyd sgoriau amseroedd teithio cyhoeddus a phreifat cyfunol ar gyfer pob AGEHI. Roedd y sgoriau cyfunol hyn yn pwysoli amseroedd teithio gan ddefnyddio trafnidiaeth gyhoeddus a phreifat ar gyfer pob AGEHI gan ddefnyddio data o Gyfrifiad 2021 ar berchenogaeth ceir a nifer yr oedolion 17 oed a throsodd. Wedyn, cymhwyswyd y dechneg dadansoddi ffactorau i'r sgoriau cyfunol hyn i gyfrifo pwysoliadau'r gwasanaethau, sef:

• 20.6% fferyllfeydd
• 14.6% meddygfeydd
• 12.7% siopau bwyd
• 8.6% darparwyr gofal plant
• 7.7% llyfrgelloedd cyhoeddus
• 6.5% canghennau Swyddfa'r Post
• 6.2% ysgolion cynradd
• 5.7% cyfleusterau chwaraeon
• 3.7% gorsafoedd petrol
• 3.7% ysgolion uwchradd

Wedyn, cafodd y sgoriau amseroedd teithio cyfunol hyn eu pwysoli, eu hadio a'u graddio i gynhyrchu safleoedd mynediad ffisegol, cyn cael eu trawsffurfio'n esbonyddol i roi sgôr yr is-faes mynediad ffisegol.

Mae'r is-faes mynediad digidol yn cynnwys yr unig ddangosydd sy'n mesur anallu i gael band eang cyflym iawn. Cafodd y data ar gyfer y dangosydd hwn eu graddio a'u trawsffurfio'n esbonyddol i roi sgôr yr is-faes mynediad digidol.

Yn olaf, er mwyn llunio safleoedd y maes mynediad at wasanaethau, cafodd sgoriau'r ddau is-faes eu pwysoli (90% mynediad ffisegol a 10% mynediad digidol), eu hadio a'u graddio.

Mae gan y maes bwysoliad cymharol o 10% yn y mynegai cyffredinol.

Newidiadau ers MALlC 2019 

Mae'r fethodoleg a ddefnyddiwyd i gyfrifo pob un o'r dangosyddion amseroedd teithio wedi cael ei diweddaru ers MALlC 2019. Ceir manylion llawn am y fethodoleg newydd yn atodiad 6.1.

Mae darparwr gofal plant wedi cael ei ychwanegu fel math o wasanaeth at yr is-faes mynediad ffisegol ar gyfer MALlC 2025. Mae dau ddangosydd newydd sy'n mesur yr amser teithio dwyffordd cyfartalog i'r darparwr gofal plant agosaf gan ddefnyddio trafnidiaeth gyhoeddus a phreifat. Cafodd cyfeirnodau eiddo unigryw (UPRN) ar gyfer pob darparwr gwasanaeth cofrestredig yng Nghymru eu darparu gan Arolygiaeth Gofal Cymru (AGC), sef rheoleiddiwr annibynnol gwasanaethau gofal cymdeithasol a gofal plant yng Nghymru. Y mathau o ddarpariaeth gofal plant sydd wedi'u cynnwys yw:

• gofal dydd plant
• gofal dydd llawn gan gynnwys meithrinfeydd dydd
• gofal dydd sesiynol (e.e. grwpiau chwarae)
• crèche
• gofal y tu allan i'r ysgol
• darpariaeth mynediad agored
• gwarchodwr plant

Mae newidiadau wedi cael eu gwneud hefyd i'r ffynonellau data ar gyfer rhai o'r mathau o wasanaethau a oedd wedi'u cynnwys yn MALlC 2019.

Dim ond llyfrgelloedd cyhoeddus sy'n cyflawni'r 13 o hawliau craidd yn seithfed fframwaith ansawdd Safonau Llyfrgelloedd Cyhoeddus Cymru 2025 i 2028 sydd wedi cael eu cynnwys yn y dangosyddion amseroedd teithio i lyfrgelloedd cyhoeddus. O ganlyniad, mae rhai llyfrgelloedd cymunedol a oedd wedi'u cynnwys yn MALlC 2019 heb gael eu cynnwys yn MALlC 2025.

Cafwyd data ar leoliadau canghennau Swyddfa'r Post o set ddata a gyhoeddwyd mewn ymateb i gais Rhyddid Gwybodaeth ym mis Rhagfyr 2024 (Post Office Corporate). Yn MALlC 2019, cafwyd y data hyn o Points of Interest ®. 

Defnyddiwyd data gan yr Arolwg Ordnans i gael data ar leoliadau cyfleusterau chwaraeon. Cafodd y data eu hidlo fel eu bod yn cyfateb mor agos â phosibl i ddata Chwaraeon Cymru a ddefnyddiwyd yn MALlC 2019. Er bod y safleoedd yn fwy cywir, mae data'r Arolwg Ordnans yn llai manwl, ac mae rhai safleoedd wedi'u hepgor am eu bod wedi'u lleoli o fewn safle dosbarth lefel uwch. Roedd y diffiniad o'r term “masnachol” yn rhy eang i gyfateb i ddata Chwaraeon Cymru ar ôl eu hidlo.

Gwybodaeth ychwanegol

Yn ogystal â safleoedd maes a gwerthoedd dangosyddion, rydym wedi cyhoeddi safleoedd yr is-faes amseroedd teithio. 

Defnyddir amseroedd teithio i wasanaethau lleol i gyfrifo 19 dangosydd yn is-faes mynediad ffisegol y maes mynediad at wasanaethau. Mae 10 dangosydd yn mesur amseroedd teithio gan ddefnyddio trafnidiaeth gyhoeddus a 9 dangosydd yn mesur amseroedd teithio gan ddefnyddio trafnidiaeth breifat. Mae trafnidiaeth gyhoeddus yn cynnwys teithio ar fws cyhoeddus, trên cyhoeddus, ar droed a choets genedlaethol. Ystyrir mai teithio mewn car preifat yw trafnidiaeth breifat.

Gwasanaethau

Mae 10 math o wasanaeth wedi'u cynnwys yn is-faes mynediad ffisegol MALlC 2025. 

Lle y bo'n bosibl, rydym wedi ceisio cael y set ddata fwyaf awdurdodol ar gyfer Cymru. Mae gallu dinesydd i ddefnyddio unrhyw un o'r gwasanaethau sydd wedi'u cynnwys yn y maes hwn yn annibynnol ar ei ddaearyddiaeth (h.y. y ffaith ei fod yn byw yng Nghymru). Felly, mae'r ymarfer hwn yn cydnabod y gall gwasanaeth agosaf dinesydd fod wedi'i leoli y tu hwnt i ffin Cymru. Er mwyn darparu ar gyfer hyn, cynhwyswyd lleoliadau gwasanaethau o fewn llain glustogi o 10 cilometr i ffin Cymru lle bo hynny'n bosibl. O ganlyniad, mae gan rai setiau data ffynhonnell amgen i gwmpasu Lloegr mewn achosion lle nad yw'r brif ffynhonnell Gymreig, a'r un a ffefrir, ar gael ar gyfer y ddaearyddiaeth honno. Nid yw pob math o wasanaeth yn cynnwys lleoliadau yn Lloegr.

Fferyllfeydd yw siopau lle caiff cyffuriau meddyginiaethol eu rhoi ar bresgripsiwn a'u gwerthu. Mae hyn yn cynnwys fferyllfeydd o fewn archfarchnad neu gyfadeilad mwy o faint. Mae MALlC 2025 yn cynnwys 792 o leoliadau fferyllfeydd.

Siopau bwyd yw siopau sy'n gwerthu hanfodion bob dydd fel bara a llaeth. Mae hyn yn cynnwys siopau cyfleustra, siopau papurau newydd, archfarchnadoedd annibynnol, manwerthwyr bwyd wedi'i rewi ac archfarchnadoedd. Mae MALlC 2025 yn cynnwys 3,692 o leoliadau fferyllfeydd.

Meddygfeydd yw cyfleusterau lle mae meddygon teulu'r GIG wedi'u cofrestru i ymarfer, gan gynnwys meddygfeydd cangen. Mae MALlC 2025 yn cynnwys 578 o leoliadau meddygfeydd.

Darparwyr gofal plant yw'r rhai sydd wedi'u cofrestru ag Arolygiaeth Gofal Cymru (AGC) i ddarparu gofal plant. Mae hyn yn cynnwys gofal dydd llawn a sesiynol, crèches, darpariaeth chwarae mynediad agored a gwarchodwyr plant. Mae MALlC 2025 yn cynnwys 2,789 o leoliadau darparwyr gofal plant. Nid yw gwasanaethau yn Lloegr wedi'u cynnwys.

Llyfrgelloedd cyhoeddus yw llyfrgelloedd sy'n agored i'r cyhoedd. Nid yw llyfrgelloedd cymunedol nad ydynt yn cyflawni pob un o'r 13 o hawliau craidd yn seithfed fframwaith ansawdd Safonau Llyfrgelloedd Cyhoeddus Cymru 2025 i 2028 wedi'u cynnwys. Nid yw llyfrgelloedd symudol wedi'u cynnwys ychwaith, am nad oes digon o ddata daearyddol. Mae MALlC 2025 yn cynnwys 230 o leoliadau llyfrgelloedd cyhoeddus. Nid yw gwasanaethau yn Lloegr wedi'u cynnwys.

Mae canghennau Swyddfa'r Post yn cynnwys pob swyddfa bost sefydlog. Mae MALlC 2025 yn cynnwys 1,069 o leoliadau swyddfa bost.

Ysgol gynradd yw ysgolion sy'n rhoi addysg i blant 5 i 11 oed. Roedd yr amseroedd teithio a gynhwyswyd yn y dull cyfrifo yn gyfyngedig i'r rhai lle roedd plentyn o fewn y cod post wedi'i gofrestru mewn ysgol gynradd. Cafwyd data ar gofrestriadau ag ysgolion o CYBLD. 

Mae MALlC 2025 yn cynnwys 1,230 o leoliadau ysgolion cynradd, gan gynnwys 31 o ysgolion canol. Nid yw gwasanaethau yn Lloegr wedi'u cynnwys.

Cyfleusterau chwaraeon yw safleoedd nad ydynt yn breifat (h.y. am ddim neu dalu am chwarae) sy'n cynnwys un o'r canlynol: Neuadd chwaraeon, Stiwdio, Cae chwarae porfa, Cae pob tywydd, Maes chwaraeon (cyfranogiad), Pwll nofio, Ystafell iechyd a ffitrwydd, Cwrt sboncen, Cwrt tennis awyr agored, Lawnt fowlio awyr agored, Canolfan tennis dan do, a Bowlio dan do. Mae MALlC 2025 yn cynnwys 2,742 o leoliadau cyfleusterau chwaraeon. Nid yw gwasanaethau yn Lloegr wedi'u cynnwys.

Gorsafoedd petrol yw siopau sy'n gwerthu tanwydd ar gyfer cerbydau personol. Dim ond yn yr elfen trafnidiaeth breifat o'r is-faes y mae'r math hwn o wasanaeth wedi'i gynnwys. Mae MALlC 2025 yn cynnwys 688 o leoliadau gorsafoedd petrol. 

Ysgolion uwchradd yw ysgolion sy'n rhoi addysg i blant 11 i 16 oed. Roedd yr amseroedd teithio a gynhwyswyd yn y dull cyfrifo yn gyfyngedig i'r rhai lle roedd plentyn o fewn y cod post wedi'i gofrestru mewn ysgol uwchradd. Cafwyd data ar gofrestriadau ag ysgolion o CYBLD. Mae MALlC 2025 yn cynnwys 205 o leoliadau ysgolion uwchradd, gan gynnwys 31 o ysgolion canol. Nid yw gwasanaethau yn Lloegr wedi'u cynnwys.

Cyfeiriadau preswyl

Nodwyd lleoliad cyfeiriadau preswyl yng Nghymru gan ddefnyddio diffiniad y cytunwyd arno o set ddata Cyfeiriadau Adeiledig NGD, a gafwyd o dan Gytundeb Geo-ofodol y Sector Cyhoeddus. 

At ddibenion y maes Mynediad at Wasanaethau, mae cyfeiriad preswyl wedi'i gynnwys yn y dadansoddiad os yw'r cyfeiriad yn gofnod gweithredol ac yn gofnod treth gyngor ddomestig dilys neu os yw'n cyd-fynd ag un o'r dosbarthiadau canlynol:

• preswyl
• annedd breswyl
• carafán (ac mae ganddo gofnod treth gyngor ddomestig dilys)
• tŷ sengl
• tŷ pâr
• tŷ teras
• fflat hunangynhwysol (gan gynnwys fflat deulawr neu randy)
• cwch preswyl (ac mae ganddo gofnod treth gyngor ddomestig dilys)
• llety gwarchod
• tŷ Amlfeddiannaeth
• tŷ Amlfeddiannaeth – Rhiant
• tŷ Amlfeddiannaeth – Fflat un ystafell neu lety arall nad yw'n llety hunangynhwysol

Mae 1,462,468 o anheddau preswyl yng Nghymru yn y set ddata tarddiadau.

Amseroedd teithio

Diffinnir y daith i wasanaeth o annedd breswyl fel y daith i'r gwasanaeth. Diffinnir y daith i annedd breswyl o wasanaeth fel y daith i'r annedd breswyl. Diffinnir y cyfuniad o'r teithiau unffordd hyn fel y daith ddwyffordd.

Caiff yr amser teithio ar gyfer taith ei ddiffinio fel yr amser a gymerir mewn munudau i deithio o annedd breswyl i bwynt mynediad gwasanaeth neu fel arall. Caiff amseroedd teithio ar gyfer un daith unffordd eu cyfrifo dros gyfnod amser penodol sy'n amrywio yn ôl y math o wasanaeth a dull trafnidiaeth. 

Yr amser teithio hwyaf penodedig ar gyfer taith unffordd fydd 90 munud (1.5 awr) a rhoddir gwerth o 90 munud ar gyfer unrhyw amseroedd teithio dros 90 munud.

Gall yr amseroedd teithio preifat a'r amseroedd teithio cyhoeddus gyfeirio at wasanaethau gwahanol o'r un math (h.y. gall unigolyn sy'n defnyddio trafnidiaeth gyhoeddus ac unigolyn sy'n defnyddio trafnidiaeth breifat fynd at feddygon teulu gwahanol).

Mae pob dangosydd yn yr is-faes yn cynrychioli'r amser teithio dwyffordd cyfartalog (mewn munudau) i'r pwynt mynediad agosaf ar gyfer y math o wasanaeth a'r dull trafnidiaeth dan sylw. 

Trafnidiaeth gyhoeddus

Mae'r fethodoleg trafnidiaeth gyhoeddus wedi cael ei mireinio i gyfrifo amser deithio i ddrws pob cyfeiriad preswyl, yn hytrach na'r isocronau 5 munud a ddefnyddiwyd yn MALlC 2019. Ar gyfer 2019, roedd teithiau'n cael eu rhedeg ar 3 amser gadael a chyrraedd penodol. Ar gyfer 2025, defnyddiwyd cyfnod ymadael i gyfrifo amser teithio ar gyfer teithiau a oedd yn gadael bob munud dros gyfnod o 2 i 3 awr a defnyddiwyd y gwerth canolrifol ar draws pob taith i roi adlewyrchiad mwy cywir o hygyrchedd.

Ar gyfer llwybrau trafnidiaeth gyhoeddus, defnyddiwyd R5, sef adnodd llwybro aml-ddull, ffynhonnell agored. Cafodd R5 ei ddatblygu o OpenTripPlanner (OTP), a ddefnyddiwyd ar gyfer llwybrau trafnidiaeth gyhoeddus yn MALlC 2019. Mae R5 yn canolbwyntio ar berfformiad ar gyfer dadansoddi ar raddfa fawr, tra bod OTP fersiwn 2 wedi canolbwyntio'n fwy penodol ar wybodaeth am deithwyr. Mae rhagor o wybodaeth ar gael yn y Canllawiau ar Ddadansoddi Amser Teithio gan OpenTripPlanner. 

Mae rhwydwaith R5 wedi'i adeiladu gan ddefnyddio data amserlenni ar fformat Manyleb Ffrwd Data Cludiant Cyffredinol (GTFS). Mae GTFS yn galluogi asiantaethau cludiant cyhoeddus i gyhoeddi eu data cludiant mewn fformat a all gael ei ddefnyddio gan amrywiaeth eang o gymwysiadau meddalwedd. Mae'n cynnwys gwybodaeth am geometreg yr arosfannau, yn ogystal â gwybodaeth am lwybrau ac amseroedd pob gwasanaeth. 

Cafwyd data amserlenni bysiau gan y Gwasanaeth Data Agored ar Fysiau (DfT) ar fformat GTFS. Mae lawrlwythiadau ar gael fel set ddata genedlaethol (Prydain Fawr) neu fesul rhanbarth. Ar gyfer MALlC 2025, defnyddiwyd data o Gymru, De-orllewin Lloegr, Gorllewin Canolbarth Lloegr a Gogledd-orllewin Lloegr. Cafodd data'r rhanbarthau yn Lloegr eu cwtogi i'r ardal o 10 km ar y ffin gan ddefnyddio UK2GTFS.

Cafwyd data ar gyfer teithiau trên ledled Cymru gan y Grŵp Cyflenwi Rheilffyrdd ac fe'u lawrlwythwyd mewn fformat CIF. Mae angen cofrestru i weld y data hyn. Defnyddiwyd UK2GTFS i drosi'r data CIF i GTFS. 

Mae R5 yn defnyddio'r tybiaethau canlynol:

• y cyflymder cerdded diofyn yw 1.25 m/e
• nid yw cyflymderau cerdded yn ystyried y tir na rhwystrau, ond ni chaniateir cerdded ar ffyrdd y tybir nad ydynt yn addas i gerddwyr yn OpenStreetMap (e.e. traffyrdd)
• pennwyd amser cerdded hwyaf o 20 munud ar gyfer pob cymal o'r daith
• gallai hyn olygu cerdded hyd at 20 munud i arosfan/gorsaf (mynediad), rhwng arosfannau/gorsafoedd (trosglwyddo) neu o arosfan/gorsaf i'r gyrchfan (mynd allan)
• gellir darparu trafnidiaeth gyhoeddus yng Nghymru neu Loegr, lle mae angen teithio ar draws y ffin i wasanaeth agosaf dinesydd
• caiff amseroedd teithio eu tynnu o'r canlyniad canolrifol ar draws y cyfnod ymadael
• caiff unrhyw gyfeiriadau preswyl lle mae'n cymryd mwy na 90 munud i deithio i wasanaeth eu pennu ar 90 munud yn awtomatig
• caiff teithiau i mewn (o'r eiddo preswyl i wasanaeth) eu cyfrifo o bob eiddo y gellir ei gyrraedd ar y daith allan
• caiff amser teithio dwyffordd ei gyfrifo o'r pâr o deithiau i mewn/allan cyflymaf ar gyfer pob eiddo i wasanaeth unigol. 

Ar gyfer pob annedd breswyl, cyfrifwyd un daith y funud drwy gydol y cyfnod ymadael penodedig ar gyfer y daith i'r gwasanaeth a'r daith i'r annedd breswyl. 

Mae'r cyfnodau amser ymadael ar gyfer teithiau i'r gwasanaeth gan ddefnyddio trafnidiaeth gyhoeddus fel a ganlyn:

• ysgol gynradd, ysgol uwchradd, gwasanaeth gofal plant, 8:00 i 9:00
• siop fwyd, meddygfa, fferyllfa, llyfrgell gyhoeddus, cangen o Swyddfa'r Post, 9:00 i 11:00
• cyfleuster chwaraeon, 16:00 i 18:00

Mae'r cyfnodau amser ymadael ar gyfer teithiau i'r annedd breswyl gan ddefnyddio trafnidiaeth gyhoeddus fel a ganlyn:

• ysgol gynradd, ysgol uwchradd, gwasanaeth gofal plant, 15:00 i 16:30
• siop fwyd, meddygfa, fferyllfa, llyfrgell gyhoeddus, cangen o Swyddfa'r Post, 11:00 i 13:00
• cyfleuster chwaraeon, 18:00 i 20:00

Nid yw gorsafoedd petrol wedi'u cynnwys yn yr amseroedd teithio gan ddefnyddio trafnidiaeth gyhoeddus.

Cafodd cyfartaledd amseroedd teithio (canolrifol) pob taith i'r gwasanaeth ei adio at gyfartaledd amseroedd teithio pob taith i'r annedd breswyl. Mae cyfrifo cyfartaledd pob taith i'r ddau gyfeiriad yn adlewyrchu amlder y gwasanaeth ar gyfer taith benodol.

Ar ôl cyfrifo amser teithio dwyffordd canolrifol ar gyfer pob annedd, aseiniwyd canolrif y gwerthoedd hyn i bob AGEHI ar gyfer anheddau yn yr AGEHI honno i roi'r dangosydd amser teithio gan ddefnyddio trafnidiaeth gyhoeddus. 

Trafnidiaeth breifat

Cyfrifwyd amseroedd teithio gan ddefnyddio trafnidiaeth breifat i'r pwynt mynediad agosaf gan ddefnyddio llyfrgell pgRouting o fewn PostGIS. 

Cyfrifwyd amseroedd teithio o darddiad pob gwasanaeth i bob cyfeiriad preswyl yng Nghymru. Mae'r byrraf o'r holl amseroedd teithio fesul dangosydd (mewn munudau degol) yn cyfateb i'r amser teithio byrraf i'r gwasanaeth agosaf.

Lluniwyd y rhwydwaith cerbydol ar sail data Trafnidiaeth o National Geographic Database (NGD) yr Arolwg Ordnans, y gall Llywodraeth Cymru eu cael gan yr Arolwg Ordnans o dan Gytundeb Geo-ofodol y Sector Cyhoeddus (PSGA). Trafnidiaeth NGD yw'r set ddata ffyrdd hawdd ei defnyddio mwyaf cyflawn, manwl a chywir ar gyfer Prydain Fawr. 

At ddibenion cyfrifiadau trafnidiaeth breifat ar gyfer Mynediad at Wasanaethau, rhannwyd geometreg RoadLink Trafnidiaeth NGD yn gysylltiadau llai o faint i greu nod newydd o flaen pob cyfeiriad preswyl yn y man lle mae agosaf at y ffordd sy'n gysylltiedig (drwy'r Cyfeirnod Stryd Unigryw) â'r eiddo hwnnw. Sicrhaodd hyn nad oedd cyfrifiadau amseroedd teithio fesul annedd wedi'u hystumio gan bellter ychwanegol i'r nod agosaf yn y strwythur data cyswllt-nod safonol. 

Cymhwyswyd cyflymderau cerbydau cyfartalog at bob cyswllt ffordd o fewn y rhwydwaith. Mae'r cyflymder yn seiliedig ar ddata Trafficmaster o Basemap, a oedd ar gael fel rhan o thema Trafnidiaeth NGD o dan y PSGA. Mae'r data hyn yn nodi'r cyflymder cyfartalog a deithiwyd ar bob ffordd ym Mhrydain Fawr ar wahanol adegau o'r dydd. Cyfrifir y cyflymder cyfartalog yn seiliedig ar wybodaeth fanwl am gyflymderau hanesyddol, a gaiff ei chasglu bob chwe mis gan ddyfeisiau telemateg mewn cerbydau a'i mapio i bob ID RoadLink Trafnidiaeth NGD yr Arolwg Ordnans. Darperir gwerth y cyflymder cyfartalog i'r ddau gyfeiriad.

Ceir rhagor o wybodaeth am y data cyflymder cyfartalog a dangosol yn nogfennaeth Trafnidiaeth NGD.

Cyfrifwyd un daith o bob gwasanaeth i bob annedd breswyl, gan ddefnyddio data cyflymder cyfartalog ar gyfer y cyfnod amser priodol. Mae'r cyfnodau amser teithio ar gyfer teithiau gan ddefnyddio trafnidiaeth breifat fel a ganlyn:

• ysgol gynradd, ysgol uwchradd, gwasanaeth gofal plant, 7:00 i 9:00 (brig AM)
• siop fwyd, meddygfa, fferyllfa, llyfrgell gyhoeddus, cangen o Swyddfa'r Post, 10:00 i 16:00 (allfrig)
• cyfleuster chwaraeon, 16:00 i 19:00 (brig PM)

Pan nad oedd data cyflymder cyfartalog ar gael ar gyfer unrhyw gyswllt ffordd penodol, defnyddiwyd data cyflymder dangosol yn lle hynny. Felly, ar gyfer pob cyfeiriad preswyl, cymerwyd yr amser teithio byrraf fel yr amser teithio cyflymaf. Cafodd y daith hon ei dyblu i gynrychioli taith ddwyffordd i'r gwasanaeth ac oddi yno.

Mae hyn yn cael yr un effaith â chyfartaleddau’r ddau werth ac wedyn eu dyblu er mwyn ystyried y daith yn ôl. Ni fydd dyblu'r amser teithio unffordd fel y daith i'r annedd ac oddi yno yn dangos fawr ddim gwahaniaeth yn achos trafnidiaeth breifat. Ni fyddai hyn yn wir yn achos trafnidiaeth gyhoeddus.

Ar ôl cyfrifo amser teithio dwyffordd canolrifol ar gyfer pob annedd, aseiniwyd canolrif y gwerthoedd hyn i bob AGEHI ar gyfer anheddau yn yr AGEHI honno i roi'r dangosydd amser teithio gan ddefnyddio trafnidiaeth breifat. 

Sicrhau ansawdd 

Sicrhawyd ansawdd y data gan yr adran Daearyddiaeth a Thechnoleg a CGI, yn ogystal â thîm MALlC.

Aeth yr adran Daearyddiaeth a Thechnoleg a CGI ati i sicrhau ansawdd y dangosyddion amseroedd teithio a gyfrifwyd drwy:

• sicrhau ansawdd pob rhif cyfeirnod eiddo unigryw (UPRN) yr oedd ei amser teithio yn hwy na 90 munud
• cynnal gwiriad synnwyr ansoddol o bob dangosydd ledled Cymru gyfan drwy ddelweddu'r amseroedd teithio fel map gwres
• cynnal hapwiriadau o lwybrau unigol yn erbyn gwybodaeth am amserlenni bysiau a threnau er mwyn sicrhau bod gwasanaethau yn cael eu hadlewyrchu'n gywir a'u modelu (dangosyddion trafnidiaeth gyhoeddus)
• cynnal gwiriadau ar lefel rhwydweithiau drwy samplu geometreg Rhwydwaith Trafnidiaeth NGD yr Arolwg Ordnans a data cyflymder cyfartalog er mwyn sicrhau nad oedd y graff llwybro yn cynnwys unrhyw gysylltiadau na rhwystrau anghyson (trafnidiaeth breifat)
• cymharu canlyniadau â llwyfan llwybro Google Maps ar gyfer is-set o wasanaethau yn erbyn pob dangosydd (trafnidiaeth breifat)

Wedyn, cynhaliodd tîm MALlC wiriadau sicrhau ansawdd ystadegol ar gyfer amseroedd teithio cyhoeddus a phreifat ar gyfer pob un o'r dangosyddion, drwy wirio amseroedd teithio AGEHI ar gyfer MALlC 2025 yn erbyn MALlC 2019. Roedd hyn yn cynnwys:

• cynnal gwiriadau synnwyr o ddata drwy edrych ar y newidiadau absoliwt mwyaf, cymedrig a chanolrifol yn amseroedd dangosyddion ar gyfer ACEHIau rhwng 2019 a 2025
• cynnal gwiriadau synnwyr o amseroedd teithio mewn ACEHIau ar y cyrion ac yn y rhai lle roedd degradd wedi newid 4 neu fwy o ddegraddau i'r naill gyfeiriad neu'r llall
• cynnal gwiriadau synnwyr o ddosbarth amseroedd teithio ym mhob AGEHI, awdurdod lleol a math o anheddiad
• ymchwilio i ACEHIau â newidiadau absoliwt mawr mewn amseroedd teithio dwyffordd o gymharu â MALlC 2019 i weld a oes gwasanaethau newydd neu wasanaethau sydd wedi cau
• defnyddio llwyfan llwybro Google Maps i wirio amseroedd teithio 2025 ar gyfer ACEHIau â newidiadau absoliwt mawr