Canllawiau

Rheolaethau a seilwaith ffiniau ar ôl ymadael â'r UE

Mae'r canllawiau canlynol yn amlinellu'r hyn y mae angen i chi ei wybod am gyflwyno safleoedd rheoli ffiniau ym mhorthladdoedd Cymru.

Rhan o:
Cyhoeddwyd gyntaf:
12 Awst 2022
Diweddarwyd ddiwethaf:

Cynnwys

Mae'r canllawiau hefyd yn rhoi trosolwg o'r gofynion ar ôl gadael yr UE ar gyfer gwiriadau ar y ffin ar nwyddau sy'n symud rhwng yr Undeb Ewropeaidd (UE) a'r Deyrnas Unedig (DU).

Safleoedd rheoli ffiniau

Daeth ymadael â’r UE aelodaeth y DU o'r Farchnad Sengl a'r Undeb Tollau i ben. Drwy gyfres o reolau a rheoliadau a rennir, roedd yr undeb tollau wedi caniatáu i bobl a nwyddau symud yn rhwydd drwy'r aelod-wladwriaethau.

Mae ein hymadawiad wedi cael effaith ar nwyddau misglwyf a ffisiechydol (SPS) sy'n cael eu mewnforio a'u hallforio rhwng yr UE a'r DU. Mae nwyddau SPS yn cynnwys anifeiliaid byw a phlanhigion. Byddant yn destun gwiriadau ychwanegol mewn mannau mynediad. Diben y gwiriadau hyn yw diogelu bioddiogelwch a diogelwch bwyd.

Bydd y gwiriadau hyn yn digwydd mewn safleoedd rheolaethau’r ffin (BCPs). Mae Llywodraeth y DU bellach wedi rhyddhau’r Model Gweithredu Targed y Ffin, sy'n nodi'r rheolau a'r prosesau ar gyfer mewnforio nwyddau SPS o'r UE.

Mae BCPs eisoes yn bodoli ym meysydd awyr a phorthladdoedd y DU sydd wedi bod yn mewnforio o wledydd y tu allan i'r UE. Cyfeirir at hyn weithiau fel masnach Gweddill y Byd. Rhaid datblygu'r seilwaith i ddarparu'r gwiriadau hyn yn awr mewn porthladdoedd a meysydd awyr sy'n bwyntiau mynediad ar gyfer nwyddau o'r UE yn unig.

Mae'r gwiriadau a gynhelir ar y nwyddau hyn yn cynnwys gwiriadau dogfennol, hunaniaeth a chorfforol. Maent wedi'u hanelu'n bennaf at ddiogelu bioddiogelwch y DU. Byddant hefyd yn sicrhau iechyd y cyhoedd a lles anifeiliaid drwy reoli clefydau a rhywogaethau goresgynnol.

Mae'r nwyddau sydd i'w gwirio yn cynnwys:

  • planhigion
  • cynhyrchion sy'n dod o anifeiliaid
  • anifeiliaid byw a
  • bwyd a bwyd anifeiliaid risg uchel nad yw'n dod o anifeiliaid

Bydd yr arolygiadau hyn yn cael eu cynnal gan yr awdurdod dynodedig ar gyfer y mathau o nwyddau. Awdurdodau Lleol neu Awdurdodau Iechyd Porthladdoedd a'r Asiantaeth Iechyd Anifeiliaid a Phlanhigion sy'n gyfrifol am gynnal y rhan fwyaf o'r gwiriadau. Mae Llywodraeth Cymru yn arwain y rhaglen rheoli ffiniau yng Nghymru.

Mae Llywodraeth Cymru bob amser wedi disgwyl y byddai Llywodraeth y DU yn ariannu’r cyfleusterau hyn. Mae hyn gan fod gwiriadau ar y ffiniau a’r seilwaith cysylltiedig yn bwysau newydd, a achoswyd gan Brexit. 

Mae Llywodraeth y DU wedi cytuno i ariannu costau 'cwbl angenrheidiol' adeiladu safleoedd rheolaethau’r ffin ac unrhyw gyfleusterau dros dro angenrheidiol yng Nghymru hyd at fis Mawrth 2025. Bydd Llywodraeth Cymru yn parhau i drafod y broses gyllido ar gyfer agweddau eraill ar y Model Gweithredu Targed y Ffin gyda Llywodraeth y DU.

Bydd Cymru’n datblygu’r seilwaith i gynnal y gwiriadau hyn i’w cefnogi ym mhorthladdoedd:

  • Caergybi ar Ynys Môn yn y gogledd
  • Doc Penfro ac Abergwaun yn y De Orllewin

Mae'r porthladdoedd hyn yn ymdrin â symud nwyddau rhwng y DU a'r UE. 

Caergybi

Porthladd Caergybi yw'r man mynediad ac ymadael allweddol ar gyfer nwyddau a gludir rhwng y DU a Gweriniaeth Iwerddon. Dyma'r ail borthladd fferi gyrru i mewn ac allan prysuraf yn y DU. Mae'n darparu cyswllt hanfodol yn y gadwyn gyflenwi ar gyfer busnesau ledled Cymru, y DU ac Iwerddon.

Ar 12 Mawrth 2021 cyhoeddodd Gweinidogion Cymru y penderfyniad i leoli'r safle rheoli ffiniau sy'n gwasanaethu porthladd Caergybi ym Mhlot 9, Parc Cybi, Caergybi. Llywodraeth Cymru sy'n berchen ar y safle.

Mae caniatâd cynllunio wedi’i roi drwy Orchymyn Datblygu Statudol (SDO) o dan adran 59(3) o Ddeddf Cynllunio Gwlad a Thref 1990. Mae cyfnodau’r ymgynghoriad cyhoeddus a’r ymgynghoriad technegol i randdeiliaid wedi dod i ben.

I weld yr SDO: Gorchymyn Datblygu Arbennig Cynllunio Gwlad a Thref (Safle Rheoli ar y Ffin Gogledd Cymru) (Ymadael â’r UE) 2023

I weld yr ymatebion i’r ymgynghoriad, ynghyd â’r wybodaeth ddiweddaraf ar brosiect Caergybi: Parc Cybi, Safle Rheoli Ffiniau Caergybi

Rhagor o wybodaeth:

De-orllewin Cymru

Yn Ne Cymru, bydd angen cyfleusterau BCP ar borthladdoedd Doc Penfro ac Abergwaun i barhau i fewnforio nwyddau penodol.

Mae swyddogion wedi gweithio'n agos gyda gweinyddiaethau’r DU i ddatblygu polisïau ynghylch rheolaethau mewnforio a byddant yn parhau i wneud hynny i sicrhau bod masnach yn parhau i lifo drwy borthladdoedd de-orllewin Cymru.

Yn dilyn cyhoeddi Model Gweithredu Targed y Ffin Llywodraeth y DU, byddwn yn parhau i gyhoeddi'r wybodaeth ddiweddaraf am BCP de orllewin Cymru ar-lein.

Rhagor o wybodaeth:

Canllawiau: paratoi ar gyfer rhagor o reolaethau ffiniau

Ar 28 Ebrill 2022 penderfynodd Llywodraeth y DU oedi ymhellach cyn cyflwyno mesurau rheoli ffin pellach oedd i ddod i rym ym mis Gorffennaf 2022.

Mae'r rheolaethau a gyflwynwyd yn flaenorol yn parhau yn eu lle. Bydd y trefniadau presennol ar gyfer masnachu o ynys Iwerddon yn parhau.

Mae Llywodraeth y DU wedi diweddaru’r Model Gweithredu Ffiniau i adlewyrchu’r Border Operating Model - GOV.UK.

Ar 5 Ebrill 2023 cyhoeddwyd Model Gweithredu Targed y Ffin drafft gan Lywodraeth y DU. Bydd yn ymgysylltu â rhanddeiliaid ar y cynigion cyn cyhoeddi'r model terfynol.

Ymgynghoriad: Estyn y Cyfnod Graddoli Trosiannol a gofyniad i rag-hysbysu rhai nwyddau a fewnforiwyd drwy borthladdoedd Cymru trwy IPAFFS

Mae Llywodraeth Cymru bellach yn dechrau'r broses o weithredu'r gofynion seilwaith perthnasol, y gofynion adnoddau a'r amserlen gyflawni a nodir ym Model Gweithredu Targed y Ffin.  Rydym wedi ymrwymo i greu safleoedd rheolaethau'r ffin ar gyfer Sir Benfro a Chaergybi mewn da bryd ar gyfer gwiriadau adnabod a ffisegol ar blanhigion, anifeiliaid a chynhyrchion sy'n dod o anifeiliaid i ddechrau ym mis Hydref 2024.

    Rhagor o wybodaeth

    Rhagor o wybodaeth

    Cyhoeddwyd gyntaf

    12 Awst 2022

    Diweddarwyd ddiwethaf

    Rhan o